Procedura MOSS - jak przebiega u podatnika zwolnionego z VAT?

Podatnicy świadczący usługi elektroniczne, telekomunikacyjne oraz nadawcze (TNE) dla osób prywatnych z innych krajów Unii Europejskiej, zobowiązani są do szczegółowego określenia miejsca opodatkowania świadczonych usług. Według obowiązujących przepisów miejscem opodatkowania wyżej wymienionych usług jest kraj konsumenta. W związku z tym przedsiębiorca zobowiązany był do rejestracji do VAT w każdym kraju członkowskim, w którym konsument miał siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Ustawodawca wyszedł temu naprzeciw i w 2015 roku wprowadził małe punkty kompleksowej obsługi (MOSS). Dodatkowo od 2019 roku po spełnieniu określonych warunków podatnik będzie mógł opodatkować transakcję według zasad obowiązujących w kraju identyfikacji (tj. kraju siedziby, ewentualnie stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu) – czyli co do zasady w Polsce. W artykule wyjaśniamy, na czym polega procedura MOSS u podatnika zwolnionego z VAT oraz kiedy można przyjąć uproszczone miejsce świadczenie usług!

Procedura MOSS – na czym polega?

Procedura MOSS przeznaczona jest dla przedsiębiorców świadczących usługi elektroniczne, telekomunikacyjne oraz nadawcze dla osób prywatnych, czyli ostatecznych konsumentów z innych krajów UE. Zgodnie z art. 28k ustawy o VAT miejscem świadczenia takich usług jest kraj nabywcy, a co za tym idzie sprzedaż taką, należy opodatkować według obowiązujących tam stawek VAT (przykładowo w przypadku sprzedaży do Niemiec należy zastosować np. stawkę VAT 19% lub 7%). Wprowadza to niemałe zamieszanie, ponieważ wynika z tego, że podatnik sprzedający usługi elektroniczne dla osób prywatnych w UE, musiałby zarejestrować się jako czynny podatnik VAT w każdym kraju, w którym świadczy te usługi.

Ustawodawcy wyszli jednak naprzeciw oczekiwaniom podatników i przygotowali ogromne ułatwienie w tym zakresie. Mianowicie, wprowadzona została tzw. procedura MOSS (Mini One Stop Shop). W każdym kraju powstał punkt kompleksowej obsługi podatników. Dzięki temu polscy podatnicy chcący skorzystać z tego ułatwienia mogą zarejestrować się tylko raz (za pomocą deklaracji VIU-R) oraz składać deklaracje VIU-D dotyczące faktur objętych procedurą MOSS tylko do jednego urzędu – II Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Podatnik, który wystawia faktury VAT MOSS, musi wystawiać je zgodnie z wymogami krajów konsumpcji (nabywcy). Dodatkowo co istotne przedsiębiorca został zobligowany w przepisach do posiadania dwóch niesprzecznych ze sobą dowodów dotyczących ustalenia miejsca pobytu nabywcy:

a) adres na fakturze wystawianej usługobiorcy;

b) adres IP urządzenia używanego przez usługobiorcę lub dowolna inna metoda geolokalizacji;

c) dane dotyczące rachunku bankowego, takie jak miejsce, w którym prowadzony jest rachunek bankowy wykorzystywany do dokonywania płatności lub adres na fakturze wystawianej usługobiorcy, posiadany przez bank;

d) kod MCC i międzynarodowy numer tożsamości telefonicznej abonenta mobilnego (IMSI) zapisane na karcie SIM, której używa usługobiorca;

e) lokalizacja łącza stacjonarnego usługobiorcy, za pomocą którego usługa jest świadczona na jego rzecz;

f) inne informacje istotne z handlowego punktu widzenia.

Procedura MOSS – jak wygląda w przypadku podatników zwolnionych z VAT?

Co jednak w sytuacji, gdy usługi elektroniczne, telekomunikacyjne lub nadawcze dla osób prywatnych z UE świadczy podatnik, który jest w Polsce zwolniony z VAT? Nie został przewidziany żaden limit obrotów uprawniający do zwolnienia z VAT przy tego typu transakcjach. Zatem opodatkowaniu według procedury MOSS podlega każda transakcja (już od pierwszej transakcji unijnej).

Z ustaleń Komisji Europejskiej wynika, że podatnicy zwolnieni z VAT przy sprzedaży krajowej mogą zachować to zwolnienie, jednocześnie rozliczając się poprzez MOSS z należnego VAT z tytułu usług elektronicznych, telekomunikacyjnych lub nadawczych świadczonych dla osób prywatnych z innych krajów UE. Prawo do rejestracji w MOSS, jak już wcześniej wspomniano, jest dobrowolne.

Przy rejestracji w MOSS podatnik powinien użyć NIP, na podstawie którego został zarejestrowany dla potrzeb VAT – przedsiębiorca zwolniony z VAT, mimo że nie posługuje się numerem NIP dla potrzeb podatku VAT w Polsce, powinien go użyć przy rejestracji w MOSS.

Procedura MOSS – co z zapłaconym podatkiem VAT?

Podatnicy zwolnieni z podatku od towarów i usług nie mają możliwości odliczania VAT naliczonego z faktur kosztowych. W związku z tym zapłacony podatek VAT od transakcji, do których stosowana jest procedura MOSS stanowi koszt uzyskania przychodów, który pomniejszy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym przedsiębiorcy.

Uproszczone miejsce świadczenie usług a procedura MOSS

W związku z nowelizacją ustawy o VAT nastąpiła implementacja dyrektywy Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 roku zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE i dyrektywę 2009/132/WE w odniesieniu do niektórych obowiązków wynikających z podatku od wartości dodanej w przypadku świadczenia usług i sprzedaży towarów na odległość. W związku z tym od 1 stycznia 2019 roku podatnicy w stosunku do usług elektronicznych, telekomunikacyjnych oraz nadawczych (TNE) dla osób prywatnych, które są z innych krajów UE, mogą co do zasady rozliczać VAT należny od usług TNE w kraju według reguł obowiązujących dla transakcji krajowych i według stawek VAT właściwych dla tych usług w Polsce, pomimo świadczenia usług TNE dla konsumentów w innych państwach członkowskich UE. Aby było to możliwe, należy spełnić poniższe warunki:

• usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, a w przypadku jej braku – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego;

• usługi te są świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, którzy mają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w dowolnym państwie członkowskim, innym niż terytorium państwa członkowskiego usługodawcy;

• wartość tych usług pomniejszona o kwotę podatku nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego, ani w poprzednim roku podatkowym, kwoty 10 000 EUR lub jej równowartości wyrażonej w walucie krajowej państwa członkowskiego usługodawcy, przy czym w przypadku usługodawcy posiadającego siedzibę działalności gospodarczej (a w razie jej braku – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu) tylko na terytorium kraju, wyrażona w złotych równowartość kwoty w euro wynosi 42 000 zł.

Podatnik zwolniony z VAT, który w uproszczony sposób zdecydował się określać miejsce świadczenia usług, rozlicza VAT należny od usług TNE w kraju według reguł obowiązujących dla transakcji krajowych i według stawek VAT właściwych dla tych usług w Polsce. Jeśli podatnik w dalszym ciągu dla tego typu sprzedaży może korzystać ze zwolnienia z VAT w Polsce, wówczas wystawia krajowe faktury sprzedaży konsumentom z UE bez podatku VAT. Dodatkowo zgodnie ze stanowiskiem Krajowej Informacji Skarbowej w tym przypadku nie trzeba gromadzić dowodów dotyczących ustalenia miejsca pobytu nabywcy. Jednakże art. 24b Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 roku, do celów stosowania art. 58 dyrektywy 2006/112/WE (artykuł ten wskazuje przepis prawny na stosowanie uproszczonego miejsca świadczenia) w przypadku świadczenia na rzecz osoby niebędącej podatnikiem usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub usług świadczonych drogą elektroniczną w okolicznościach innych niż te, o których mowa w art. 24a oraz w lit. a), b) i c) niniejszego artykułu, przyjmuje się, że usługobiorca ma siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w miejscu ustalonym jako takie przez usługodawcę na podstawie dwóch dowodów, które nie mogą być ze sobą sprzeczne. Więc mimo iż stanowisko jest sprzeczne, zalecane jest posiadanie dowodów na wypadek kontroli organu podatkowego.

Uproszczony sposób określania miejsca świadczenia usług jest opcjonalny, więc to podatnik decyduje, w jaki sposób chce rozliczać świadczone usługi TNE.