Program Kreatywna Europa 2021-2027 – dotacje dla sektora kultury, audiowizualnego i kreatywnego

Program Kreatywna Europa w latach 2021-2027 będzie wspierał rozwój europejskiego sektora kultury, audiowizualnego i kreatywnego. Kto może ubiegać się o wsparcie? Jakie są cele programu? Gdzie szukać informacji o grantach? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdują się w tym artykule. Zachęcamy do lektury.

Program Kreatywna Europa - cele

Na realizację programu Kreatywna Europa 2021-2027 Komisja Europejska przeznaczy kwotę 2,44 mld euro. Warto zwrócić uwagę, że oprócz wszystkich krajów Unii Europejskiej w programie mogą wziąć również udział: Islandia, Norwegia, Lichtenstein, Albania, Bośnia i Hercegowina, Gruzja, Kosowo, Czarnogóra, Macedonia Północna, Serbia, Turcja oraz Ukraina. Na szczeblu unijnym wdrożenie programu powierzono Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury. Podobnie jak w  przypadku wszystkich innych dotacji z Funduszy Europejskich również program Kreatywna Europa ma ściśle określone cele do zrealizowania. Do najważniejszych z nich należy:

• propagowanie ponadnarodowego obiegu europejskich dzieł i twórców,
• ochrona różnorodności kulturowej i językowej,
• profesjonalne zwiększenie konkurencyjności sektorów,
• wykorzystanie technologii i wdrażanie innowacji w sektorach,
• strategiczne budowanie publiczności oraz docieranie do nowych grup odbiorców,
• włączenie społeczne poprzez kulturę i sztukę,
• wsparcie współpracy ponadnarodowej w zakresie kultury i sztuki.

Wnioski o granty można składać w ramach 3 komponentów: media, kultura oraz międzysektorowy. 

Czym zajmuje się Creative Europe Desk Polska?

W celu sprawnego wdrażania programu Kreatywna Europa Komisja Europejska powołała we wszystkich krajach uczestniczących w programie sieć biur Creative Europe Desks. Do ich zadań należy m.in.: promocja programu i upowszechnianie jego rezultatów, udzielanie konsultacji z zakresu merytorycznych i formalnych aspektów tworzenia projektów oraz wsparcie w poszukiwaniu partnerów zagranicznych. W naszym kraju prężnie działa Creative Europe Desk Polska, które organizuje szereg inicjatyw szkoleniowych, seminariów i konferencji. Do udziału w nich zapraszani są eksperci z  europejskich sektorów kultury i audiowizualnego. Wszystkie wydarzenia mają charakter otwarty, a  udział w nich jest bezpłatny. Bardzo dużo działań organizowanych jest w formule online, dlatego wszystkich zainteresowanych aplikowaniem o środki zachęcamy do systematycznego odwiedzania strony: https://kreatywna-europa.eu i zapisów na szkolenia poświęcone konkretnym naborom wniosków. Biuro, którego działalność finansowana jest ze środków Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, mieści się w Warszawie przy ul. Ujazdowskiej 41. 

Co można finansować w ramach komponentu Kultura?

Komponent Kultura jest przeznaczony zarówno dla publicznych, jak i prywatnych instytucji oraz organizacji, które aktywnie działają w sektorze kultury i kreatywnym. Wnioskodawcy mogą ubiegać się o wsparcie w ramach 4 obszarów grantowych:

1. Projekty współpracy europejskiej, które powinny przyczyniać się do międzynarodowego obiegu dzieł i twórców oraz budowania publiczności, a także do włączania społecznego poprzez kulturę i sztukę, zmniejszania śladu węglowego sektorów, cyfryzacji i wdrażania technologii w kulturze. Jakie wymagania stawiane są wnioskodawcy? Lider międzynarodowego partnerstwa projektowego, który składa wniosek w imieniu wszystkich partnerów, musi mieć osobowość prawną od co najmniej 2 lat w dniu, w którym upływa termin składania wniosków. Wnioskodawcą może być również osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (wykluczone są natomiast osoby fizyczne). W  zależności od charakteru projektu i potrzeb wniosek o grant może być złożony w 1 z  3 kategorii:
• projekt na mniejszą skalę – do 200 tys. euro, minimum 3 organizacje z 3 różnych krajów, dofinansowanie do 80% całkowitego budżetu projektu;
• projekt na średnią skalę – do 1 mln euro, minimum 5 organizacji z 5 różnych krajów, dofinansowanie do 70% całkowitego budżetu projektu;
• projekt na większą skalę – do 2 mln euro, minimum 10 organizacji z 10 różnych krajów, dofinansowanie do 60% budżetu projektu (konkursy ogłaszane raz na 2 lata).

Maksymalny czas trwania projektów wynosi 48 miesięcy. Najbliższy nabór wniosków zostanie ogłoszony jesienią 2024 roku.

2. Wsparcie obiegu literatury europejskiej, czyli dotacje na działania związane z tłumaczeniem, publikacją, dystrybucją i promocją utworów literackich. Wniosek mogą złożyć podmioty aktywnie działające w sektorze wydawniczym i książkowym. Do wsparcia kwalifikują się utwory literackie, które spełniają następujące przesłanki: wydane w formie papierowej lub cyfrowej, wyłącznie fikcja literacka niezależnie od gatunku, dzieła wcześniej publikowane, napisane przez autora, który jest rezydentem kraju biorącego udział w programie. Praca nie mogła być również wcześniej przetłumaczona na język docelowy. Ogłoszony 16 stycznia 2024 nabór wniosków potrwa do 16 kwietnia 2024 roku. Istnieje możliwość złożenia wniosku indywidualnie (1 wydawnictwo) oraz w konsorcjum.

3. Platformy europejskie, czyli projekty przyczyniające się do zwiększenia widoczności i rozpowszechniania wschodzących europejskich artystów i dzieł w Europie i poza nią. 

4. Sieci europejskie, czyli międzynarodowe sieci współpracy kulturalnej działające na rzecz zwiększania zdolności europejskich sektorów kultury i kreatywnego do promowania i  wspierania młodych talentów, stawiania czoła wspólnym wyzwaniom, innowacji oraz przyczyniania się do prosperowania sektora kultury oraz tworzenia nowych miejsc pracy.

Na czym polega Culture Moves Europe? 

Culture Moves Europe to program mobilności, który zapewnia artystom i specjalistom z sektora kultury realizację międzynarodowych projektów obejmujących architekturę, dziedzictwo kulturowe, modę i  design, literaturę, muzykę oraz sztuki wizualne. Kto może zatem złożyć wniosek? Uprawnieni do aplikowania są indywidualni artyści lub specjaliści z sektora kultury (lub grupa od 2 do 5 osób), będący osobami fizycznymi w wieku powyżej 18 lat, którzy legalnie przebywają w Unii Europejskiej lub jednym z krajów uczestniczących w programie Kreatywna Europa. Czas realizacji projektu wynosi od 7 do 60 dni (dla projektów indywidualnych) oraz od 7 do 21 dni (dla projektów grupowych). Co ważne, mobilność musi być realizowana w ciągu 1 roku, nieprzerwanie, oraz w 1 miejscu. Wnioski należy składać w języku angielskim za pośrednictwem Instytutu Goethego. Na jakie wsparcie można liczyć? W ramach projektu dofinansowaniu podlegają:

1. koszty podróży (z miejsca zamieszkania do miejsca docelowego i z powrotem: w przypadku odległości do 5 tys. km – 350 euro, a gdy odległość wynosi powyżej 5 tys. km – 750 euro);
2. dieta (75 euro/osobodzień – zakwaterowanie, wyżywienie, transport lokalny itp.);
3. dodatki specjalne:
• dodatek rodzinny – dla osób opiekujących się dziećmi do 10. roku życia – 100 euro,
• dodatek na zieloną mobilność – dla osób wybierających zrównoważone środki transportu – 350 euro,
• dodatek wizowy – wydatki związane z procesem wizowym – 80 euro,
• dodatek Kraje i Terytoria Zamorskie (regiony najdalej oddalone) – 150 euro. 

Osoby zainteresowane udziałem w działaniu Indywidualna mobilność artystów i specjalistów z sektora kultury muszą się spieszyć. Otwarty właśnie nabór wniosków zakończy się 16 maja 2024 roku. Warto również wspomnieć, że w ramach programu Culture Moves Europe możliwa jest również realizacja działania pn. Gospodarze rezydencji, które finansuje goszczenie międzynarodowych artystów. Stypendium rezydencyjne pokrywa koszty podróży uczestników, a także wydatki związane z ich przyjęciem. Niestety, ostatni nabór wniosków zakończył się 16 stycznia 2024 roku (brak informacji o kolejnym naborze). 

Co można finansować w ramach komponentu Media?

Komponent Media skierowany jest m.in. do producentów filmów i gier komputerowych, dystrybutorów, agentów sprzedaży, organizatorów szkoleń i warsztatów, festiwali filmowych, targów branżowych, wydarzeń budujących i rozwijających widownię filmów europejskich, inicjatyw sieciujących europejskie platformy VoD oraz kin promujących filmy europejskie. W edycji programu Kreatywna Europa 2021-2027 duży nacisk kładziony będzie na wsparcie sektora, który bardzo mocno odczuł skutki pandemii COVID-19. W 2024 roku przewidziano następujące nabory wniosków: 

1. TV AND ONLINE CONTENT – skierowany do niezależnych, europejskich firm produkcyjnych, chcących wyprodukować film (pojedynczy lub w odcinkach) przeznaczony do emisji w telewizji lub na platformach cyfrowych i mających potencjał  dotarcia do szerokiej publiczności (nabór otwarty do 14 maja 2024 roku);
2. EUROPEAN FILM DISTRIBUTION – wsparcie dla dystrybutorów planujących finansowe zaangażowanie w produkcję lub wprowadzenie do kin niekrajowych filmów europejskich (nabór otwarty do 25 kwietnia 2024 roku);
3. Networks of European Festivals – skierowany do organizatorów europejskich festiwali filmowych, które programują znaczną część niekrajowych utworów europejskich i prowadzą działania służące poszerzeniu i odnowieniu widowni (nabór otwarty do 11 kwietnia 2024 roku);
4. European VoD Networks and Operators – wspiera sieci europejskich operatorów usług wideo na żądanie (VoD), które oferują znaczną część niekrajowych utworów europejskich (nabór otwarty do 9 kwietnia 2024 roku).

Na zakończenie warto wspomnieć o ostatnim komponencie programu Kreatywna Europa, czyli komponencie międzysektorowym, który wspiera międzynarodowe działania oparte na partnerskiej współpracy organizacji i instytucji sektorów kultury, kreatywnego i audiowizualnego. Tutaj bezpośredni grant można pozyskać m.in. na instrument mierzący zagrożenia dla pluralizmu mediów w UE, działań dotyczących zachowania wolności prasy oraz podnoszenie umiejętności korzystania z mediów. 

Program Kreatywna Europa 2021-2027 stwarza możliwość realizowania projektów z zakresu szeroko rozumianej kultury i sztuki. O wsparcie mogą ubiegać się zarówno publiczne, jak i prywatne instytucje i organizacje, które aktywnie działają w wymienionych sektorach. 3 komponenty (media, kultura i międzysektorowy) pozwalają indywidualnie lub w partnerstwie realizować inicjatywy z zakresu promocji i ochrony różnorodności kulturowej i językowej oraz europejskiego dziedzictwa kulturowego.