0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Regulamin sklepu internetowego a klauzule abuzywne

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Prowadzenie sklepu internetowego wymaga posiadania stosownego regulaminu, w którym znajdują się dokładne zasady dokonywania zakupów, ich reklamowania oraz ewentualnych zwrotów. Regulamin sklepu internetowego musi być dostosowany nie tylko do potrzeb konkretnego sprzedawcy, lecz także aktualnie obowiązujących przepisów – w przeciwnym razie może być uznany za nieważny.

Czym jest regulamin sklepu internetowego?

Regulamin sklepu internetowego to nic innego jak zestawienie zasad związanych z transakcjami dokonywanymi u danego sprzedawcy. Nie ma przy tym większego znaczenia, czy będzie on dotyczył usług, czy konkretnych produktów (wytwarzanych osobiście przez sprzedającego albo importowanych z innego miejsca). Podstawowym celem każdego regulaminu jest ujednolicenie zasad sprzedaży oraz rozwiązywanie potencjalnych problemów z konsumentami w przyszłości, szczególnie w zakresie reklamowania zakupionych usług lub produktów, a także ich zwracania.

Tak naprawdę e-sklep nie musi posiadać swojego regulaminu, ustawodawca nie wprowadza w tym zakresie żadnych obowiązków. Możliwe jest więc, że wybrany przez nas sklep internetowy nie będzie go miał, natomiast wszelkie kwestie związane z daną transakcją są ustalane na bieżąco z właścicielem. Takie rozwiązanie nie jest jednak praktyczne, ponieważ przy dużej sprzedaży zawsze pojawia się ryzyko niezadowolenia ze strony klienta, a wówczas bez odpowiedniego regulaminu sprzedawca może nie obronić swojego stanowiska i zacząć generować straty – jest to szczególnie widoczne w przypadku reklamowania wadliwych towarów oraz odstępowania od zakupu przez konsumentów.

Regulamin sklepu internetowego może być sporządzony samodzielnie przez sprzedawcę, nie jest przy tym konieczne posiadanie go w tradycyjnej wersji papierowej. Regulamin powinien znaleźć się w widocznym miejscu na danej stronie internetowej, tak aby każdy z potencjalnych klientów mógł bez problemu sięgnąć do jego treści. O tym, jak długi powinien być zbiór zasad regulujących dokonywanie e-transakcji, decyduje każdorazowo właściciel sklepu, nie ma w tym zakresie jednoznacznej odpowiedzi – będzie jednak tym obszerniejszy, im większy będzie zakres oferowanych produktów lub usług. W każdym przypadku regulamin sklepu internetowego musi odpowiadać przepisom prawa, tzn. nie może zawierać w swej treści klauzul abuzywnych.

Czym są klauzule abuzywne?

Klauzulami abuzywnymi określamy niedozwolone postanowienia umowne, które nie mają mocy wiążącej i są z mocy prawa bezskuteczne. W zdecydowanej większości przypadków będą to zapisy sprzeczne z obowiązującymi przepisami – np. pozbawiające konsumenta prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub skracające termin do skorzystania z takiego uprawnienia z ustawowych 14 dni do 3 dni. Klauzule abuzywne mogą przybierać jednak inne formy, np. sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Będzie tak np. wtedy, gdy określony zapis stawia w zdecydowanie lepszej pozycji sprzedawcę niż kupującego.

Zgodnie z treścią art. 3851 Kodeksu cywilnego postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z powyższym nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

Wyrok SA w Białymstoku z 22 listopada 2020 roku (sygn. akt I ACa 291/20)

Za „sprzeczne z dobrymi obyczajami” uważa się, m.in. działania wykorzystujące niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, zmierzające do dezinformacji i wywołania błędnego przekonania, ale także niezapewniające rzetelnej, prawdziwej pełnej informacji. Natomiast pojęcie „interesów konsumenta” należy rozumieć szeroko, zarówno w kategoriach interesu prawnego, jak i ekonomicznego, w tym na gruncie umowy kredytowej, powinna uwzględniać aspekt bezpieczeństwa finansowego. W związku z tym jako „rażące naruszenie interesów konsumenta” należy rozumieć jako nieusprawiedliwioną dysproporcję praw na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym.

Klauzule abuzywne w regulaminach sklepów internetowych

Decydując się na sporządzenie regulaminu sklepu internetowego, każdy sprzedawca musi pamiętać o niedozwolonych postanowieniach umownych. Przepisy regulujące klauzule abuzywne odnoszą się bowiem nie tylko do typowych kontraktów dwustronnych, lecz także wspomnianych regulaminów. W praktyce oznacza to, że niepoprawnie stworzony regulamin e-sklepu może zniechęcić klientów do dokonywania zakupów w danym miejscu, ale także narazić sprzedawcę na odpowiedzialność finansową. Konsumenci mają bowiem pełne prawo kwestionować prawidłowość zapisów istniejących regulaminów sklepów internetowych, a co za tym idzie – zgłaszać sprzedawców do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz do sądów powszechnych. W ostateczności na nierzetelnego sprzedawcę może zostać nałożona kara finansowa w wysokości nawet kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Aby ułatwić zadanie właścicielom sklepów internetowych, ustawodawca wskazał w treści art. 3853 kc przykładową listę klauzul abuzywnych, które nie powinny nigdy znaleźć się w żadnym regulaminie e-sklepu. Są to postanowienia, które:

  • wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie;

  • wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania;

  • wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności konsumenta z wierzytelnością drugiej strony;

  • przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy;

  • zezwalają kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta;

  • uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju;

  • uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy niemającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie;

  • uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta konsumenta;

  • przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy;

  • uprawniają kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie;

  • przyznają tylko kontrahentowi konsumenta uprawnienie do stwierdzania zgodności świadczenia z umową;

  • wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie niespełnione w całości lub części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania;

  • przewidują utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umowy;

  • pozbawiają wyłącznie konsumenta uprawnienia do rozwiązania umowy, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia;

  • zastrzegają dla kontrahenta konsumenta uprawnienie wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony, bez wskazania ważnych przyczyn i stosownego terminu wypowiedzenia;

  • nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy;

  • nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego;

  • stanowią, że umowa zawarta na czas oznaczony ulega przedłużeniu, o ile konsument, dla którego zastrzeżono rażąco krótki termin, nie złoży przeciwnego oświadczenia;

  • przewidują wyłącznie dla kontrahenta konsumenta jednostronne uprawnienie do zmiany, bez ważnych przyczyn, istotnych cech świadczenia;

  • przewidują uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy;

  • uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniają tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności;

  • przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta mimo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego kontrahenta;

  • wyłączają jurysdykcję sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy.

Podsumowanie

Stosowanie niedozwolonych klauzul umownych jest zabronione nie tylko w przypadku umów cywilnoprawnych, lecz także regulaminów sklepów internetowych. Sprzedawca musi pamiętać, że tego rodzaju zapisy nie wiążą kupujących i są z mocy prawa bezskuteczne. W przypadku zakwestionowania określonego postanowienia regulaminowego przez konsumenta może on skierować sprawę do UOKiK lub do sądu, skutkiem czego na sprzedawcę może zostać nałożona kara finansowa sięgająca w niektórych przypadkach nawet kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów