Dokonując zakupu biletów lotniczych czy też wynajmu samochodu od zagranicznego kontrahenta zobligowani jesteśmy uiścić przedpłatę kartą płatniczą. Pomimo ciążącego na płatniku obowiązku nie ma on możliwości dokonania potrącenia tzw. podatku u źródła. Jak w takiej sytuacji powinno wyglądać rozliczenie podatku u źródła?
Rozliczenie podatku u źródła - jak ustalić wysokość podatku?
Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) i art. 29 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników zagranicznych przychodów dotyczy określonych tytułów. Płatnik zobligowany jest dokonać poboru podatku m.in. przy zapłacie wynagrodzenia z tytułu odsetek, praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego. Podatek należny jest ponadto od wynagrodzenia za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z wszystkich powyżej wymienionych tytułów ustala się podatek w wysokości 20% przychodów.
Podatek w wysokości 20% pobiera się również z tytułu świadczeń:
- doradczych,
- księgowych,
- badania rynku,
- usług prawnych,
- usług reklamowych,
- zarządzania i kontroli,
- przetwarzania danych,
- usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu,
- gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej – co do zasady – ustala się w wysokości 10% tych przychodów.
Kwotę pobranego podatku należy przekazać do właściwego urzędu skarbowego nie później niż do 20. dnia następnego miesiąca – jeśli odbiorca należności jest osobą fizyczną (art. 42 ust. 1 ustawy o PIT). W przypadku, gdy odbiorcą należności jest osoba prawna, podatek należy uiścić do 7. dnia następnego miesiąca (art. 26 ust. 3 ustawy o CIT).
W przypadku braku możliwości potrącenia kwoty przy zapłacie, spółka jest zobowiązana do zapłaty podatku u źródła ze środków obrotowych.
Co stanowi koszt uzyskania przychodów?
Zgodnie z ogólną zasadą (zawartą w art. 15 ust 1 ustawy o CIT/art. 22 ust. 1 ustawy o PIT) za koszty uzyskania przychodów uznaje się wydatki spełniające łącznie następujące warunki:
- „został poniesiony przez podatnika,
- jest definitywny (rzeczywisty),
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- został poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła, lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie został wymieniony w katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych”.
Zapłata podatku u źródła z należności uiszczanej na rzecz kontrahenta zagranicznego lub dopełnienie tego obowiązku w sytuacji braku faktycznej możliwości dokonania potrącenia podatku nie zostało przez ustawodawcę wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.
„(...) uzasadnienie celu poniesienia wydatku, obejmującego uregulowanie za kontrahenta zagranicznego podatku u źródła, pozwalające na zaliczenie go do kosztów uzyskania przychodu jest możliwe w sytuacji, gdy obowiązek pokrycia przez płatnika podatku u źródła wynika z postanowień umowy łączącej strony, jak również w przypadkach, gdy brak jest umowy np. w przypadku zakupu biletów lotniczych w Internecie przy użyciu kart płatniczych. Skoro Wnioskodawca decyduje się ponieść ciężar podatku "u źródła", dokonując tego poprzez ubruttowienie należności, wówczas owe ubruttowienie wypłaconej kwoty należnej, stanowić będzie dodatkowy element kosztowy, jako część należnego wynagrodzenia. Należy zatem stwierdzić, iż przedmiotowe wydatki, co do zasady, spełniać będą przesłankę wynikającą z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (...)".
„Ubruttowienie” należności – na czym polega?
Przepisy o podatku dochodowym jednoznacznie określają, że od przychodu należnego osobie zagranicznej, należy potrącić zryczałtowany podatek. Brak możliwości jego potrącenia lub postanowienia umowne o niepotrącaniu skutkują koniecznością uznania wypłaconego wynagrodzenia za wartość netto. W celu wykazania prawidłowej kwoty podatku niezbędne jest „ubruttowienie” kwoty należnej kontrahentowi.
W celu obliczenia wartości brutto, należność netto należy podzielić przez ułamek stanowiący wynik różnicy między liczbą 1 i ułamkiem odpowiadającym stawce podatku u źródła, tj.:
- w celu ubruttowienia należności netto opodatkowanej podatkiem „u źródła” według stawki 20%, należność netto należy podzielić przez 0,8 (1 – 0,2 = 0,8),
- w celu ubruttowienia należności netto opodatkowanej podatkiem „u źródła” według stawki 10% należność netto należy podzielić przez 0,9 (1 – 0,1 = 0,9),
- w celu ubruttowienia należności netto opodatkowanej podatkiem „u źródła” według stawki 5%, należność netto należy podzielić przez 0,95 (1 - 0,05 = 0,95).
Przykład 1.
Spółka zapłaciła za wynajem samochodu osobowego kwotę 100 EUR kartą płatniczą. Wartość „ubruttowiona” wyniesie zatem 125 EUR. Podatek u źródła stanowi różnicę pomiędzy powyższymi kwotami, tj. 25 EUR.
Rozliczenie podatku u źródła - jak dokonać przeliczenia podatku?
Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 czerwca 2017 roku (nr 0115-KDIT2-3.4010.110.2017.1.JG):
"(...) za przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Dla celów obliczenia zryczałtowanego podatku dochodowego od należności uiszczanych na rzecz kontrahenta zagranicznego organy podatkowe uznają, iż jest to dzień dokonania zapłaty."
Przykład 2.
W sytuacji zapłaty kartą za wynajem samochodu 2 sierpnia 2018 roku dla celów obliczenia podatku u źródła przyjąć należy właściwy kurs NBP z dnia poprzedzającego, tj. z 1 sierpnia 2018 roku.
Obliczając podatek, należy pamiętać, że zarówno podstawy opodatkowania, jak i kwoty podatku powinny być zaokrąglane do pełnych złotych. Końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Deklarowanie uiszczonego podatku a rozliczenie podatku u źródła
Uznać należy, iż podatek u źródła zapłacony za kontrahenta stanowi jego przychód. Kwota wraz z podatkiem powinna zatem zostać wykazana w deklaracjach do końca stycznia roku następnego:
- w zakresie, w jakim pobrany podatek „u źródła” jest podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składana jest deklaracja PIT-8AR ,
- w zakresie, w jakim pobrany podatek „u źródła” jest podatkiem dochodowym od osób prawnych, składana jest deklaracja CIT-10Z.
Ponadto należy złożyć:
- IFT-1R w terminie do końca lutego następnego roku, w którym podatek został pobrany,
- IFT-2R w terminie do końca marca następnego roku, w którym podatek został pobrany.
Obowiązek sporządzania w trakcie roku informacji IFT-1 oraz IFT-2 istnieje tylko na żądanie nierezydentów, żądanie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku przez nierezydenta. Warto w tym miejscu nadmienić, iż:
- deklaracje PIT-8AR należy przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania (w przypadku osób fizycznych) albo siedziby (w innych przypadkach) płatnika, tj. podmiotu wypłacającego opodatkowaną podatkiem „u źródła” należność,
- deklaracje CIT-10Z należy przesyłać do urzędu skarbowego, którym kieruje właściwy naczelnik urzędu skarbowego – właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
