W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wpłacam należności z tytułu nabycia praw autorskich od osób fizycznych. Z tego tytułu jako płatnik mam obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku w wysokości 20%. Dotychczas co roku żądałem od kontrahentów certyfikatu rezydencji. Czy w sytuacji, gdy posiadam certyfikat rezydencji podatkowej uzyskany w latach wcześniejszych od kontrahenta, a następnie w latach następnych uzyskam w formie oświadczenia potwierdzenie, iż dane wynikające z posiadanego przez spółkę certyfikatu nie uległy zmianie, jest to wystarczające do uwzględnienia właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania? Jaki jest termin ważności certyfikatu rezydencji?
Stanisław, Warszawa
W sytuacji gdy posiada Pan certyfikat rezydencji od swojego kontrahenta oraz potwierdzenie, że dane w nim zawarte nie uległy zmianie, może Pan stosować regulacje z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nie ma konieczności uzyskiwania certyfikatu w każdym kolejnym roku podatkowym.
Stosownie do treści art. 3 ust. 2a ustawy o PIT podatnicy, którzy nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Natomiast na polskich podmiotach w przypadku wypłacania podatnikom niemającym w Polsce miejsca zamieszkania lub siedziby dla celów podatkowych (nierezydentom) należności tytułów określonych w art. 29 ustawy o PIT (m.in. należności z tytułu praw autorskich) nałożony został obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości przewidzianej w ustawie.
Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o PIT przepisy o zryczałtowanym podatku u źródła stosuje się, uwzględniając umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których jedną ze stron jest Polska. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z ww. umową jest jednak możliwe pod warunkiem, że podatnik dla celów podatkowych udokumentuje miejsce swojego zamieszkania certyfikatem rezydencji.
W tym celu zagraniczny podmiot powinien dostarczyć zaświadczenie wydane przez właściwy jemu organ administracji podatkowej, zwane certyfikatem rezydencji, potwierdzające, iż podmiot posiada siedzibę dla celów podatku dochodowego na terytorium danego państwa.
Zgodnie z art. 4a pkt 12 ustawy o PIT certyfikat rezydencji podatkowej to zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych, wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby podatnika.
Certyfikat rezydencji ma potwierdzać, w którym państwie posiada rezydencję podatkową podatnik nieposiadający miejsca zamieszkania lub siedziby na terytorium Polski, a uzyskujący dochody ze źródeł położonych na terytorium RP, czyli w którym państwie podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Przepisy podatkowe ustawy o PIT nie zawierają regulacji dotyczących częstotliwości aktualizacji certyfikatu rezydencji. W mojej opinii certyfikat zachowuje ważność tak długo, jak długo stan faktyczny w nim zawarty nie ulega zmianie. Oczywiście zasada ta nie ma zastosowania w sytuacjach, w których treść certyfikatu określa termin ważności certyfikatu rezydencji, wskazując rok podatkowy bądź też konkretnie wskazuje okres, na jaki certyfikat został wydany.
Jednak organy podatkowe w większości prezentują stanowisko, że aktualizacja certyfikatu powinna odbywać się w odstępach rocznych. Przykładem tego może być interpretacja indywidualna z 10 października 2003 r. nr PB2/415/80/03/AK, wydana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków–Śródmieście, w której czytamy: (…) Z uwagi na fakt, iż certyfikat taki ma służyć przede wszystkim płatnikowi – od posiadania tego dokumentu zależy czy istnieje prawo do zastosowania stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – to na płatniku ciąży obowiązek ustalenia stanu faktycznego w kwestii rezydencji beneficjenta i opodatkowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należności. W pełni uzasadnione wydaje się więc tutaj żądanie od nierezydenta przedmiotowego certyfikatu w odstępach co najmniej rocznych i korzystanie z tego dokumentu w okresie całego roku rozliczeniowego. Polski płatnik powinien jednak dochować należytej staranności przy doborze stawki podatku i uznawać certyfikat za aktualny tylko wtedy, gdy nie będzie miał żadnych wątpliwości co do rezydencji podatkowej odbiorcy należności – tj. gdy wykluczona będzie sytuacja zmiany przez nierezydenta kraju rezydencji podatkowej w ciągu danego roku podatkowego. W razie jakichkolwiek zastrzeżeń w tej kwestii uzasadnione jest pobranie przez płatnika – dla własnego bezpieczeństwa, wobec odpowiedzialności podatkowej – zgodnie ze stawką wynikającą z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeśli bowiem organ podatkowy udowodni, że między datą wystawienia certyfikatu a datą płatności doszło do zmiany rezydencji i zastosowanie postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie powinno mieć miejsca, to płatnik odpowiada za nienależne zastosowanie zwolnienia (tj. niższej stawki podatku) i w konsekwencji – nieprawidłowo potrącony podatek (…).
Stanowisko takie jest sprzeczne z orzeczeniami sądu. W wyroku WSA z 10 lutego 2012 r., sygn. akt I SA/Kr 1869/11, możemy przeczytać: (…) analizowane przepisy prawa nakazują udokumentowanie miejsca siedziby (zamieszkania) podatnika dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji, a nie kilkoma certyfikatami. Tym bardziej nie wprowadzają dwojakiego rodzajów certyfikatów – stanowiących niejako promesę określonego stanu faktycznego oraz ostatecznie potwierdzających ten stan. Brak jest również uregulowań dotyczących warunkowego rozliczenia podatku do czasu uzyskania ostatecznego certyfikatu rezydencji. Jeżeli zatem z oświadczenia podatnika wynika, że stan faktyczny wskazany w posiadanym certyfikacie rezydencji nie uległ zmianie to brak jest uzasadnienia dla uzyskiwania kolejnych certyfikatów (…).
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że coroczna aktualizacja certyfikatów rezydencji nie jest konieczna.
