Jednym z podstawowych obowiązków przedsiębiorców, którzy są czynnymi podatnikami VAT, jest terminowe składanie do właściwego urzędu skarbowego pliku JPK_V7M bądź JPK_V7K (w zależności od częstotliwości rozliczania VAT miesięcznie lub kwartalnie). W momencie gdy przedsiębiorca nie wywiąże się ze swoich powinności wobec urzędu lub odliczy nieprawidłową wartość podatku VAT naliczonego, wówczas urząd skarbowy może nałożyć na niego sankcję podatkową. Dowiedz się, ile wynosi sankcja podatkowa po zmianach, które ma wprowadzić SLIM VAT 3!
W jakich przypadkach zostanie nałożona sankcja podatkowa 30%?
Jeśli podatnik w złożonej deklaracji podatkowej zgodnie z art. 112b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT wykazał:
kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej,
kwotę zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej,
kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe wyższą od kwoty należnej,
kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe zamiast wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego
bądź nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego – wówczas organ podatkowy ustali wartość zobowiązania w jego prawidłowej wysokości oraz dodatkowo nałoży na podatnika sankcję podatkową w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.
Przykład 1.
Przedsiębiorca „ABC” odliczył 100% podatku VAT naliczonego od wydatku związanego z użytkowanym przez niego pojazdem prywatnym, do którego nie prowadził kilometrówki dla celów VAT. W związku z tym znacząco obniżył kwotę do zapłaty, uiszczając do urzędu skarbowego kwotę o wartości 300 zł zamiast 600 zł. Ile wyniesie sankcja podatkowa w jego przypadku?
Otóż w tym przypadku zostanie naliczona sankcja podatkowa w wysokości 30% od kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego:
300 zł x 30% = 90 zł
Ile wynosi obniżona sankcja podatkowa przed i po SLIM VAT 3?
Sankcja podatkowa będzie naliczona nie tylko w wyżej wymienionych przypadkach, ale również gdy podatnik złoży korektę deklaracji podatkowej, po zakończeniu kontroli podatkowej lub w trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego.
Jednakże w sytuacji gdy podatnik złoży korektę bądź pierwotną deklarację podatkową w trakcie trwania lub po zakończeniu kontroli i wpłaci kwotę podatku wynikającą z korekty bądź pierwotnej deklaracji wraz z odsetkami za zwłokę, może zostać nałożona sankcja podatkowa. Od lipca 2023 roku ustawodawca chce dokonać dokładnego uregulowania zastosowania sankcji w przedziale wysokości do 30%, 20% lub 15%, co oznacza, że możliwe będzie zastosowanie niższej stawki niż maksymalna (art. 112b ust. 2 pkt 1, 2 i 2a).
Zgodnie z pakietem SLIM VAT 3 w celu ustalenia prawidłowego zobowiązania organ podatkowy będzie zobligowany do wzięcia pod uwagę:
okoliczności powstania nieprawidłowości;
rodzaju i stopnia naruszenia ciążącego na podatniku obowiązku, które skutkowało powstaniem nieprawidłowości;
wagi i częstotliwości stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości;
kwoty stwierdzonych nieprawidłowości;
działań podjętych przez podatnika po stwierdzeniu nieprawidłowości w celu usunięcia skutków nieprawidłowości.
Przykład 2.
Przedsiębiorca „XYZ” nie ujął w Ewidencji sprzedaży VAT bezrachunkowej ewidencji sprzedaży, co spowodowało, iż prawidłowa kwota do zwrotu wynikająca z deklaracji podatkowej uległa obniżeniu z 5000 zł do 2000 zł. Urząd skarbowy przeprowadził kontrolę i stwierdził, że do Ewidencji sprzedaży VAT nie ujęto sprzedaży bezrachunkowej. W związku z tym przedsiębiorca zastosował się do wskazań kontrolujących, sporządzając odpowiednią korektę deklaracji podatkowej. W jakiej wysokości urząd skarbowy zastosuje sankcję podatkową?
Organ podatkowy nałoży na podatnika niższą sankcję w wysokości 20% od kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego, gdyż przedsiębiorca spełnił warunki, aby mogła zostać zastosowana:
3000 zł x 20% = 600 zł
W sytuacji gdy wszedłby SLIM VAT 3, ustawodawca po analizie czynu podatnika mógłby zastosować niższą sankcję, np. w wysokości 15%, więc mogłaby ona wynosić 450 zł (3000 zł x 15%).
Sankcja podatkowa – kiedy stosowana jest podwyższona stawka 100%?
W przepisach ustawy o VAT znajdują się zapisy mówiące o podwyższonej stawce sankcji podatkowej w wysokości 100%. Podwyższona stawka stosowana jest w odniesieniu do sytuacji, w których podatnik świadomie uczestniczy w oszustwach podatkowych – zawyża kwotę podatku naliczonego, odliczając VAT od faktur, które:
zostały wystawione przez podmiot nieistniejący,
stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części ich dotyczącej podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności i wykazuje ją w deklaracji podatkowej, dzięki czemu osiągają z tego tytułu korzyści majątkowe kosztem budżetu państwa. W tym przypadku nie ma znaczenia, czy podatnik sam złoży korektę deklaracji podatkowej (która skoryguje wszystkie nieprawidłowości)
– bowiem mimo dokonania warunków, które przyznają obniżoną stawkę sankcji podatkowej, w tej sytuacji nie będzie miała ona zastosowania. Organ podatkowy określi odpowiednią kwotę w części dotyczącej zawyżenia podatku naliczonego wynikającego z wcześniej wymienionych faktur i zastosuje sankcję podatkową w wysokości 100%.
Przykład 3.
Przedsiębiorca „QWE” zakupił samochód osobowy na firmę i od zakupu odliczył nie 600 zł, a 900 zł VAT-u. Podczas czynności kontrolnych zostało stwierdzone, że podatnik ujął kwotę VAT-u niezgodną z tą zawartą na fakturze. W związku z tym na przedsiębiorcę została nałożona sankcja podatkowa w wysokości 100%.
300 zł * 100% = 300 zł
Dodatkowo oprócz opłaty sankcji podatkowej przedsiębiorcę zobligowano do złożenia korekty deklaracji podatkowej, w związku z którą musiał dokonać dopłaty zobowiązania podatkowego w wysokości 300 zł wraz z odsetkami od zaległości podatkowej.
Kiedy sankcja podatkowa nie będzie mieć miejsca?
Sankcja podatkowa nie zostanie zastosowana (art. 112b ust. 3 ustawy o VAT) w sytuacji, gdy podatnik sam zauważy błąd i przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej złoży:
odpowiednią korektę deklaracji podatkowej albo
deklarację podatkową z wykazanymi kwotami podatku oraz wpłaci na rachunek urzędu skarbowego kwotę wynikającą ze złożonej deklaracji, albo korekty deklaracji podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Brak sankcji podatkowej również będzie miał miejsce wówczas, gdy zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie kwoty różnicy podatku, lub kwoty zwrotu podatku naliczonego, wiąże się:
z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami,
nieujęciem podatku należnego lub podatku naliczonego w rozliczeniu za dany okres rozliczeniowy, a podatek należny lub
podatek naliczony został ujęty w poprzednich okresach rozliczeniowych bądź w okresach następnych po właściwym okresie rozliczeniowym, jeżeli nastąpiło to przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej
oraz zgodnie z art. 112b ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT nie będzie miała zastosowania w zakresie ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.
W ramach pakietu SLIM VAT 3 rząd chce wprowadzić regulacje, które pozwolą urzędom nie nakładać sankcji VAT. Takie działanie uzasadnione byłoby zaistnieniem wyjątkowych okoliczności, z których można wywnioskować, że podatnik działał sumiennie w danych okolicznościach, o ile naruszenie nie powoduje wyczerpania należności podatkowej lub nie może powodować ich wygaśnięcia.
