Przepisy unijne mają na celu zapewniać swobodę prowadzenia działalności i świadczenia usług na terenie Unii Europejskiej. Jakie zasady i wymogi będą dotyczyć prowadzenia działalności w innych państwie członkowskim oraz jakie szczególne formy działalności przewiduje prawo unijne na potrzeby działalności wykraczającej poza granicę jednego państwa UE? Na czym polega spółka europejska? Przeczytaj w artykule.
Zakaz ograniczeń swobody przedsiębiorczości w UE
Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego UE na terytorium innego państwa członkowskiego są zgodnie z unijnymi przepisami zakazane.
Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu:
- agencji,
- oddziałów,
- filii
przez obywateli danego państwa członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego państwa członkowskiego.
Co do zasady swoboda przedsiębiorczości obejmuje:
- podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek,
- zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami.
Przykład 1.
Jakie wymogi należy spełnić, aby rozpocząć działalność w innym państwie członkowskim?
Jeżeli chcesz założyć działalność w danym państwie, to niezbędne będzie spełnienie wymogów tego konkretnego państwa, jakie przewiduje ono dla zakładania danego typu przedsiębiorstwa. Podejmowanie i wykonywanie działalności każdorazowo powinno odpowiadać warunkom określonym przez ustawodawstwo państwa przyjmującego dla jego własnych obywateli.
Swoboda świadczenia usług w UE
Co do zasady ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Unii Europejskiej są zakazane w odniesieniu do obywateli państw członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w państwie członkowskim innym niż państwo odbiorcy świadczenia.
Usługami w rozumieniu przepisów unijnych są świadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem w zakresie, w jakim nie są objęte postanowieniami przepisów unijnych o swobodnym przepływie towarów, kapitału i osób.
Usługi obejmują zwłaszcza:
- działalność o charakterze przemysłowym,
- działalność o charakterze handlowym,
- działalność rzemieślniczą,
- wykonywanie wolnych zawodów.
Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
Działalność w innych państwach Unii Europejskiej wykonywać można również poprzez szczególne przedsiębiorstwa uregulowane na poziomie unijnym, tj. poprzez:
- europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych,
- spółkę europejską.
Celem ugrupowania jest ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawa lub intensyfikacja jej wyników, nie jest nim natomiast osiąganie zysków dla siebie. Aktywność ugrupowania odnosi się do działalności gospodarczej jego członków i nie może mieć bardziej znaczącego charakteru od jedynie pomocniczego. Zatem ugrupowania nie mogą:
- wykonywać, bezpośrednio lub pośrednio, uprawnień w zakresie zarządzania lub nadzoru w stosunku do działalności swoich członków lub działalności innego przedsiębiorstwa, w szczególności w zakresie personelu, finansów i inwestycji,
- bezpośrednio lub pośrednio, na jakiejkolwiek podstawie, posiadać jakiegokolwiek rodzaju udziałów lub akcji w przedsiębiorstwie członkowskim; posiadanie udziałów lub akcji w innym przedsiębiorstwie jest możliwe jedynie w zakresie, w jakim jest to niezbędne do osiągnięcia celów ugrupowania i jeżeli odbywa się na rzecz ich członków,
- zatrudniać więcej niż 500 osób,
- być wykorzystane przez spółkę do udzielenia pożyczki dyrektorowi spółki lub innej związanej z nim osobie, gdy udzielanie ich jest ograniczone lub kontrolowane na podstawie ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do spółek. Zakazane jest wykorzystywanie ugrupowania do przekazywania jakiegokolwiek mienia między spółką a dyrektorem lub osobą z nim związaną, chyba że w zakresie dozwolonym przez ustawodawstwa Państw Członkowskich regulujące spółki. Do celów niniejszego przepisu udzielenie pożyczki obejmuje zawieranie jakichkolwiek transakcji lub uzgodnień o podobnych skutkach, a mienie obejmuje ruchomości oraz nieruchomości,
- być członkiem innego europejskiego ugrupowania interesów gospodarczych.
Zgłoszenia zgrupowania do rejestru oraz danych podlegających wpisowi dokonują zarządcy zgrupowania albo jego likwidatorzy, zgodnie z zasadami reprezentacji określonymi w umowie zgrupowania. Organami ugrupowania są członkowie działający wspólnie oraz zarządzający. Umowa o utworzeniu ugrupowania może przewidywać inne organy i w takim przypadku określa ona ich uprawnienia. Członkowie ugrupowania, działający jako organ, mogą podejmować wszelkie decyzje zmierzające do osiągnięcia celów ugrupowania.
Prowadzenie działalności w innych państwach UE a spółka europejska
Spółka europejska ma na celu umożliwienie tworzenia i zarządzania spółkami o zasięgu europejskim, bez przeszkód wynikających z różnic i ograniczeń w terytorialnym zakresie stosowania krajowego prawa spółek. Spółka europejska uznawana jest za spółkę akcyjną, która przy uwzględnieniu celów jej powstania podlega prawu państwa członkowskiego, w którym ma swoją statutową siedzibę.
Statutowa siedziba spółki europejskiej musi znajdować się na terytorium UE, w tym samym państwie członkowskim, co siedziba zarządu. Państwo członkowskie może ponadto nakazać spółce europejskiej zarejestrowanej na jego terytorium obowiązek umiejscowienia siedziby zarządu i statutowej siedziby w tym samym miejscu. Z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia spółkę europejską traktuje się w każdym państwie członkowskim tak jak spółkę akcyjną, utworzoną zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym ma ona swoją statutową siedzibę. Przed lub po firmie spółki europejskiej musi być dodany skrót SE. Do swojej firmy może go dołączyć tylko spółka europejska, jednakże spółki oraz inne osoby prawne zarejestrowane w państwie członkowskim przed datą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, których firmy zawierają skrót SE, nie są zobowiązane do ich zmiany. Każdą SE zapisuje się w rejestrze Państwa Członkowskiego, w którym ma swoją statutową siedzibę, określonym przez jego prawo. Rejestracja SE i jej wykreślenie z rejestru ogłasza się w celach informacyjnych w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich. Ogłoszenie to powinno zawierać firmę SE, numer, datę i miejsce rejestracji SE, datę i miejsce opublikowania oraz tytuł publikacji, jak również statutową siedzibę SE i sektor jej działalności. Powstanie SE jest uregulowane przez prawo, które stosuje się do spółek akcyjnych w państwie członkowskim, w którym SE ma swoją statutową siedzibę.
