Sprzedaż usług online jest w obecnych czasach bardzo popularną formą prowadzenia biznesu. W przypadku usług, których wykonanie nie wymaga bezpośredniego kontaktu z klientem, nie ma potrzeby posiadania oficjalnego biura czy ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z prowadzeniem firmy. Nie oznacza to, że przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązków ewidencyjnych. Warto mieć na uwadze, że gdy nabywcą jest osoba prywatna, to sprzedaż powinna zostać nabita na kasie fiskalnej. Sprawdźmy, jak dokumentować sprzedaż usług online, aby nie trzeba było posiadać kasy fiskalnej, oraz jak usprawnić proces wydawania klientom paragonów, jeżeli posiadanie kasy fiskalnej jest obowiązkowe.
Sprzedaż usług online a obowiązek posiadania kasy fiskalnej
Podatnicy mogą skorzystać z szerokiego zakresu zwolnień z ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Aby było to możliwe, przedmiotem sprzedaży online nie mogą być usługi wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, czyli m.in.:
- w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia, czyli osoby niewidome;
- prawnicze, z wyłączeniem czynności notarialnych;
- doradztwa podatkowego.
Co więcej, ustawodawca umożliwił skorzystanie ze zwolnienia z kasy fiskalnej w przypadku świadczenia powyższych usług pod warunkiem, że świadczone są przy wykorzystywaniu środków porozumiewania się na odległość, a efekt usługi przekazywany jest wyłącznie przy realizowaniu tych środków. Dodatkowo musi zostać spełniony podstawowy warunek uprawniający do zwolnienia z kasy fiskalnej ujęty w poz. 37 załącznika do rozporządzenia, czyli:
- sprzedawca otrzymuje całość zapłaty za pośrednictwem poczty, banku lub SKOK;
- z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej dokładnie czynności dotyczyła.
W konsekwencji oznacza to, że cała sprzedaż usług online może być zwolniona z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej po spełnieniu określonych warunków.
Przykład 1.
Pani Katarzyna świadczy usługi doradztwa podatkowego online na rzecz osób prywatnych nieprowadzących działalności gospodarczej. Czy może korzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej?
Tak, w sytuacji gdy usługa wykonywana jest np. przez internet, a pani Katarzyna otrzyma zapłatę na rachunek bankowy, gdzie nabywca wskaże dokładnie, czego dotyczy płatność, pani Katarzyna nie musi posiadać kasy fiskalnej.
Przykład 2.
Pan Jan prowadzi konsultacje medyczne online. Klienci, dokonując przelewu, często nie wprowadzają numeru transakcji, po których pan Jan identyfikuje wykonaną usługę. W tytule przelewu wpisują zazwyczaj „zapłata za usługę”. Czy pan Jan może skorzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej?
Nie, z racji tego, że z wyciągu bankowego nie wynika dokładnie, jakiej usługi dotyczy płatność, nie został spełniony warunek zwolnienia z kasy wymieniony w poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas. W związku z tym pan Jan powinien nabijać sprzedaż usług online na kasie fiskalnej.
Przykład 3.
Pani Anna prowadzi sprzedaż usług online polegających na dostępie do filmów treningowych, jak również warsztaty w tym zakresie, do których wstęp można mieć wyłącznie na jej stronie internetowej. Zdarza się, że za dostęp do serwisu klienci płacą gotówką. Czy pani Anna ma prawo do skorzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej?
Tak, świadczone przez panią Annę usługi nie zostały wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas fiskalnych, co oznacza, że sprzedaż usług online nie musi być bezwzględnie nabijana na kasie fiskalnej. Pani Anna ma możliwość skorzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej ze względu na nieprzekroczenie limitu sprzedaży, który wynosi 20 000 zł.
Czy sprzedając usługę online, należy wydawać oryginał paragonu fiskalnego?
Zgodnie z art. 111 ust. 3a ustawy o VAT, dokonując sprzedaży na rzecz osób prywatnych nieprowadzących działalności gospodarczej, przedsiębiorca ma obowiązek wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę dla każdej sprzedaży w postaci papierowej lub elektronicznej. Jeżeli sprzedawca nie korzysta ze zwolnienia z kasy fiskalnej, jest zobligowany do ewidencji sprzedaży na kasie i wydania paragonu fiskalnego nabywcy. W przypadku korzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej możliwe jest prowadzenie tzw. ewidencji sprzedaży bezrachunkowej lub wystawianie faktur dla każdej sprzedaży.
Wydanie paragonu w formie papierowej jest czasami niemożliwe, ponieważ nabywcy nie mają obowiązku podawać sprzedawcy swojego adresu, jak również nie muszą osobiście odbierać paragonu w siedzibie sprzedawcy. Dlatego też pojęcie „wydania paragonu” należy rozumieć szeroko, zwłaszcza w przypadku gdy ma miejsce sprzedaż usług online, gdzie nie występuje fizyczny kontakt z nabywcą oraz nie są wysyłane towary na wskazany adres. Stanowisko takie zajął również WSA w Warszawie w wyroku z 8 kwietnia 2019 roku o sygn. III SA/Wa 2043/18, w którym rozstrzygana była sytuacja polegająca na sprzedaży biletów online i przekazywaniu ich klientom, gdzie z samej istoty tego rodzaju transakcji nie jest możliwe fizyczne wydanie paragonu w miejscu sprzedaży. W wyroku czytamy, że: „(...) warunek «wydania» paragonu będzie spełniony poprzez udostępnienie i umożliwienie jego odbioru w miejscu siedziby Skarżącej, o czym informacja znajdować się będzie m.in. na stronie internetowej Skarżącej.(...)
Skarżąca w każdym przypadku, gdy wymaga tego ustawa ewidencjonuje sprzedaż przy pomocy kasy fiskalnej i drukuje paragony. Ponadto, sprzedaż ta wraz z płatnością dokonaną online jest uwidoczniona w systemie internetowym. Zasadniczo nie ma więc obawy o zaniżanie obrotu przy tego rodzaju sprzedaży.(...)
Sąd w powołanym wyżej wyroku wskazał, że nakładanie na Skarżącą obowiązku wysyłania paragonów pocztą, jako spełnienie warunku «wydania» z art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy o VAT, jest po pierwsze obciążeniem nieproporcjonalnym do celu, w jakim wprowadzony został obowiązek ewidencjonowania obrotu przy pomocy kasy fiskalnej, a po drugie, jest to co do zasady obowiązek, którego wykonanie napotyka obiektywne trudności. Sąd argumentował, że przy sprzedaży biletów online sprzedawca nie uzyskuje informacji o adresie nabywcy. Ponadto wysyłanie paragonów pocztą, zważywszy na ich ilość, generowałoby znaczące koszty związane zarówno z opłatami pocztowymi, jak i wynagrodzeniem dodatkowych pracowników”.
E-paragony a sprzedaż usług online
Zgodnie z § 19a rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas fiskalnych wydawanie paragonów w formie elektronicznej może mieć miejsce wyłącznie w sytuacji, gdy paragon został nabity na kasie fiskalnej online. Dokumentem w postaci elektronicznej jest bowiem utworzony przez kasę online zbiór ustrukturyzowanych i uporządkowanych danych z dokumentów fiskalnych i niefiskalnych, zapisywanych w pamięci fiskalnej lub pamięci chronionej, w formacie określonym w protokole komunikacyjnym przesyłania danych w przypadku dokumentów fiskalnych.
Oznacza to, że przedsiębiorca nie ma możliwości wystawienia paragonu na zwykłej kasie fiskalnej z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii (innej niż kasa fiskalna online), a następnie przesłania go w formie PDF do klienta. E-paragon to dokument, który został wystawiony na kasie fiskalnej online.
Należy zwrócić tutaj jednak szczególną uwagę na fakt, że chociaż przepisy umożliwiają wystawianie e-paragonów, to obecnie na rynku dopiero pojawiają się kasy fiskalne online, które spełniają warunki techniczne do ich wysyłki. Warto zwrócić również uwagę na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 kwietnia 2021 roku o sygn. 0114-KDIP1-3.4012.109.2021.1.JG, w której czytamy, że: „(...) w chwili obecnej na rynku brak jest kasy on-line, która spełniałaby wymagania techniczne pozwalające na przesyłanie paragonów w postaci elektronicznej do konsumenta. Taka sytuacja będzie możliwa dopiero w przyszłości, gdy pojawią się na rynku kasy rejestrujące on-line, które będą posiadały potwierdzoną przez GUM w decyzji taką funkcjonalność. Co do zasady paragon fiskalny powinien być wystawiony i wydany w postaci papierowej. (...) na rynku występują już kasy on-line i są branże, które zobowiązane są do ewidencjonowania obrotów przy ich pomocy, jednakże istniejące obecnie kasy on-line nie spełniają wymogów technicznych pozwalających na emisję i przesyłanie paragonów w postaci elektronicznej do konsumenta”.
Jak wystawić paragon fiskalny w systemie wFirma.pl?
Jeżeli przedsiębiorca posiada zintegrowaną z systemem wFirma.pl drukarkę fiskalną (w tym również drukarkę fiskalną online), może wystawiać paragony bezpośrednio z systemu. W tym celu należy przejść do zakładki: PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » PARAGON FISKALNY.
Wystawione paragony fiskalne nie są księgowane w ewidencjach podatkowych. Ma to związek z faktem, że sprzedaż paragonowa powinna zostać zaksięgowana na podstawie raportu okresowego z kasy (dziennego lub miesięcznego). W tym celu przechodzi się do zakładki: PRZYCHODY » INNE PRZYCHODY » DODAJ INNY PRZYCHÓD » SPRZEDAŻ, a następnie w danych nabywcy zaznacza opcję BRAK KONTRAHENTA i uzupełnia wymagane pola zgodnie z podsumowaniem raportu z kasy. W przypadku czynnych podatników VAT w zakładce ZAAWANSOWANE jako Rodzaj sprzedaży JPK_V7 dodatkowo trzeba wybrać opcję RO.
Tak dodana sprzedaż zostanie ujęta w rejestrze VAT sprzedaży (w przypadku czynnych podatników VAT) oraz w kolumnie 7. KPiR – Sprzedaż towarów i usług lub Ewidencji przychodów (w przypadku ryczałtowców).