Opłacanie przez pracodawcę składek na Fundusz Pracy (FP) z tytułu zatrudniania pracowników wydaje się sprawą oczywistą, chociaż przepisy przewidują w odniesieniu do określonych grup osób zatrudnionych zwolnienia z tego obowiązku. Od kilku lat istnieje także konieczność uiszczania składek na Fundusz Solidarnościowy (FS). W tym miejscu pojawia się pytanie, czy opłacanie składek na FP i FS za zleceniobiorców jest obowiązkowe? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w tym artykule.
Składki na FP i FS w świetle obowiązujących przepisów
Obowiązek opłacania składek na FP i FS uregulowano w konkretnych zapisach ustaw. W odniesieniu do:
- składek na FP - właściwymi są przepisy Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 690, z późn. zm.), zwanej dalej “ustawą o promocji zatrudnienia”;
- składek na FS - odpowiednimi regulacjami są przepisy Ustawy z dnia 23 października 2018 roku o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 647), zwanej dalej “ustawą o FS”.
Wysokość składek na FP i FS w roku 2023
Wysokość składek na FP i FP określa corocznie ustawa budżetowa. Oznacza to, że w roku 2023 wysokość składki na:
- FP - wynosi 1,0% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe;
- FS - wynosi 1,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Zasady opłacania składek na FP przy uwzględnieniu wykonywania pracy przez zleceniobiorcę
Zasady opłacania składek na FP uregulowano w ustawie o promocji zatrudnienia.
Jak wynika z art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia, obowiązkowe składki na FP, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia rocznej podstawy oskładkowania, wynoszących w
przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę
opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne m.in. za osoby:
- pozostające w stosunku pracy lub stosunku służbowym;
- wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą.
W konsekwencji składki na FP należy opłacać również w związku z wykonywaniem pracy przez zleceniobiorcę, jeżeli spełnia on powyższe warunki oraz uzyskuje kwotę stanowiącą podstawę oskładkowania w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ustawa o promocji zatrudnienia przewiduje szereg zwolnień z obowiązku opłacania składek na FP, jedno z nich dotyczy także zleceniobiorców.
Jestem przedsiębiorcą branży elektronicznej. Zamierzam powierzyć pracę doświadczonemu montażyście układów scalonych na podstawie umowy zlecenia z wynagrodzeniem 4 000 zł miesięcznie brutto. Jest to osoba (mężczyzna) w wieku 62 lat. Czy zatrudniając tego pana, będę zobowiązany do opłacania składek na FP?
Powierzając pracę mężczyźnie w wieku 62 lat, pan Zdzisław nie będzie obowiązany do opłacania składek na FP. Co do zasady taki obowiązek w odniesieniu do zleceniobiorców istnieje, jednak ustawa o promocji zatrudnienia zakłada zwolnienie z uiszczania tych składek m.in. w przypadku powierzenia pracy na podstawie umowy zlecenia mężczyznom w wieku co najmniej 60 lat. W okolicznościach przedstawionych w pytaniu warunek ten zostanie spełniony.
W przypadku gdy kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pochodzą z różnych źródeł, obowiązek opłacania składek na FP powstaje wówczas, gdy łączna suma będąca podstawą wymiaru składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Osoba, do której ma zastosowanie powyższa zasada, składa stosowne oświadczenie każdemu pracodawcy lub w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, jeżeli sama opłaca składki na ubezpieczenia społeczne.
Obowiązek opłacania składek na FS
W odniesieniu do składek na FS obowiązującymi są postanowienia odrębnego aktu prawnego, czyli ustawy o FS. W istocie jednak przepisy wspomnianej ustawy odsyłają w kluczowych aspektach do ustawy o promocji zatrudnienia w zakresie dotyczącym składek na FP.
Tak więc płatnik składek na FS oblicza je łącznie ze składkami na FP w wysokości sumy stóp procentowych tych składek (będzie to 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne) i wykazuje w deklaracji rozliczeniowej w łącznej kwocie. Poboru składek na FS dokonuje ZUS.
Podsumowując, jeżeli podmiot zatrudniający powierzył danej osobie pracę na podstawie umowy zlecenia za wynagrodzeniem miesięcznym odpowiadającym co najmniej minimalnej płacy, to istnieje obowiązek opłacania składek na FS, łącznie ze składkami na FP.
Należy pamiętać, że obowiązek opłacania składek dotyczy osób objętych obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym. Jeżeli zatem zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom na zasadzie dobrowolności, to nie powstaje z tego tytułu obowiązek odprowadzania składek na FP i FS.
Opłacanie składek na FP i FS za zleceniobiorców - podsumowanie
Obowiązek opłacania składek na FP i FS wynika z zapisów odrębnych aktów prawnych. Stopa procentowa tych składek, przyjęta na dany rok kalendarzowy, określona jest w ustawie budżetowej. Składki na FP powinny być opłacane także z tytułu zatrudniania zleceniobiorcy, jeżeli stosunek prawny został nawiązany na podstawie odpowiednich regulacji Kodeksu cywilnego oraz uzyskiwana przez tę osobę kwota stanowiąca podstawę oskładkowania odpowiada wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z kolei do obowiązkowych składek na FS stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obligatoryjnych składek na FP. Jeżeli zatem podmiot zatrudniający powierzył danej osobie pracę na podstawie umowy zlecenia za wynagrodzeniem miesięcznym odpowiadającym co najmniej minimalnej płacy, to istnieje obowiązek opłacania składek na FS, łącznie ze składkami na FP.
