Tarcza finansowa, czyli wsparcie finansowe dla mikro-, małych, średnich i dużych firm!

Rząd próbuje zapobiegać negatywnym skutkom gospodarczym wywołanym przez epidemię COVID-19. W tym celu została udostępniona tzw. Tarcza Antykryzysowa oraz uchwalone 17 kwietnia 2020 r. rozwiązania rozszerzające, które obejmą swoim zasięgiem większą grupę podmiotów, czyli tzw. Tarcza Antykryzysowa 2.0. Dodatkowo przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR) uruchamiona zostaje Tarcza Finansowa dla firm. Nowy program pomocowy skierowany jest do ponad 670 tysięcy polskich przedsiębiorstw!

Kto może skorzystać ze środków z Tarczy Finansowej?

Program PFR skierowany jest zarówno do mikroprzedsiębiorstw, jak i do małych, średnich i dużych firm.

Tarcza Finansowa składa się z trzech części o łącznej wartości 100 mld zł (4,5% PKB). Podział przypadający na każdą grupę przedsiębiorców kształtuje się następująco:

• 25 mld zł – dla mikrofirm,
• 50 mld zł – dla małych i średnich firm,
• 25 mld zł – dla dużych firm.

Co więcej, z założeń programu wynika, że ok. 60 mld zł z tych środków może być traktowane jako bezzwrotna pomoc firmom, pod warunkiem że będą one kontynuować działalność po zakończeniu ograniczeń związanych z epidemią i nie będą zwalniać pracowników.

Przewiduje się, że z Tarczy Finansowej skorzysta ok. 350–400 tysięcy firm, co potwierdził w wypowiedzi prezes Polskiego Funduszu Rozwoju:
„Przed nami kilka trudnych miesięcy w gospodarce w związku z pandemią koronawirusa. Dlatego Polski Fundusz Rozwoju rozpoczyna realizację rządowego programu Tarczy Finansowej PFR dla firm i pracowników o bezprecedensowej wartości 100 mld zł. Zakładamy, że skorzysta z niego około 350–400 tysięcy firm, które mogą odczuwać spadek przychodów z powodu COVID-19. Szacujemy, że firmy otrzymają blisko 60 mld zł bezzwrotnych subwencji na finansowanie miejsc pracy i pokrycie strat. Część finansowania będzie miała charakter inwestycyjny”.

Tarcza Finansowa dla mikroprzedsiębiorców

W przypadku mikroprzedsiębiorców warunki, jakie należy spełnić, to:

• poziom zatrudnienia wynoszący od 1 do 9 pracowników;

• spadek przychodów ze sprzedaży (netto w przypadku czynnych podatników VAT lub brutto w przypadku nievatowców) o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z COVID-19;

• firma niebędąca w trakcie postępowania upadłościowego, likwidacyjnego lub restrukturyzacji;

• prowadzenie działalności na dzień 31 grudnia 2019 roku;

• niezaleganie z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenie społeczne na dzień udzielenia finansowania lub na dzień 31 grudnia 2019, przy czym rozłożenie płatności na raty lub jej odroczenie nie jest uznawane za zaległość;

• nieprowadzenie działalności w zakresie: 

• produkcji i handlu bronią oraz amunicją,

• produktów lub usług, które mogą skutkować ograniczaniem bądź naruszaniem wolności indywidualnych lub/oraz praw człowieka,

• obszarów wątpliwych z powodów etyczno-moralnych, np. przeprowadzania eksperymentów na zwierzętach, hazardu i powiązanych aktywności, produkcji i dystrybucji wyrobów tytoniowych i podobnego typu używek, produkcji i dystrybucji środków odurzających. 

Zgodnie z informacjami zawartymi w broszurze PFR w sprawie warunków Tarczy Finansowej uzależnienie wysokości wsparcia od poziomu zatrudnienia spowodowane jest faktem, że Tarcza Finansowa skierowana jest do przedsiębiorców dotkniętych skutkami COVID-19. Ma ona na celu ochronę miejsc pracy i prowadzonej działalności ponieważ często wydatki ponoszone na wynagrodzenia stanowią główny składnik miesięcznych kosztów firm.

Finansowanie ma charakter prostych subwencji wypłacanych za pośrednictwem banków. Maksymalna kwota subwencji zwrotnej w ramach Tarczy Finansowej dla mikrofirm obliczana jest jako iloczyn liczby zatrudnionych oraz kwoty bazowej subwencji. PFR zakłada, że przy założeniu zatrudnienia ok. 3 pracowników średnia wysokość wsparcia finansowego wyniesie ok. 72–96 tys. zł dla jednej mikrofirmy i maksymalnie do 324 tys. zł.

Tarcza Finansowa dla małych i średnich firm

W przypadku małych i średnich firm warunki, jakie należy spełnić, aby uzyskać środki z programu Tarczy Finansowej, to:

• poziom zatrudnienia wynoszący od 10 do 250 pracowników;

• spadek przychodów ze sprzedaży (netto w przypadku czynnych podatników VAT lub brutto w przypadku nievatowców) o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z COVID-19;

• firma niebędąca w trakcie postępowania upadłościowego, likwidacyjnego lub restrukturyzacji;

• prowadzenie działalności na dzień 31 grudnia 2019 roku;

• niezaleganie z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenie społeczne na dzień udzielenia finansowania.

Analogicznie do przypadku mikroprzedsiębiorców finansowanie ma charakter prostych subwencji wypłacanych przez banki. Dodatkowo PFR szacuje, że średnia wysokość wsparcia finansowego wyniesie około 1,9 mln zł dla jednego małego lub średniego przedsiębiorstwa oraz maksymalnie do 3,5 mln zł.

Tarcza Finansowa dla dużych przedsiębiorstw

Warunki uprawniające do skorzystania z programu PFR w ramach Tarczy Finansowej w przypadku dużych przedsiębiorstw mają szerszy zakres niż w przypadku pozostałych grup, a mianowicie:

• poziom zatrudnienia wynoszący co najmniej 250 pracowników;

• spadek przychodów ze sprzedaży o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19;

• utrata zdolności produkcji lub świadczenia usług albo odbioru produktów lub usług przez zamawiających w związku z brakiem dostępności komponentów lub zasobów z uwagi na COVID-19;

• brak płatności z tytułu sprzedaży na skutek COVID-19 w kwocie przekraczającej 25% należności;

• brak dostępu do rynku kapitałowego lub limitów kredytowych w związku z nowymi kontraktami na skutek zakłóceń w funkcjonowaniu rynku finansowego;

• posiadanie statusu uczestnika Programów Sektorowych;

• firma niebędąca w trakcie postępowania upadłościowego, likwidacyjnego lub restrukturyzacji;

• prowadzenie działalności na dzień 31 grudnia 2019 roku;

• niezaleganie z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenie społeczne na dzień udzielenia finansowania.

Finansowanie udzielane jest przez PFR na bazie indywidualnej analizy finansowej w postaci:

• finansowania płynnościowego,

• pożyczek preferencyjnych,

• instrumentów kapitałowych:

• finansowanie kapitałowe na zasadach rynkowych,

• finansowanie kapitałowe na zasadach pomocowych.

Na co można przeznaczyć środki z Tarczy Finansowej?

W przypadku mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw środki pozyskane w ramach Tarczy Finansowej w formie programu pomocowego realizowanego przez PFR będą mogły być wydatkowane na:

• pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem przeznaczenia środków na nabycie (przejęcie) w sposób bezpośredni lub pośredni innego przedsiębiorcy (zakaz akwizycji);

• spłatę kredytów: możliwość wykorzystania subwencji na przedterminową spłatę kredytów do maksymalnej wysokości 25% wartości pożyczki;

• rozliczenia z podmiotami powiązanymi: zakaz przeznaczania środków z subwencji na płatności do właściciela, do osób lub podmiotów powiązanych z właścicielem przedsiębiorstwa;

• zwrot: na warunkach określonych w Programie i umowie subwencji.

Warunki, dzięki którym możliwe jest umorzenie części otrzymanych środków

Otrzymana w ramach Tarczy Finansowej subwencja może zostać częściowo umorzona. Warunki uprawniające do skorzystania z umorzenia uzależnione są od statusu mikro-, małego, średniego lub dużego przedsiębiorcy.

Warunki umorzenia subwencji w przypadku mikroprzedsiębiorcy

Otrzymane wsparcie może zostać częściowo umorzone, jeżeli zostaną spełnione łącznie 2 warunki:

• działalność będzie prowadzona przez 12 miesięcy od dnia otrzymania wsparcia,

• utrzymany zostanie stan zatrudnienia przez 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia wypłaty subwencji w stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. lub wobec analogicznego okresu.

Jeżeli przedsiębiorca zaprzestanie prowadzenia działalności przed upływem 12 miesięcy, ma obowiązek zwrotu 100% otrzymanej subwencji. Natomiast w przypadku, gdy działalność będzie prowadzona przez 12 miesięcy od dnia otrzymania wsparcia, przedsiębiorca będzie zobowiązany zwrócić 25% subwencji. Oznacza to, że 75% subwencji może zostać umorzone.

W sytuacji, gdy ulegnie zmianie stan zatrudnienia, wysokość subwencji podlegająca zwrotowi także ulegnie zmianie. W przypadku utrzymania średniej liczby pracowników w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia wypłaty subwencji w stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. lub wobec analogicznego okresu roku poprzedniego na poziomie: 

• wyższym niż 100% – w wysokości dodatkowo 0% wartości subwencji, co oznacza, że do zwrotu nadal pozostaje jedynie 25% otrzymanego wsparcia;

• od 50% do 100% – w wysokości dodatkowo od 0% do 50% subwencji – proporcjonalnie do skali redukcji zatrudnienia, co oznacza, że przedsiębiorca będzie miał obowiązek zwrotu maksymalnie 75% otrzymanego wsparcia;

• niższym niż 50% – w wysokości dodatkowo 50% wartości subwencji, czyli 75%.

Warunki umorzenia subwencji w przypadku małego i średniego przedsiębiorcy

Analogicznie do przypadku mikroprzedsiębiorców otrzymane wsparcie może zostać częściowo umorzone, jeżeli zostaną spełnione łącznie 3 warunki:

• działalność będzie prowadzona przez 12 miesięcy od dnia otrzymania wsparcia;

• utrzymany zostanie stan zatrudnienia przez 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia wypłaty subwencji w stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. lub wobec analogicznego okresu;

• nie zostanie poniesiona strata przez 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji.

Jeżeli przedsiębiorca z sektora MŚP zaprzestanie prowadzenia działalności przed upływem okresu 12 miesięcy, ma obowiązek zwrotu 100% otrzymanej subwencji. Natomiast w przypadku, gdy działalność będzie prowadzona przez 12 miesięcy od dnia otrzymania wsparcia, przedsiębiorca będzie zobowiązany zwrócić 25% subwencji. Oznacza to, że 75% subwencji może zostać umorzone.

Ponadto przedsiębiorca będzie zobowiązany zwrócić dodatkowe 25% otrzymanej subwencji w sytuacji, gdy poniesie stratę ze sprzedaży w okresie 12 miesięcy, licząc od pierwszego miesiąca, w którym odnotował stratę po 1 lutego 2020 r. lub od miesiąca, w którym udzielona została subwencja. Strata rozpatrywana jest w zależności od formy prowadzonej działalności:

• przedsiębiorstwa prowadzące pełną rachunkowość – jest to strata na sprzedaży, rozumiana jako odzwierciedlona w rachunku wyników strata na sprzedaży netto z wyłączeniem w szczególności kosztów amortyzacji, rezerw i odpisów lub wyniku z przeszacowania lub sprzedaży aktywów;

• przedsiębiorstwa rozliczające się na podstawie KPiR – jest to strata rozumiana jako przychody pomniejszone o koszty;

• przedsiębiorstwa rozliczające się na podstawie karty podatkowej lub na ryczałcie – stratę na sprzedaży oblicza się jako skumulowany spadek przychodów. 

W przypadku utrzymania średniej liczby pracowników w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od dnia wypłaty subwencji w stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. lub wobec analogicznego okresu roku poprzedniego na poziomie: 

• wyższym niż 100% – kwota subwencji do zwrotu nie ulega zwiększeniu; 

• od 50% do 100% – kwota subwencji do zwrotu wzrasta dodatkowo od 0% do 25% subwencji – proporcjonalnie do skali redukcji zatrudnienia;

• niższym niż 50% – kwota subwencji do zwrotu ulega zwiększeniu dodatkowo o 25% wartości subwencji.

Zgodnie z wypowiedzią premiera Mateusza Morawieckiego rząd chce ułatwić przedsiębiorcom dostęp do wsparcia finansowego, dlatego:
„Nie ma stosów zaświadczeń, oświadczeń, papierków, papierologii, dokumentów. Jest oświadczenie. Ono post factum będzie weryfikowane, po to, żeby uniknąć nieprawidłowości, niewłaściwych zachowań, ale będzie oświadczenie, a nie segregator zaświadczeń. Wszystko będzie się działo online w kanałach bankowości elektronicznej”.