Jednym z rozwiązań oferowanych przedsiębiorcom i zakładom pracy najbardziej dotkniętym epidemią koronawirusa jest zwolnienie z ZUS przez okres 3 miesięcy. Dotyczy to zarówno składek za przedsiębiorcę, jak i za zatrudnionych pracowników. Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia? O tym w artykule.
Zwolnienie z opłacania składek ZUS?
Pierwotnie pomoc w zakresie opłat składek ZUS dotyczyła jedynie odroczenia płatności na okres 3 miesięcy. Po tym czasie przedsiębiorcy musieliby zapłacić zaległości. Takie wsparcie w czasie kryzysu nie było wystarczające. Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła nowy rodzaj ulgi, jakim jest zwolnienie z ZUS na okres 3 miesięcy. Jednakże tylko niektórzy przedsiębiorcy będą mogli z takiego rozwiązania skorzystać.
Firmy, które nie spełniają warunków do zwolnienia z ZUS mogą ubiegać się o odroczenie składek na okres 3 miesięcy, bez konieczności uiszczania opłaty prolongacyjnej.
Zwolnienie z ZUS dla samozatrudnionych
W głównej mierze z nowej ulgi skorzystają samozatrudnieni opłacający składki wyłącznie za siebie. Aby przysługiwało im zwolnienie z ZUS, muszą spełnić dodatkowo (oprócz wspomnianego wcześniej braku zaległości) dwa warunki, tj.:
- przychód z działalności w pierwszym miesiącu, za jaki składany jest wniosek, nie może przekroczyć 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. – jest to obecnie kwota 15 681,00 zł,
- przychód z działalności w pierwszymi miesiącu za jako składany jest wniosek przekroczył kwotę 15 681 zł, ale dochód z działalności nie był wyższy niż 7000 zł,
- przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą przed 1 kwietnia 2020 r.,
Ważne jest również to, że warunkiem do uzyskania tej ulgi nie jest spadek obrotów firmy w porównaniu do poprzednich okresów.
Przykład 1.
Przedsiębiorca chce złożyć wniosek o umorzenie składek ZUS za okres od marca do maja 2020 roku. W tej sytuacji we wniosku wskazuje przychód za pierwszy miesiąc, za jaki składany jest wniosek, czyli marzec. Przy czym przychód za marzec nie może być wyższy niż 15 681,00 zł.
Zwolnienie dotyczy osób opłacających składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne. Umorzeniu podlegają składki na:
- obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe,
- dobrowolne ubezpieczenie chorobowe,
- ubezpieczenie zdrowotne,
- Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy,
- należne za okres od 1 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r. i opłacane od standardowej podstawy wymiaru. Umorzone zostaną jedynie składki naliczone od najniższej podstawy wymiaru obowiązującej danego przedsiębiorcę.
W przypadku świadczeń z ubezpieczenia chorobowego w dalszym ciągu będą one przysługiwały przedsiębiorcom, którzy pod to ubezpieczenie podlegali w dniu 1 lutego 2020 r., mimo że składka nie zostanie faktycznie opłacona.
Zwolnienie dla firm zatrudniających do 9 pracowników
W pakiecie antykryzysowym przewidziano również pomoc dla przedsiębiorców zatrudniających pracowników. Jeśli pracodawca był zgłoszony jako płatnik składek przed 1 kwietnia i stan ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych wyniósł mniej niż 10 osób, wówczas zostaje on zwolniony z opłacania składek na:
- ubezpieczenia społeczne,
- ubezpieczenie zdrowotne,
- Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Fundusz Solidarnościowy.
W związku z tym, że katalog podmiotów uprawnionych do ulgi uległ rozszerzeniu o przedsiębiorstwa założone do 31 marca 2020 r., to liczbę ubezpieczonych ustala się w zależności od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności. Zatem w przypadku płatników zgłoszonych:
- przed 1 lutego 2020 r. liczbę ubezpieczonych ustala się na dzień 29 lutego 2020 r.;
- w okresie od 1 do 29 lutego 2020 r. liczbę ubezpieczonych ustala się na dzień 31 marca 2020 r.;
- w okresie od 1 do 31 marca 2020 r. liczbę ubezpieczonych ustala się na dzień 30 kwietnia 2020 r.
Do liczby ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego zalicza się przedsiębiorcę, osoby współpracujące, pracowników oraz zleceniobiorców. Warto tu zaznaczyć, że osobami ubezpieczonymi w dalszym ciągu pozostają osoby przebywające na:
- urlopach związanych z rodzicielstwem (macierzyńskich, rodzicielskich wychowawczych),
- urlopie bezpłatnym,
- zwolnieniach lekarskich czy osoby pobierające świadczenia rehabilitacyjne.
Zgodnie z nowymi przepisami w liczbie ubezpieczonych nie należy ujmować pracowników młodocianych.
Przykład 2.
Pani Ewa zatrudnia 3 pracowników na umowę o pracę oraz 6 zleceniobiorców na umowę zlecenie, którzy podlegają wyłącznie pod ubezpieczenie zdrowotne. Pani Ewa opłaca za siebie składki społeczne i zdrowotną. W związku z tym, że do ubezpieczenia społecznego zgłoszone są jedynie 4 osoby, to spełniony jest warunek liczby ubezpieczonych uprawniający do zwolnienia z ZUS.
Umorzenie dotyczy składek należnych za okresy od 1 marca do 31 maja 2020 r., które zostały wykazane w deklaracjach rozliczeniowych składanych za te miesiące.
Ulga ZUS dla firm zatrudniających co najmniej 10 pracowników
Wychodząc naprzeciw postulatom pracodawców, w specustawie uwzględniono nową grupę firm uprawnionych do zwolnienia z ZUS. Są to zakłady pracy zgłaszające do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 pracowników, zgłoszone jako płatnik składek przed dniem 1 kwietnia.. Te firmy będą mogły korzystać z trzymiesięcznego umorzenia 50% należności składkowych wynikających z deklaracji rozliczeniowych przekazanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i znanych na dzień rozpatrzenia wniosku. Liczbę ubezpieczonych ustala się w taki sam sposób jak wspomniano wcześniej.
Firmy założone w okresie od 1 lutego do 31 marca, które zgłaszają do ubezpieczeń społecznych co najmniej 10 pracowników osób, będą mogły skorzystać z całkowitego umorzenia składek. Liczbę ubezpieczonych muszą ustalić odpowiednio na dzień 31 marca lub 30 kwietnia.
Czy należy wypełnić wniosek o zwolnienie ze składek ZUS?
Umorzenie składek ZUS nie jest przyznawane automatycznie wszystkim przedsiębiorcom i firmom zatrudniającym pracowników. Płatnicy, którym przysługuje zwolnienie z ZUS i chcą z tego rozwiązania skorzystać, muszą złożyć odpowiedni wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych maksymalnie do 30 czerwca 2020 roku. Dokument ten powinien zawierać:
- dane płatnika składek: imię i nazwisko, nazwa skrócona, NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich – numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu, a także adres do korespondencji;
- oświadczenie o nieprzekroczeniu limitu przychodu w wysokości 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. w pierwszym miesiącu, za który złożony zostanie wniosek o umorzenie składek. To oświadczenie składają osoby opłacające składki wyłącznie za siebie (samozatrudnieni);
- inne informacje niezbędne do zwolnienia z opłacania składek, jak np. informacje wymagane przez Komisję Europejską w związku z udzielaną pomocą publiczną;
- podpis wnioskodawcy.
Oświadczenie o wysokości przychodu składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej. Ważne jest również to, że płatnik powinien złożyć jeden wniosek wskazując tam wszystkie miesiące, za jakie chce otrzymać zwolnienie z ZUS.
Pobierz wniosek o zwolnienie z opłacania składek ZUS!
W jaki sposób można złożyć wniosek o umorzenie składek ZUS?
Wniosek o umorzenie składek ZUS można złożyć w formie papierowej bądź elektronicznej za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku składania dokumentu w formie papierowej należy go podpisać osobiście, a następnie wysłać pocztą bądź złożyć w skrzynce na dokumenty bezpośrednio w placówce ZUS. Przy składaniu go w formie elektronicznej, powinien on być opatrzony:
- kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
- podpisem zaufanym.
Złożenie deklaracji za okres zwolnienia z opłacania składek ZUS
Aby możliwe było umorzenie składek, konieczne jest przesłanie kompletów rozliczeniowych zawierających deklarację oraz raporty imienne za marzec, kwiecień i maj 2020 r., bowiem to na ich podstawie ZUS wydaje decyzję dotyczącą przyznania ulgi. Obowiązek wysyłki deklaracji rozliczeniowych nie dotyczy przedsiębiorców, którym przysługuje zwolnienie ze składania takich dokumentów, za nich bowiem raporty są co miesiąc powielane automatycznie. Warto też pamiętać, aby dotrzymany został termin wysyłki deklaracji za wspomniane wcześniej okresy – należy to zrobić maksymalnie do 30 czerwca 2020 roku.
Warto zauważyć, że deklaracje rozliczeniowe należy składać w standardowych terminach. Nie należy ich wysyłać z wyprzedzeniem, np. w dacie złożenia wniosku.
Zwolnienie z ZUS także dla firm, które opłaciły składki za marzec!
Przepisy wyraźnie wskazują, że umorzenie składek będzie dotyczyło wyłącznie należności nieopłaconych, jednak według informacji, jakie pojawiły się na stronie gov.pl płatnicy, którzy w myśl nowych regulacji zostali uprawnieni do zwolnienia z ZUS, ale uiścili już składki za marzec, odzyskają nadpłacone środki. Aby tego dokonać należy wystąpić do ZUS z wnioskiem o zwrócenie nienależnie opłaconych składek przed upływem terminu w jakim wymagane będą składki za kwiecień.
W Tarczy 2.0 wprowadzono zapis o zwolnieniu z opłacania odsetek od należności z tytułu składek należnych za okres przypadający po 31 grudnia 2019 r. Dlatego płatnicy, którzy czekali na wejście nowych przepisów i nie uiścili składek, nie poniosą dodatkowych kosztów związanych z ich nieterminową zapłatą.
Wydanie decyzji przez ZUS
Zakład ubezpieczeń Społecznych może zwolnić płatnika z obowiązku opłacania składek w ciągu 30 dni liczonych od dnia:
- otrzymania kompletnej deklaracji rozliczeniowej za ostatni miesiąc wskazany we wniosku – jeżeli płatnik przesyła dokumenty co miesiąc;
- w jakim powinny zostać opłacone składki za ostatni miesiąc wskazany we wniosku – jeśli płatnik jest zwolniony ze składania deklaracji.
Przykład 3.
Płatnik składek składa wniosek o zwolnienie z ZUS za okres marzec - maj 2020 r. i jest zobowiązany do comiesięcznej wysyłki deklaracji. Ostatnią deklarację za maj złoży 15 czerwca. Od tego momentu ZUS ma 30 dni na wydanie decyzji.
Przykład 4.
Przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie jest zwolniony z comiesięcznej wysyłki deklaracji do ZUS. Wnioskuje o umorzenie składek za marzec - maj 2020 r. Po powieleniu się deklaracji rozliczeniowej za ostatni miesiąc wskazany we wniosku (maj) w dniu 10 czerwca, wniosek będzie rozpatrywany przez ZUS.
Umorzeniu będą podlegały składki należne za okres od marca do końca maja znane na dzień rozpatrzenia wniosku. ZUS ma obowiązek poinformowania płatnika składek o udzielonej uldze, jeśli ubezpieczony posiada profil na ZUS PUE, to informacja o zwolnieniu będzie dostępna na jego koncie. Jeśli takiego konta nie posiada, to decyzja zostanie przekazana pocztą tradycyjną.
Mimo tego, że decyzja zostanie wydana dopiero po złożeniu deklaracji za ostatni miesiąc wskazany we wniosku, jeżeli płatnik ma pewność, że spełnia wszystkie warunki do zwolnienia, to wpłat nie należy dokonywać. Umorzeniu podlegają tylko składki nieopłacone. Po opłaceniu składek za miesiąc wskazany we wniosku, umorzenie nie będzie przysługiwało.
Odmowa przyznania zwolnienia z opłacania składek ZUS wydawana jest w drodze decyzji, od której można się odwołać w ciągu 30 dni od dnia otrzymania postanowienia. Odwołanie składa się w placówce ZUS. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku konieczne będzie opłacenie składek za wszystkie miesiące wskazane we wniosku.
Odliczenie umorzonych składek ZUS
Jeśli chodzi o odliczenie składek od dochodu i podatku, to tu przepisy nie wprowadzają zmian. Odliczeniu podlegają wyłącznie składki faktycznie zapłacone. Tym samym składki nieopłacone przez przedsiębiorcę za siebie lub osobę współpracującą z tytułu korzystania ze zwolnienia, nie podlegają:
- społeczne - odliczeniu od dochodu, ani nie podlegają ujęciu w kosztach,
- zdrowotne - odliczeniu od podatku,
- Fundusz Pracy - księgowaniu w KPiR.
Jeśli chodzi o składki ZUS pracownika, które będzie finansowało Państwo, to co do zasady one także nie stanowią kosztu podatkowego.
Zwolnienie z ZUS przez 3 miesiące znacznie odciąży osoby dotknięte najbardziej skutkami epidemii koronawirusa. W większości przypadków pozwoli również na uratowanie firmy przed zamknięciem czy zwolnieniami pracowników. Warto z niego skorzystać, jednak tu należy pamiętać o terminowości złożenia dokumentów i sprawdzenia czy takie zwolnienie przysługuje. Bowiem w razie odmowy, płatnik będzie musiał wszystkie składki za okres 3 miesięcy opłacić.
Sporządzenie deklaracji DRA a zwolnienie z ZUS w wFirma.pl
Przedsiębiorcy, którzy złożą wniosek o zwolnienie z ZUS powinni składać deklaracje i raporty imienne tak, jak roblili to dotychczas. Oprogramowanie wFirma.pl pozwala na proste generowanie deklaracji ZUS DRA zarówno dla samozatrudnionych, jak i płatników zatrudniających pracowników. Składki w deklaracji rozliczeniowej za przedsiębiorce są naliczane zgodnie ze schematem jaki wybierze w ustawieniach. Należności za pracowników będą wykazane w DRA na podstawie dodanych w module Kadry umów, rachunków raz list płac. Dodawanie DRA odbywa się w zakładce START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Istotne jest to, że utworzone w systemie deklaracje dzięki integracji można wysyłać bezpośrednio do ZUS.
W związku z tym, że odliczeniu od podatku, dochodu czy zaliczeniu do kosztów nie podlegają składki umorzone, to rozliczenie deklaracji może odbyć się poprzez neutralną płatność, która nie wywołuje skutku księgowego, ale składki widnieją jako opłacone. Aby dodać takie rozliczenie, to po dodaniu deklaracji należy na nią kliknąć i przejść do zakładki PŁATNOŚCI. Tam wystarczy wybrać DODAJ NEUTRALNĄ PŁATNOŚĆ.
Pojawi się wówczas okno, w którym należy podać wartość wynikającą z deklaracji. Parametry takie jak data czy rodzaj rozliczenia można podać dowolne, bowiem ta płatność nie zostanie nigdzie wykazana.
Po dodaniu deklaracji pojawi się wpis oznaczający rozliczenie bez skutku księgowego.
Deklaracja DRA natomiast będzie widniała jako rozliczona i nie będą wysyłane monity z systemu.
