W praktyce gospodarczej podatnicy natrafiają na liczne sytuacje, w których mają wątpliwości w stosunku do możliwości realizacji prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od dokonanych wydatków. Poniżej zostało przedstawione kilka sytuacji, kiedy odliczenie podatku VAT jest możliwe lub nie zachodzi takie prawo wśród polskich podatników.
Impreza integracyjna a odrębne fakturowanie
Czynny podatnik VAT planuje zorganizować imprezę integracyjną. Uczestnictwo pracowników i współpracowników w tym spotkaniu nie będzie obowiązkowe. Nie poniosą oni również żadnych kosztów związanych z uczestnictwem w przedmiotowej imprezie a czas nią przeznaczony będzie wliczać się do czasu pracy. Impreza nie będzie organizowana przez jedną firmę w sposób kompleksowy. Firma N świadczyć będzie usługi noclegowe, wynajem sali konferencyjnej, usługi gastronomiczne, aranżacji sali bankietowej. Firma B wyświadczy usługi zorganizowania i skoordynowania imprezy (część artystyczno-rozrywkowa, koszty transportu, identyfikatory, ubezpieczenie, fotograf).
Faktura od firmy N będzie zawierała wyszczególnione (w odrębnych pozycjach) usługi gastronomiczne, usługi noclegowe, aranżacji sali. Będą one zafakturowane na jednej fakturze. Faktura od firmy B będzie opiewała na jedną kwotę obejmującą koszt poszczególnych usług.
W Przedstawionej sytuacji występuje nabycie kilku odrębnych usług od różnych podmiotów, a na dodatek w ramach danych usług nie można zidentyfikować jednego świadczenia głównego. W związku z powyższym nie ma miejsca nabycie jednej kompleksowej usługi w stosunku do której przysługiwałoby prawo do odliczenie podatku VAT.
Ponadto zakup ww. usług gastronomicznych i noclegowych nie służy wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej czyli organizacji imprezy integracyjnej, lecz będzie jedynie jednym z elementów składających się na dokonane zakupy i nie będzie elementem zakupu jednorodnej usługi kompleksowej.
Oddzielne fakturowanie, zakupy od kilku kontrahentów, przemawiają za istnieniem zakupu wielu niezależnych świadczeń, które złożą się na organizowaną przez Wnioskodawcę Imprezę integracyjną.
W związku z powyższym podatnik nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT z ww. wydatków na organizację imprezy integracyjnej.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 27.01.2017r. o sygn. 1462-IPPP3.4512.801.2016.2.IG
Podatnik zwolniony z VAT a odliczenie podatku VAT
Polski producent serów, będący podatnikiem zwolnionym z VAT chce skorzystać z dofinansowania z Unii Europejskiej. W związku z realizacją przedmiotowego projektu Wnioskodawca będzie dokonywał zakupu towarów i usług udokumentowanych fakturami VAT, na których będzie występował jako nabywca. Towary i usługi zakupione w związku z realizowanym projektem nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcą do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
W tej sytuacji niestety podatnik nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od dokonanych wydatków bowiem nie zostanie spełniony podstawowy warunek, który mówi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Przesłanką w tym wypadku jest brak związku dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, bowiem producent serów nie jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 26.04.2017r. o sygn. 2461-IBPP3.4512.130.2016.1.MN
Brak prawa do odliczenia VAT przy zmianie przeznaczenia nieruchomości
Spółka jawna będąca czynnym podatnikiem VAT sprzedaje części i akcesoria do pojazdów samochodowych. W skład środków trwałych spółki wchodzi m.in. nieruchomość zabudowana. Spółce, jako nabywcy nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy transakcji nabycia przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość została wprowadzona do ewidencji środków trwałych Spółki a w latach 2012-2016 Spółka dokonała nakładów modernizacyjnych zwiększających wartość nieruchomości od których dokonała odliczenia podatku VAT przy czym należy podkreślić, iż wydatki związane z inwestycją przebudowy i modernizacji nieruchomości nie przewyższyły 30% wartości początkowej nabytej nieruchomości.
Podmiot nosi się z zamiarem wycofania zabudowanej nieruchomości z majątku spółki jawnej i przekazania jej na cele osobiste wspólników.
Analizując powyższą sytuacje należy w pierwszej kolejności ustalić, iż dostawa omawianej nieruchomości zabudowanej będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania VAT w myśl w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Takie stwierdzenie wynika bowiem ze zmiany przeznaczenia w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości. Podmiot bowiem wykorzystywał wskazaną wyżej nieruchomość w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dlatego podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy jej przebudowie i modernizacji, natomiast przy sprzedaży będzie korzystał ze zwolnienia z podatku VAT.
W myśl art. 91 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku zmiany przeznaczenia nieruchomości, wyraźnie określono, że należy dokonać rocznej korekty w postaci jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu nieruchomości, co oznacza, że proporcja korekty ulega zmniejszeniu (zwiększeniu) o jedną dziesiątą podatku naliczonego za każdy kolejny rok kalendarzowy, aż do końca okresu korekty.
Reasumując podatnik będzie miał obowiązek dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego z tytułu zmiany przeznaczenia nieruchomości. Będzie zobligowany do skorygowania podatku naliczonego od nakładów poniesionych na ulepszenie, w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpi wycofanie nieruchomości. Korekty tej należy dokonać jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu.
Potwierdzeniem powyższego jest także stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16.05.2017r. o sygn. 0461-ITPP2.4512.79.2017.2.DM.
Archiwizacja faktur a prawo do odliczania podatku VAT
Polski czynny podatnik VAT mając na względzie dokonywanie liczne zakupy towarów i usług od dostawców od których nieraz otrzymuje faktury, które zostały przez nich wydrukowane w formie papierowej a następnie zeskanowane lub sfotografowane i przesłane do podatnika za pomocą poczty elektronicznej. Dokumenty te oczywiście odzwierciedlają zaistniałe, rzeczywiste zdarzenia gospodarcze i zgodnie z obowiązującymi u podatnika kontrolami biznesowymi zostały pozytywnie zaudytowane pod kątem zgodności między danymi na fakturze a dostawą towarów lub świadczeniem usług.
Ponadto podatnik wdrożył oprogramowanie dedykowane m.in. do archiwizacji faktur w formie elektronicznej oraz do archiwizacji informacji o dacie otrzymania tych faktur, które w powiązaniu z systemem księgowo-finansowym pozwala na szybkie odszukanie każdego dokumentu. Oprócz systemy dokonał także stworzenia i wdrożenia wewnętrznej procedury akceptacji faktur, pozwalającej na weryfikację zasadności wystawienia faktury przez dostawcę.
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że gdy podatnik używając swoich wewnętrznych procedur kontrolnych jest w stanie potwierdzić autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność otrzymanych faktur, a także jest w stanie zapewnić organom podatkowym lub organom kontroli bezzwłoczny pobór faktur z systemu do archiwizacji faktur otrzymywanych w formie elektronicznej to będzie mu przysługiwało prawo do odliczanie podatku VAT wynikającego z archiwizowanych faktur. Oczywiście jeżeli nabyte towary i usługi udokumentowane poprzez przedmiotowe faktury będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Potwierdzeniem powyższego jest także stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 15.02.2017r. o sygn. 2461-IBPP2.4512.945.2016.2.EJu jak i Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 19.08.2016r. o sygn. ITPP3/4512-343/16/MD.
Odliczenie podatku VAT od faktur nie zawierających numeru NIP
Polski, czynny podatnik VAT Pan prowadzi mały pawilon handlowy, wybudowany na terenie, którego właścicielem jest Spółdzielnia Mieszkaniowa (dzierżawa wieczysta od Urzędu Gminy). Dzierżawa jest bezumowna a spółdzielnia wystawiała faktury na imię i nazwisko przedsiębiorcy bez podania numeru NIP. Istnieje zatem wątpliwość czy w tej sytuacji podatnik będzie miał Pan prawo do odliczenia podatku VAT, jeżeli faktury były wystawiane na imię i nazwisko podatnika oraz na jego adres domowy jednocześnie bez użycia numeru NIP na przedmiotowych fakturach.
Ogólna zasada mówi, iż faktura stanowi dokument odzwierciedlający prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Z kolei za fakturę wystawioną nieprawidłowo należy uznać fakturę ukazującą sprzeczne wobec jej treści zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami, albo w innym czasie.
Zatem jeżeli dzierżawiony pawilon jest wykorzystywany przez podatnika do prowadzenia działalności gospodarczej, to od wystawianych przez spółdzielnie faktur (dokumentujących dzierżawę) nie uwzględniających nazwy firmy oraz numeru NIP, będzie podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z przedmiotowych faktur.
Potwierdzeniem powyższego jest także stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 23.11.2016r. o sygn. ITPP2/4512-598/16-1/AD.
Posiłki dla pracowników
Czynny podatnik VAT prowadzi działalność w zakresie wynajmu i rekrutacji pracowników na zlecenie klienta. Wynajmowani pracownicy zatrudniani są przez Wnioskodawcę na podstawie umów o pracę bądź umów zlecenia.
W ramach świadczonych usług wynajmu pracowników Wnioskodawca ponosi koszty wynagrodzeń pracowników/zleceniobiorców wraz z narzutami świadczeń z tytułu BHP, jak również zapewnia posiłki profilaktyczne wynikające z przepisów prawa pracy oraz koszty zakwaterowania pracowników wykonujących pracę poza miejscem zamieszkania.
Ze względu na specyfikę działalności firmy pracownicy są często czasowo delegowani do pracy do różnych miast. W związku z powyższym podatnik nabywa usługi od podmiotów zewnętrznych które są w różny sposób kwalifikowane i opisywane na fakturze np. usługi gastronomiczne, usługi stołówkowe, posiłki profilaktyczne, posiłki regeneracyjne dla pracowników, posiłki gotowe, wydane potrawy i napoje, usługi cateringowe.
Należy także podkreślić, iż wszystkie ww. usługi w zakresie wyżywienia pracowników, stanowią usługi mające na celu zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych i regeneracyjnych, których obowiązek zapewnienia wynika z przepisów prawa pracy.
Uwzględniając powyższe można stwierdzić, iż jeżeli nabyte usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, wówczas podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu usług stołówkowych, posiłków profilaktycznych, regeneracyjnych, posiłków gotowych czy wydania potraw i napojów.
Potwierdzeniem powyższego jest także stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 30.10.2015r. o sygn. IBPP1/4512-597/15/MS.
Wspólnicy widniejący na fakturze nabycia nieruchomości
W sytuacji, gdy spółka cywilna jako czynny, zarejestrowany podatnik podatku VAT, dokona zakupu lokalu użytkowego, to będzie jej przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej nabycie nieruchomości, przeznaczonej do prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, pomimo, iż na przedmiotowej fakturze jako nabywcy widnieją poszczególni wspólnicy spółki cywilnej oraz NIP Spółki.
Potwierdzeniem powyższego jest także stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 22.02.2016r. o sygn. ILPP1/4512-1-915/15-2/JKu.
Dane współmałżonka na fakturze nabycia nieruchomości
Polski podatnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą. Ponadto posiada wraz z żoną wspólność majątkową. Żona również prowadzi działalność i jest czynnym podatnikiem VAT. W trakcie małżeństwa podatnicy zakupili niezabudowaną nieruchomość a nabycie nastąpiło do majątku wspólnego. Przeniesienie własności nastąpiło na podstawie aktu notarialnego . Sprzedającym było Miasto. Transakcja została opodatkowana stawką 23%. W fakturze sprzedaży, w pozycji zawierającej dane nabywcy, sprzedający wpisał imię i nazwisko Wnioskodawcy, imię i nazwisko żony Wnioskodawcy, adres, który Wnioskodawca wskazał w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R oraz numer NIP Wnioskodawcy. Numer NIP żony Wnioskodawcy nie został wskazany.
W tej sytuacji należy stwierdzić, iż faktura dokumentuje i zarazem potwierdza zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego na potrzeby opodatkowania VAT. Określenie w fakturze jako nabywcy również małżonki Zainteresowanego, nie wyłącza praw Wnioskodawcy do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury, bowiem decydują o tym uprawnieniu okoliczności faktyczne zdarzenia gospodarczego, które odzwierciedla faktura, a więc – dokonanie sprzedaży, data tej sprzedaży, data wystawienia faktury, a w związku z tym brak jest konieczności wystawienia not korygujących do tak wystawionej faktury.
Podobnego stanowiska jest także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24.03.2017r. o sygn. 2461-IBPP1.4512.115.2017.1.UG.
