Zdarza się, że przedsiębiorca na jakiś czas przed rejestracją jako czynny podatnik VAT dokona zakupów na cele działalności gospodarczej. Powstaje wówczas pytanie, czy w takiej sytuacji odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji jest w ogóle możliwe? Niniejszy artykuł odpowie na to pytanie.
Odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji
Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT) podatnik może skorzystać z prawa do odliczenia VAT, o ile zakupione towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Ponadto podatnik musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Wynika to z zapisu art. 88 ust. 4, gdzie ustawodawca określił, iż pomniejszenie kwoty podatku lub zwrot różnicy podatku należnego nie jest możliwe dla podatnika, który nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Art. 96 ust. 1 ustawy o VAT określa, iż podatnik powinien dokonać rejestracji dla celów VAT przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej.
W jakim okresie przysługuje odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji?
Moment odliczenia VAT określa art. 86 ust. 10b pkt 1 oraz ust. 11 ustawy o VAT, i ma on zastosowanie również do zakupów dokonanych przed rejestracją dla celów VAT. Czyli podatnik może odliczyć podatek naliczony w miesiącu otrzymania faktury (warunek że powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy) bądź dwóch kolejno następujących po sobie okresach rozliczeniowych.
Co te zasady oznaczają dla podatnika, zobrazuję za pomocą przykładu.
Przykład 1.
Przedsiębiorca w czerwcu 2016 r. dokonał zakupu drukarki i komputera przeznaczonych na cele działalności gospodarczej. Rejestracji jako czynny podatnik VAT dokonał dopiero w sierpniu 2016 r. Czy w tej sytuacji podatnik może obniżyć podatek należny o naliczony wynikający z faktur zakupowych wymienionych przedmiotów?
Przedsiębiorca ma prawo do wykazania podatku naliczonego z owych faktur w deklaracji VAT za czerwiec 2016 r. lub dwóch kolejnych miesiącach, czyli za lipiec lub sierpień 2016 r.
Podsumowując, odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji jako czynny podatnik VAT jest możliwe, o ile spełni się dwa warunki:
zakupy wykorzystywane są do działalności opodatkowanej,
podatnik zarejestrował się jako czynny podatnik VAT,
nie został przekroczony termin na odliczenie VAT.
Odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji w praktyce
Z uwagi na pierwszy z wymienionych warunków odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji w formie towarów handlowych, które zostały odsprzedane jeszcze podczas korzystania ze zwolnienia nie będzie możliwe. Dlaczego? Odpowiedź na pytanie jest prosta - bo nie służyły do działalności opodatkowanej (inaczej mówiąc miały związek ze sprzedażą zwolnioną z VAT).
Aby możliwe było odliczenie VAT od dokonywanych zakupów służących działalności opodatkowanej przedsiębiorca musi dopilnować formalności - musi złożyć w urzędzie druk VAT-R. Rejestracja dla celów VAT jest obecnie nieodpłatna.
Ostatni z podstawowych warunków jakie należy spełnić by odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji było możliwe to nieprzekroczenie terminu na odliczenie VAT. Termin na odliczenie VAT upływa w miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy (z tym że nie wcześniej niż dzień otrzymania faktury) lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. Dlatego też rejestrując się przedsiębiorcy często wskazują na wybór kwartalnego rozliczenia, wydłużając w ten sposób okres odliczenia VAT dla zakupów również sprzed rejestracji.
Na koniec bardzo istotną kwestią jest to, że jeżeli podatnik decyduje się na odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji (spełniając określone warunki) to jeżeli wcześniej zakupy te były już ujmowane w kpir w kwotach brutto konieczna będzie korekta. Nie może bowiem dojść do sytuacji w której podatnik ujmie koszt brutto w kpir a następnie jeszcze dokona odliczenia VAT.
Zatem aby odliczenie VAT od zakupów sprzed rejestracji jako czynny podatnik VAT było możliwe warunki wymienione w artykule muszą być równolegle spełnione.
