Czynny podatnik VAT lub vatowiec to terminy, które nade często pojawiają się przy okazji tematów związanych z założeniem działalności gospodarczej. Co dokładnie oznacza bycie vatowcem, kiedy opłaca się płacić VAT i z czym jeszcze się to wiąże? Czy rejestracja do VAT jest obowiązkowa czy dobrowolna? Na pytania odpowiadamy w artykule!
Co to jest podatek VAT?
Podatek VAT to danina, która jest obecna w życiu każdego z nas, bez względu na to, czy prowadzimy działalność gospodarczą, czy nie. Podatek VAT (Value Add Tax) to podatek od wartości dodanej naliczany przy sprzedaży prawie wszystkich produktów i usług.
Przedsiębiorca, który sprzedaje swoje produkty, musi do ceny bazowej naliczyć również odpowiednią wartość podatku VAT, która jest następnie uiszczana do urzędu skarbowego. Dlatego też ze względu na fakt, iż VAT jest doliczany do finalnej ceny usługi lub produktu, to my, jako klienci ponosimy jego cenę. Czy jest możliwe, by przedsiębiorca nie przenosił ciężaru podatku VAT na klienta? Jak najbardziej. W teorii wytwórca danego produktu może z własnej kieszeni regulować podatek VAT od sprzedaży, jednak jest to podejście nieekonomiczne, a przez to praktycznie niespotykane w dzisiejszym biznesie.
Jakie są konsekwencje związane z płaceniem VAT?
Dominująca większość przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą, mają obowiązek przystąpienia do płacenia podatku VAT. By jednak prawidłowo rozpocząć taką działalność, niezbędne jest dokonanie odpowiedniego zgłoszenia rejestracyjnego w urzędzie skarbowym.
Każdy czynny podatnik VAT, czyli przedsiębiorca, który jest podatnikiem VAT, ma obowiązek cyklicznego rozliczania się z urzędem skarbowym na bazie odpowiedniej deklaracji podatkowej. W zależności od wartości sprzedaży deklaracja powinna być złożona raz na miesiąc bądź raz na kwartał. Deklaracja podatkowa musi zostać złożona do 25 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, którego rozliczenie dotyczy. Warto przy okazji pamiętać, że urząd skarbowy realizuje regularne kontrole, by zweryfikować, czy deklaracje podatkowe są wypełnione prawidłowo, oraz czy jako płatnicy VAT wywiązujemy się z obowiązku ustalania odpowiedniej składki VAT dla sprzedawanych produktów bądź usług.
Czy opłaca się być vatowcem?
By uniknąć tego typu kilkukrotnego naliczania podatku VAT, wprowadzono możliwość odliczania VAT. Dlatego też, jeśli przedsiębiorstwa w swojej działalności generuje bardzo duże koszty, odliczanie VATu może przynieść naprawdę sporę oszczędności w skali miesiąca. Co więcej, nawet mali przedsiębiorcy powinni szukać oszczędności tam, gdzie się da, a możliwość odliczenia podatku VAT jest ku temu doskonałą okazją.
Jakie są wady płacenia VAT?
Skoro mowa o korzyściach wynikających z obowiązku płacenia podatku VAT, skupmy się też na chwilę na wadach tego rozwiązania. Przede wszystkim temat, o którym każdy przedsiębiorca niejednokrotnie usłyszy i przeczyta. Mowa oczywiście o skomplikowanej konstrukcji podatku VAT i różnorodnym stawkom, które przypisane są do konkretnych produktów. Niestety w tym zakresie przepisy zmieniają się cały czas, a różnice w podatku VAT dla różnych produktów mogą wprowadzić nas w błąd.
Konieczność cyklicznego składania deklaracji i dopełnienia wszelkich formalności z tym związanych również może utrudnić przedsiębiorcy wywiązywanie się z wszystkich obowiązków o czasie. Dlatego też, będąc płatnikiem VAT, dobrą praktyką jest zlecenie księgowości firmie zewnętrznej, specjalizującej się w tego typu procesach. Pamiętajmy również o potencjalnych kontrolach urzędu skarbowego, który z pewnością nawiedzi nas z kontrolą w przypadku jakiejkolwiek nieścisłości w dokumentach. Jest to ściśle związane z wielokrotnymi sytuacjami wyłudzania zwrotów VAT.
Kto nie musi płacić VAT?
Choć większość przedsiębiorców jest zobowiązana do płacenia podatku VAT, chociaż istnieje pewna grupa firm, które są zwolnione z VAT. Mowa tu szczególnie o małych firmach, które skupiają się na małych obrotach. Zgodnie z ustawą, płatnikiem VAT powinien być każdy przedsiębiorca, którego firma osiąga sprzedaż przekraczającą wartość 40 tysięcy euro, czyli w przeliczeniu około 200 tysięcy złotych.
Całkowicie zwolnione z VAT są między innymi usługi edukacyjne, usługi związane z kulturą i rekreacją, dostawa produktów rolnych z własnej działalności czy usługi realizowane przez techników dentystycznych.
Czynny podatnik VAT a biznes międzynarodowy
Chociaż polskie prawo VAT wciąż zbliża się do momentu całkowitej spójności z ustaleniami wspólnotowymi, to jednak, stając się przedsiębiorcą wchodzącym na rynku europejskie, musimy mieć świadomość, że od tego momentu obowiązywać nas będą stawki VAT UE.
By jednak wprowadzić swój biznes na szersze wody, na samym początku będziemy musieli zgłosić rejestrację VAT-UE, zanim dokonamy jakiejkolwiek transakcji handlowej na rynku europejskim. Realizując swoją działalność również na terenie całej Unii Europejskiej, przedsiębiorca, podobnie jak w przypadku płacenia VAT polskiego, jest zobowiązany do składania cyklicznych, miesięcznych deklaracji VAT UE w najbliższym urzędzie skarbowym.
