Wakacje kredytowe są nową instytucją wprowadzoną w lipcu 2022 roku i pozwalają na odroczenie spłat rat kredytów. W kontekście nowych przepisów warto zastanowić się, czy dostępne są wakacje kredytowe dla przedsiębiorcy oraz przeanalizować ewentualne skutki podatkowe, które mogą się z tego tytułu pojawić.
Od kiedy trwają wakacje kredytowe?
Wakacje kredytowe zostały ustanowione na mocy Ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na treść art. 73 tejże ustawy, który podaje, że na wniosek konsumenta kredytodawca zawiesza spłatę kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska.
Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi w okresie:
- od 1 sierpnia 2022 roku do 30 września 2022 roku – w wymiarze dwóch miesięcy;
- od 1 października 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku – w wymiarze dwóch miesięcy;
- od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku – w wymiarze miesiąca w każdym kwartale.
W okresie zawieszenia konsument nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.
Okresu zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania. Okres kredytowania oraz terminy przewidziane w umowie ulegają przedłużeniu o okres zawieszenia spłaty kredytu. W okresie zawieszenia spłaty kredytu nie są naliczane odsetki.
Przede wszystkim trzeba zauważyć, że zgodnie z przywołanymi przepisami wakacje kredytowe są przewidziane dla konsumentów. Za konsumenta uważa się osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (albo niedokonującej czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Tak wynika z treści art. 22(1) kc.
Ponadto z treści art. 73 przywołanej ustawy wynika, że zawiesza się wyłącznie spłatę kredytu hipotecznego udzielonego na podstawie umowy o kredyt hipoteczny, która może być uznana za umowę o kredyt hipoteczny. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi tylko w stosunku do jednej umowy zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
W konsekwencji wakacje kredytowe przysługują osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej w zakresie zawartych umów kredytu hipotecznego (nie konsumpcyjnego) na własne potrzeby mieszkaniowe.
Wakacje kredytowe dla przedsiębiorcy
W kontekście wakacji kredytowych dla przedsiębiorców należy zwrócić uwagę na treść art. 76 ww. ustawy.
Możemy tam przeczytać, że na wniosek kredytobiorcy Bank Gospodarstwa Krajowego zawiesza spłatę kredytu udzielonego:
- w ramach finansowania zwrotnego, o którym mowa w art. 15a ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 2224 oraz z 2022 r. poz. 807);
- ze środków zlikwidowanego Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, zgodnie z art. 18 pkt 1 Ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (w brzmieniu z 30 maja 2009 roku, Dz.U. z 2004 r. poz. 2157)
– na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane mające na celu budowę lokali mieszkalnych na wynajem lub budowę lokali mieszkalnych, do których ustanowione zostanie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.
Zawieszenie spłaty kredytu następuje na okres nie dłuższy niż:
- cztery miesiące w drugim półroczu 2022 roku;
- trzy miesiące w pierwszym półroczu 2023 roku;
- dwa miesiące w drugim półroczu 2023 roku
– jednak łącznie nie dłuższy niż osiem miesięcy.
W okresie zawieszenia spłaty kredytu nie są naliczane odsetki, zaś samego okresu zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania. Kredytobiorca nie jest w tym czasie zobowiązany do dokonywania płatności rat kapitałowo-odsetkowych wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat i prowizji powiązanych z umową.
Jak zatem widać, jest to jedyny określony w ustawie przypadek, w ramach którego przedsiębiorca może skorzystać z wakacji kredytowych.
Wakacje kredytowe a podatek dochodowy
W kontekście powyższych informacji pojawia się pytanie, czy zawieszenie spłaty rat kredytu rodzi jakiekolwiek obowiązki podatkowe.
Przypomnijmy, że zarówno w stosunku do konsumentów, jak i w stosunku do podmiotów prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą ustawa przewiduje opodatkowanie przychodu z nieodpłatnych świadczeń.
Warto zatem przeanalizować, czy na skutek skorzystania z wakacji kredytowych nie pojawi się po stronie podatnika przychód z nieodpłatnych świadczeń.
Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.
Nieodpłatnym świadczeniem jest zatem uzyskana przez podatnika wymierna korzyść majątkowa niezwiązana z poniesieniem wydatków, powstaniem kosztów, z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia lub inną formą ekwiwalentu.
Tak też czytamy w interpretacji Dyrektora KIS z 24 maja 2021 roku, nr 0113-KDIPT2-1.4011.355.2021.9.DJD.
Nie ulega przy tym wątpliwości, że nieodpłatne świadczenie wpisuje się jednak w kategorię przychodu, czyli przysporzenia majątkowego, które dla podatnika musi mieć charakter definitywny. Na skutek nieodpłatnego świadczenia podatnik powinien uzyskać określoną korzyść w postaci zwiększenia aktywów bądź też zmniejszenia pasywów.
Z takim przypadkiem nie mamy do czynienia w okolicznościach skorzystania z wakacji kredytowych, bowiem dochodzi jedynie do zawieszenia spłat rat kredytowych, a nie do ich umorzenia. Termin spłaty zostaje jedynie przesunięty w czasie, ale kredytobiorca nadal jest zobligowany do zapłaty należności wynikającej z umowy kredytowej.
Podsumowując, wakacje kredytowe to instytucja przewidziana przede wszystkim dla konsumentów w zakresie kredytów hipotecznych zaciągniętych na ich cele mieszkaniowe. Tylko niewielka grupa przedsiębiorców może – na zasadzie wyjątku – również z nich skorzystać. Co jednak istotne, w obu grupach nie wywoła to żadnych skutków podatkowych w zakresie konieczności rozpoznania przychodu podatkowego.
