Wykup samochodu poleasingowego czy jego sprzedaż?

Przedsiębiorcy często korzystają z możliwości korzystania z pojazdów samochodowych przy pomocy zawartych umów leasingu. Powszechność tej formy spowodowała, że leasing, zwłaszcza operacyjny, stał się najpopularniejszą możliwością użytkowania pojazdu na potrzeby firmowe, ale także prywatne. Pytanie pojawia się natomiast w momencie zakończenia okresu leasingu – sprzedać czy wykupić? Z czym wiąże się wykup samochodu poleasingowego?

Wykup i sprzedaż samochodu poleasingowego na cele działalności gospodarczej

Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy wykupić samochód poleasingowy na cele prowadzonej działalności gospodarczej, czy może wykupić dany samochód na cele prywatne.

W przypadku samochodu wykupionego na cele prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorca będzie miał możliwość odliczenia 100% albo 50% podatku VAT, w zależności, czy samochód będzie osobowy, czy ciężarowy, a w przypadku osobowego, czy będzie prowadzona ewidencja kilometrów na cele VAT i czy podatnik dokona zgłoszenia do US w terminie 7 dni od poniesienia pierwszego wydatku.

Jednakże dalsza sprzedaż danego pojazdu będzie wiązała się z opodatkowaniem tej transakcji stawką 23% VAT, bowiem w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają dostawy towarów i usług, które będą dokonywane wyłącznie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wykup samochodu poleasingowego na cele prywatne

Inną możliwością wykupu samochodu poleasingowego jest wykup na cele prywatne. W tej sytuacji przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą dokonuje wykupu danego samochodu nie na firmę, którą prowadzi, ale jako osoba prywatna.

Wykup samochodu poleasingowego dokonany na firmę

Czasem zdarza się sytuacja, w której leasingodawca wystawia mimo wszystko fakturę za wykup samochodu na firmę, co jest kłopotliwe przy późniejszej dalszej sprzedaży, natomiast przedsiębiorca chce dany pojazd przekazać na cele prywatne.

W tej sytuacji należałoby przede wszystkim nie odliczać podatku VAT naliczonego od tej faktury, bowiem jeżeli z góry wiadomo, że samochód nie będzie wykorzystywany w działalności gospodarczej a w celach prywatnych, to przy wykupie przedsiębiorcy nie będzie przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego, bowiem w myśl art. 7 ust 2 pkt 1 ustawy o VAT przekazanie towarów na cele osobiste podatnika będzie skutkowało opodatkowaniem podatkiem VAT, gdy przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w całości lub w części od nabycia danego pojazdu.

Zatem przekazanie wykupionego samochodu na cele prywatne nie będzie stanowiło dostawy podlegającej opodatkowanej podatkiem VAT, ponieważ od wykupu pojazdu nie będzie przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z uwagi na przekazanie samochodu w całości na cele prywatne.

Ponadto należy dodać, iż przekazanie danego pojazdu na cele prywatne winno się dokonać za pomocą protokołu przekazania, aby udokumentować, do jakich celów został przekazany powyższy pojazd.

Sprzedaży wykupionego samochodu poleasingowego

Odmienną kwestią od podatku VAT jest opodatkowanie przychodu ze sprzedaży samochodu używanego  uprzednio w działalności gospodarczej w formie leasingu, a w dalszej kolejności wykupionego na cele prywatne. Część organów skarbowych uważała, że przychód z takiej sprzedaży należy zakwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej oraz opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przychód ze sprzedaży wykupionego samochodu poleasingowego na cele prywatne

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej PDOF, odrębnymi źródłami przychodów są m.in.:

• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• odpłatne zbycie, z wyłączeniem zbycia składników majątku przed upływem 6 lat od ich wycofania:
• nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• prawa wieczystego użytkowania gruntów,
• innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast jeżeli rzecz wymieniona w art. 10 ust 1 pkt 8 stanowi składnik majątku, to przychód ze sprzedaży tej rzeczy należy rozpoznać jako przychód z działalności gospodarczej, bowiem zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PDOF, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

1. środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

2. składnikami majątku o wartości nie przekraczającej 10 000 zł z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1 500 zł,

3. składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania, równy lub krótszy niż rok, nie zostały zaliczone ani do środków trwałych, ani do wartości niematerialnych i prawnych,

4. składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub do udziału w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

- wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Konkludując, jeżeli przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą użytkował samochód na podstawie umowy leasingu operacyjnego dla celów działalności gospodarczej (ujmując koszty rat leasingowych, paliwa, itp.), a po zakończeniu umowy leasingu dokonał jego wykupu do celów prywatnych nie wprowadzając go do majątku firmy i nie korzystając z niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowił przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Tego typu przychód winno się zaliczyć do odpłatnego zbycia rzeczy w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o PDOF.

Ponadto należy stwierdzić, że jeżeli sprzedaż samochodu nastąpi po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca,
w którym nastąpiło nabycie tej rzeczy, wówczas obowiązek opodatkowania sprzedaży samochodu wykupionego
z leasingu na cele prywatne podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie wystąpi.

Pogląd ten podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 23.02.2015r.
o sygn. I SA/Gl 1028/14.

Takie samo stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej
z 25.06.2015r. o sygn. IPPB1/4511-469/15-2/ES.