Przedsiębiorcy wykorzystujący w prowadzonej działalności leasingowane samochody mają opcję wykupu auta do swojego majątku prywatnego. W takim przypadku pojawiają się pewne wątpliwości co do sposobu traktowania uprzednio poniesionych wydatków na leasingowany pojazd. W tym kontekście warto zastanowić się, czy konieczne jest dokonywanie korekty uprzednio poniesionych wydatków na eksploatację samochodu. W poniższym artykule postaramy się wyjaśnić tę kwestię gdy nastąpi taki wykup z leasingu.
Prywatny wykup z leasingu auta firmowego
Przedsiębiorcy korzystający z leasingowanego pojazdu mogą w końcowej fazie umowy leasingu zdecydować, czy wykup samochodu ma nastąpić do majątku firmowego, czy też do majątku osobistego.
W zależności od przyjętego wariantu inne będą konsekwencje podatkowe w przypadku dalszego postępowania z pojazdem.
Jeżeli wykup następuje do majątku firmowego to sprzedaż auta wygeneruje przychód z działalności gospodarczej. W tym bowiem przypadku zastosowanie znajdzie art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT. Wskażmy, że również późniejsze wycofanie wykupionego do majątku firmowego pojazdu i w dalszej kolejności sprzedaż pojazdu również może powodować powstanie przychodu z działalności gospodarczej, nawet jeżeli wycofanie nastąpiło do majątku prywatnego.
W powyższym przypadku znajduje bowiem zastosowanie art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy PIT, który stanowi, że za przychód z działalności gospodarczej uważa się sprzedaż składników majątku wycofanych z działalności gospodarczej, jeżeli pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.
W tym miejscu trzeba jednak zaznaczyć, że wykup z leasingu do majątku firmowego oznacza, że wartość wykupu podatnik ujmuje w kosztach uzyskania przychodu prowadzonej działalności. Ponadto wykupiony pojazd jest w tym przypadku faktycznie wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.
Natomiast z wykupem prywatnym mamy do czynienia w sytuacji, gdy pojazd nie będzie wykorzystywany przez podatnika w działalności gospodarczej i nie zostanie zaliczony do składników majątku tej działalności.
Co ciekawe, nie ma tu znaczenia, czy wystawiona faktura sprzedaży w ramach wykupu jest wystawiona na dane firmowe, czy też dane osobowe podatnika. Kluczowe jest, czy w momencie wykupu podatnik podejmuje decyzje, że nie będzie dłużej wykorzystywał tego samochodu do celów prowadzonej działalności gospodarczej, a jedynie do celów prywatnych. W rezultacie przedsiębiorca nie ujmuje faktury w kosztach podatkowych ani w ewidencji środków trwałych. Ponadto podatnik nie powinien odliczać podatku VAT od takiej faktury.
Natomiast jeżeli następnie podatnik postanowi sprzedać pojazd wykupiony do majątku prywatnego, to przychód podlegający opodatkowaniu powstanie, jeżeli nastąpi przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym będzie miało miejsce jego nabycie. Natomiast obowiązek podatkowy nie powstanie, jeżeli zbycie samochodu dokonane zostanie po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie tego samochodu. Wynika to bezpośrednio z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy PIT.
Takie stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji z 15 listopada 2019 roku, nr 0113-KDIPT2-1.4011.459.2019.1.DJD.
Czy prywatny wykup z leasingu generuje konieczność dokonania korekty kosztów?
W celu odpowiedzi na postawione pytanie należy w pierwszej kolejności odnieść się do definicji kosztów. Jak podaje art. 22 ust. 1 ustawy PIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Wykładnia językowa użytego przez ustawodawcę określenia „koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu” oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże, iż poniósł określony wydatek, który ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą czy wykonywaną umową, a jego poniesienie miało lub mogło mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu bądź też ma służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.
Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które zostały poniesione, aby z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano przychody oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.
Należy przy tym podkreślić, że obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu – każdorazowo spoczywa na podatniku
Takie stanowisko prowadzi do wniosku, że wszelkie wydatki ponoszone w trakcie wykorzystywania leasingowanego pojazdu w działalności firmowej stanowią koszt uzyskania przychodu. Okoliczności tej nie przekreśla ani też nie niweluje późniejszy wykup pojazdu do majątku firmowego.
W konsekwencji możemy postawić tezę, że wykup pojazdu z leasingu do majątku osobistego przedsiębiorcy oraz jego późniejsza sprzedaż nie powoduje konieczności korygowania kosztów.
Potwierdza to treść interpretacji Dyrektora KIS z 22 października 2018 roku, nr 0113-KDIPT2-3.4011.463.2018.3.RR, gdzie organ podatkowy w sposób jednoznaczny wskazał, że po wykupie i przekazaniu pojazdu na cele osobiste podatnika, będącego przedsiębiorcą, nie należy korygować kosztów uzyskania przychodów w zakresie zaliczanych do nich w trakcie trwania umowy leasingu operacyjnego opłat/rat leasingowych, wydatków eksploatacyjnych oraz serwisowych, dotyczących ww. samochodu służącego do prowadzonej działalności gospodarczej.
Należy bowiem podkreślić, że wykup auta po zakończeniu okresu umowy leasingu nie zmienia faktu, że zapłacone do czasu zakończenia umowy wydatki, w tym wydatki eksploatacyjne, stanowiły koszty uzyskania przychodów działalności gospodarczej podatnika.
W tym przypadku występował bowiem wspomniany związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy poniesionym wydatkiem a prowadzoną działalnością. Dodatkowo możemy wskazać, że wydatki eksploatacyjne spełniały warunek celowości wynikający z cyt. art. 22 ust. 1 ustawy PIT. Między wydatkami a przychodem z prowadzonej działalności gospodarczej zachodził bowiem związek tego typu, że ponoszenie wydatków miało wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu bądź na funkcjonowanie czy zabezpieczenie źródła przychodu wnioskodawcy.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zawarł umowę leasingu operacyjnego. W ciągu jej trwania zaliczał do kosztów uzyskania przychodów wydatki wynikające z miesięcznych opłat leasingowych oraz wydatki dotyczące eksploatacji pojazdu (na naprawy, paliwo, serwisowanie, części zamienne). Po zakończeniu okresu leasingu przedsiębiorca wykupił pojazd do swojego majątku prywatnego. Ta okoliczność nie powoduje jednak konieczności korygowania wymienionych kosztów, ponieważ w czasie gdy pojazd był wykorzystywany na potrzeby firmowe, wydatki te spełniały kryterium celowości.
Rozwiewając zatem wątpliwości podatników, należy wskazać, że prywatny wykup auta z leasingu nie oznacza konieczności korygowania kosztów eksploatacji ponoszonych przez podatnika w czasie, gdy leasingowany samochód służył celom firmowym.
