0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Wypłata zaliczki na poczet zysków - skutki podatkowe

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Wspólnikom spółki jawnej przysługuje udział w zyskach wygenerowanych przez spółkę proporcjonalnie do posiadanego udziału. Prawnie dopuszczalna jest również wypłata zaliczki na poczet zysków. W związku z tym warto przyjrzeć się bliżej podatkowym skutkom takiego zdarzenia.

Wypłata zaliczki na poczet zysków

Przepisy Kodeksu spółek handlowych (ksh) nie odnoszą się wprost do kwestii wypłaty zaliczek na poczet zysków. 

Analizując treść kodeksu w tym zakresie, warto wskazać, że w myśl art. 51 ksh każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.

Przy czym umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.

Ponadto zgodnie z art. 52 ksh wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.

W świetle powyższego przepisu wspólnik ma prawo do udziału w zysku, przy czym zysk taki jest wypłacany po zakończeniu roku obrotowego spółki.

Przyjmuje się jednak, że dopuszczalne jest wypłacanie zaliczek na poczet zysków w trakcie roku podatkowego.

Chociaż przepisy Kodeksu spółek handlowych nie regulują kwestii wypłaty zaliczek na poczet zysków w spółce jawnej, to jednak takie działanie nie jest zabronione. To powoduje, że wypłata zaliczek w trakcie roku obrotowego nie jest działaniem niezgodnym z przepisami prawa.

Podatkowe rozliczenie zaliczek na poczet zysków

W zakresie podatku dochodowego należy wskazać, że podatnikiem nie jest spółka jawna, lecz jej wspólnicy. Zgodnie z art. 5b ust. 2 ustawy PIT, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce określone na podstawie art. 8 ust. 1 uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3. 

Jak podaje art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy PIT, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Zasadę proporcjonalności stosuje się odpowiednio do:

  1. rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat,
  2. ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

Zysk wypracowany przez spółkę jawną podlega zatem opodatkowaniu przez wspólników proporcjonalnie do posiadanego udziału. 

Wspólnicy są zobowiązani do odprowadzenia zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego od wygenerowanego dochodu na bieżąco. Oprócz tego należy również dokonać rocznego rozliczenia podatku po zakończeniu roku.

Jednakże zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem wypłacone w trakcie roku zaliczki na poczet przyszłego zysku spółki jawnej nie podlegają opodatkowaniu z perspektywy wspólników. Są to kwoty neutralne podatkowo.

Tytułem przykładu możemy wskazać interpretację indywidualną wydaną 16 lipca 2015 roku (sygn. IBPB-1-1/4511-69/15/KB), w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że jeżeli prawnie dopuszczalne będzie pobieranie przez wspólnika zaliczek na poczet przyszłego zysku, to sam fakt ich otrzymania w trakcie roku podatkowego nie będzie skutkował powstaniem po jego stronie przychodu podatkowego. Tym samym wspólnik nie będzie zobowiązany uwzględniać otrzymanych kwot zaliczek w podstawie opodatkowania ustalonej dla obliczenia wysokości należnej zaliczki na podatek dochodowy.

Stanowisko to jest aktualne również w świetle aktualnie obowiązujących przepisów.

Wypłacone wspólnikowi w trakcie roku obrotowego (podatkowego) zaliczki na poczet udziału w zysku spółki jawnej nie podlegają opodatkowaniu i nie powinny być uwzględniane przy kalkulacji zaliczki na podatek dochodowy w okresie, w którym zostały otrzymane. Takie zaliczki na poczet zysków są zatem neutralne podatkowo.

Wypłata zaliczki na poczet zysków w kwocie przekraczającej udział wspólnika

Może zdarzyć się sytuacja, w której wspólnik otrzyma w trakcie roku zaliczkę wyższą niż wynikająca z jego udziału w spółce jawnej bądź też ostatecznie spółka jawna nie wygeneruje żadnego zysku na koniec roku podatkowego. W związku z tym pojawia się pytanie, w jaki sposób podatkowo rozliczyć taką „nadprogramową” zaliczkę. W tym zakresie możemy wyróżnić dwa przypadki.

Pierwszym dotyczy sytuacji, w której wspólnik zwraca otrzymaną zaliczkę. Całość takiej transakcji będzie neutralna podatkowo.

Przykład 1.

Wspólnik spółki jawnej otrzymał w trakcie roku zaliczkę na poczet zysków w kwocie 10 000 zł. Na koniec roku obrotowego okazało się, że spółka jawna poniosła stratę. Wspólnik zwrócił zaliczkę. W takim przypadku mamy do czynienia ze zdarzeniami niegenerującymi obowiązku podatkowego w zakresie podatku PIT.

Natomiast drugi przypadek obejmuje sytuacje, w których wspólnik nie zwraca zaliczki lub też nie wyrównuje różnicy. Organy podatkowe przyjmują, że w takim przypadku po stronie wspólnika występuje przychód z nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy PIT. Zgodnie z tym przepisem przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2–2b z zastrzeżeniem ust. 2g i art. 21 ust. 1 pkt 125 i 125a.

Przychód w takim przypadku powinien zostać określony na podstawie art. 11 ust. 2a pkt 4 ustawy PIT, który podaje, że wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się, opierając się na cenach rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. 

Takie stanowisko zaprezentował m.in. Dyrektor IS w Warszawie w interpretacji z 17 marca 2015 roku, nr IPPB1/415-1432/14-4/AM. Organ podatkowy wskazał, że w przypadku, gdy na koniec roku podatkowego wspólnik nie rozliczy się z pobranych zaliczek, tj. wartość pobranych przez niego zaliczek będzie wyższa niż wartość przysługującego zysku – po jego stronie wystąpi przychód z nieodpłatnych świadczeń w wysokości odsetek, jakie musiałby zapłacić, gdyby pobrane środki stanowiły pożyczkę. W tym bowiem okresie będzie nieodpłatnie dysponował nienależnymi mu środkami pieniężnymi.

Traktujemy zatem zaliczkę na poczet zysku jako pożyczkę, a przychodem jest hipotetyczna wartość odsetek od takiej „pożyczki”.

Neutralny podatkowo jest zwrot zaliczek na poczet zysku przekraczający faktycznie przypadający udział wspólnikowi ustalony na koniec roku. Jeżeli jednak do zwrotu w takim przypadku nie dojdzie, to po stronie wspólnika powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń rozliczany w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.

Konkludując powyższe, należy wskazać, że wypłata zaliczek na poczet zysków wspólnikom spółki jawnej jest prawnie dopuszczalna i co do zasady neutralna podatkowo. Jedynie w przypadku, gdy zaliczka przekracza faktycznie przysługujący wspólnikowi na koniec roku zysk, pojawia się przychód podatkowy w rozumieniu ustawy PIT.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów