Ustawowym obowiązkiem organów podatkowych jest przestrzeganie z urzędu właściwości miejscowej. Warto jednak mieć świadomość, że pewne kategorie podatników podlegają pod tzw. wyspecjalizowane urzędy skarbowe. W naszym artykule zastanowimy się, kogo dotyczy ten obowiązek oraz jakie powinności o charakterze formalnym związane są z tą kwestią.
Właściwość miejscowa wyspecjalizowanych urzędów skarbowych
Zasada ogólna wyrażona w art. 15 Ordynacji podatkowej wskazuje, że organy podatkowe przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Są one ustalane również z uwzględnieniem zakresu zadań i terytorialnego zasięgu działania organów podatkowych, określonych na podstawie odrębnych przepisów.
Takim odrębnym przepisem, na który wskazuje ww. norma, będzie art. 11 ust. 4 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. W myśl tej regulacji w odniesieniu do niektórych kategorii podatników i płatników o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym, w szczególności wykonujących określony rodzaj działalności gospodarczej lub osiągających określoną wysokość przychodu netto w rozumieniu przepisów o rachunkowości, zadania mogą być wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo.
Powyższy przepis odnosi się do analizowanych przez nas wyspecjalizowanych urzędów skarbowych, a doprecyzowanie tej kwestii następuje w Rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 grudnia 2020 roku w sprawie niektórych podatników i płatników, w odniesieniu do których zadania są wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo.
Rozporządzenie to określa:
- kategorie podatników i płatników o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym, w odniesieniu do których zadania są wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo;
- warunki zaliczania podatników i płatników do odpowiedniej kategorii;
- naczelników urzędów skarbowych właściwych dla podatników i płatników, terytorialny zasięg ich działania i siedzibę;
- tryb zawiadamiania o zmianie właściwości naczelnika urzędu skarbowego.
Kategorie podatników podlegających pod wyspecjalizowane urzędy skarbowe
Przywołane rozporządzenie określa zamknięty katalog podatników i płatników, którzy podlegają pod wyspecjalizowany urząd skarbowy będący organem innym niż ten wynikający z właściwości miejscowej.
W par. 2 rozporządzenia wymieniono m.in. podatkowe grupy kapitałowe, spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych, instytucje finansowe, oddziały zagranicznych przedsiębiorstw oraz:
- osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem podatników i płatników prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, które w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej co najmniej 3 mln euro i nieprzekraczającej 50 mln euro;
- osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z wyłączeniem podatników i płatników prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, które w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w roku podatkowym osiągnęły przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług o równowartości w walucie polskiej przekraczającej 50 mln euro.
Przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług ustalany jest na podstawie sprawozdania finansowego, natomiast kwotę wyrażoną w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roku podatkowego. Co warte podkreślenia, zaliczenie do kategorii „szczególnego” podatnika lub płatnika następuje 1 stycznia drugiego roku następującego po zakończeniu roku podatkowego, w którym został spełniony warunek osiągnięcia limitu przychodu netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług.
Jeżeli podatnik lub płatnik spełni warunki określone w rozporządzeniu, to właściwym organem jest dla niego urząd skarbowy określony w załączniku do rozporządzenia.
Przykład 1.
Spółka z o.o. z siedzibą we Wrocławiu osiągnęła w 2022 roku przychód netto ze sprzedaży towarów w wysokości 60 mln euro. Jaki urząd skarbowy jest właściwy dla spółki?
Od 1 stycznia 2025 roku organem właściwym dla spółki będzie Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.
Przykład 2.
Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie osiągnęła w 2022 roku przychód netto ze sprzedaży usług w wysokości 8 mln euro. Jaki urząd skarbowy jest właściwy dla spółki?
Od 1 stycznia 2025 roku organem właściwym dla spółki będzie Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie.
Obowiązki formalne podatników i płatników związane z przejściem pod właściwość wyspecjalizowanego urzędu skarbowego
Jak wprost wynika z treści par. 7 ww. rozporządzenia, podatnicy i płatnicy zawiadamiają w formie pisemnej o zmianie właściwości dotychczas właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie:
- 7 dni od dnia zaliczenia do kategorii podmiotu szczególnego lub wyłączenia z tej kategorii (dotyczy wyłącznie spółek publicznych);
- do 15 października roku poprzedzającego rok, od którego nastąpi zaliczenie do kategorii podmiotu szczególnego lub wyłączenie z tej kategorii.
Przykład 3.
Spółka z o.o. z siedzibą w Stalowej Woli osiągnęła w 2022 roku przychód netto ze sprzedaży wyrobów w kwocie 10 mln euro. Jakie obowiązki ewidencyjne spoczywają na spółce?
Spółka od 1 stycznia 2025 roku przechodzi pod właściwość Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie. Jednocześnie w terminie do 15 października 2024 roku powinna powiadomić Naczelnika Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli o zmianie właściwości.
Wskazane zawiadomienie musi mieć formę pisemną, przy czym ani ustawy podatkowe, ani też analizowane przez nas rozporządzenie nie określa jego wzoru, a zatem może mieć ono formę dowolną.
Podsumowując powyższe, możemy wskazać, że podmioty uzyskujące duże przychody muszą mieć na uwadze istniejące limity, których przekroczenie może powodować przejście pod właściwość innego urzędu skarbowego niż organy właściwe miejscowo. Te szczególne urzędy określamy jako wyspecjalizowane organy podatkowe.
