Podatnicy zwolnieni podmiotowo od podatku VAT, którzy dokonali zawieszenia działalności gospodarczej, mogą mieć słuszne obawy co do sposobu obliczania limitu zwolnienia w sytuacji, gdy ma miejsce wznowienie działalności gospodarczej. W celu rozwiania tych wątpliwości przedstawiamy stanowisko fiskusa w tej kwestii wraz z omówieniem.
Zwolnienie podmiotowe od podatku VAT
Podmioty prowadzące działalność gospodarczą i wykonujące czynności opodatkowane są zobligowane do odprowadzania podatku VAT, chyba że korzystają ze zwolnienia podatkowego.
Popularnym zwolnieniem jest tzw. zwolnienie podmiotowe uregulowane w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. W przepisie tym czytamy, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Stosownie natomiast do treści art. 11 Ordynacji podatkowej rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej.
Stosownie do art. 113 ust. 5 ustawy VAT, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc, począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Natomiast zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.
Przepis art. 113 ust. 10 ustawy stanowi, że jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9 w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc, począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.
Po pierwsze zwróćmy uwagę, że powyższe przepisy nie odnoszą się wprost do sytuacji, w której ma miejsce zawieszenie oraz wznowienie działalności gospodarczej.
Po drugie warto podkreślić, że przepisy stanowią o proporcjonalnym obliczaniu limitu wyłącznie w przypadku podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych.
Wznowienie działalności oraz jej zawieszenie
Problematyka związana z zawieszeniem i wznowieniem działalności została opisana w ustawie – Prawo przedsiębiorców.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych.
W myśl art. 23 ust. 1 przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.
Stosownie do treści przepisu art. 25 ust. 1 ustawy w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Pomimo powyższej regulacji zakazującej prowadzenia aktywnej działalności w okresie zawieszenia i uzyskania bieżących przychodów przedsiębiorca może wykonywać określone czynności generujące przychody.
Katalog takich czynności został wymieniony w art. 25 ust. 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców, gdzie czytamy, że w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może m.in. wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów, jak również może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej bądź może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie.
Suma powyższych argumentów prowadzi zatem do wniosku, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika.
Wznowienie działalności z pełnym limitem zwolnienia z VAT
W kontekście rozpatrywanego problemu warto przywołać treść interpretacji Dyrektora KIS z 5 września 2022 roku (nr 0113-KDIPT1-1.4012.538.2022.1.), gdzie organ podatkowy zauważył, że podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności nie prowadzi aktywnej działalności.
Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej.
W rezultacie należy stwierdzić, że wznowienie działalności gospodarczej nie powoduje uznania podatnika za podatnika rozpoczynającego działalność, lecz występuje jako podatnik ją kontynuujący.
W związku z tym kwota limitu 200 000 zł wynikająca z art. 113 ust. 1 ustawy dająca prawo do zwolnienia od podatku od towarów i usług dotyczy podatnika w pełnej wysokości, niezależnie od zawieszenia działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, a następnie jej ponownego wznowienia (w kolejnych latach).
Fakt zawieszenia działalności gospodarczej nie ma wpływu na zmniejszenie kwoty limitu uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Takie stanowisko wydaje się ugruntowane w podejściu fiskusa, ponieważ w interpretacji Dyrektora KIS z 19 listopada 2020 roku (nr 0112-KDIL1-3.4012.381.2020.1.MR) czytamy, że fakt zawieszenia działalności gospodarczej nie ma wpływu na zmniejszenie kwoty limitu uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Zatem zgodnie z powołanymi wyżej przepisami należy wskazać, że skorzystanie ze zwolnienia będzie możliwe do czasu, gdy wartość sprzedaży nie przekroczy kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy, w pełnej wysokości przy założeniu, że podatnik nie będzie wykonywać innych czynności, które ze zwolnienia korzystać nie mogą, tj. określonych w art. 113 ust. 13 ustawy.
Przykład 1.
Podatnik zwolniony z VAT zawiesił działalność gospodarczą 30 grudnia 2021 roku. Wznowił ją 1 listopada 2022 roku. W perspektywie przywołanych interpretacji w 2022 roku limit zwolnienia od podatku VAT wynosi 200 000 zł, zatem jest to pełna kwota, a nie proporcjonalna.
Biorąc pod uwagę interpretacje wydawane przez organy podatkowe w ostatnim czasie, można uznać, że zaprezentowane powyżej stanowisko jest ugruntowane. Podatnicy mogą zatem przyjąć korzystne rozwiązanie polegające na przyjęciu, że po wznowieniu przysługuje im cała kwota limitu zwolnienia podmiotowego wynikająca z art. 113 ust. 1 ustawy VAT.
