Zaświadczenie o braku zaległości jest powszechnie wydawane przedsiębiorcom, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Niekiedy dochodzi do sytuacji, w których podmioty te ubiegają się o taki dokument w trakcie trwania postępowania odwoławczego. Wówczas uzyskanie zaświadczenia może być utrudnione, ponieważ organ może mieć wątpliwości co do zasadności wystawiania takiego aktu, jeżeli decyzja podatkowa jest nieostateczna.
Czym jest zaświadczenie?
W przepisach podatkowych nie ma definicji legalnej zaświadczeń. Natomiast w orzecznictwie podkreśla się obowiązek odróżniania ich od aktów administracyjnych i zwrócenia się ku poglądowi, iż należy potraktować je jako świadectwa co do istnienia (bądź nie) pewnych stosunków prawnych oraz faktów mających znaczenie dla prawa.
Należy zwrócić uwagę na to, że zaświadczenie tylko potwierdza okoliczności, a nie je stwierdza. Wiąże jedynie do czasu zdezaktualizowania się.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 15 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Bk 493/2009 Zaświadczenie jest aktem wiedzy organu o określonych faktach lub stanie prawnym, a nie oświadczeniem kształtującym te fakty lub stan prawny.
Jakie zaświadczenia wydaje urząd skarbowy?
-
Zaświadczenie o braku zaległości w podatkach lub stwierdzające stan zaległości (ZAS-W)
-
Zaświadczenie o wysokości zobowiązań spadkodawcy (ZAS-S)
-
Zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych zbywającego (ZAS-Z)
-
Zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika (ZAS-P)
-
Zaświadczenie o wysokości obrotu w podatku VAT oraz podatku akcyzowym, a także dochodu podatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych (ZAS-DF)
-
Zaświadczenie o wysokości obrotu w podatku VAT oraz podatku akcyzowym, a także dochodu podatnika w podatku dochodowym od osób prawnych (ZAS-DP)
-
Zaświadczenie o miejscu zamieszkania lub siedzibie podatnika dla celów podatkowych - certyfikat rezydencji (CFR-1)
-
Zaświadczenie o miejscu zamieszkania dla celów podatkowych w Rzeczypospolitej Polskiej osoby fizycznej osiągającej przychody (dochody) z oszczędności (CFR-2).
Zaświadczenie o braku zaległości - urząd skarbowy potwierdza fakty
Wydanie zaświadczenia uzależnione jest od interesu prawnego wnioskodawcy albo wymagań stawianych przez prawo. Urząd skarbowy wydaje zaświadczenia na podstawie zgromadzonej dokumentacji oraz informacji otrzymanych od innych organów podatkowych.
Nim nastąpi wydanie tego dokumentu fiskus sprawdza, czy w stosunku do wnioskodawcy nie jest prowadzone postępowanie, którego celem jest ustalenie lub określenie zobowiązań podatkowych. Stosowna informacja jest zamieszczana w zaświadczeniu.
Organ podatkowy nie może odmówić wydania zaświadczenia w sytuacji, gdy nie jest możliwe zakończenie postępowania nim upłynie termin określony dla wydania takiego świadectwa - w ciągu siedmiu dni od dnia złożenia wniosku w tym przedmiocie.
Zaświadczenie a decyzja nieostateczna
Jeżeli sytuacja podatnika jest klarowna, bez problemu uzyska on zaświadczenie o braku zaległości. Problemy może nastręczać postępowanie, w którym decyzja podatkowa jest nieostateczna, czyli taka, od której podatnik wniósł odwołanie.
Rozbieżności w tym zakresie możemy odnaleźć także w orzecznictwie sądów administracyjnych. Niektóre wyroki są korzystne dla podatników i opowiadają się za wydaniem zaświadczeń. Inne zaś odmawiają podatnikowi takiego prawa.
Przykładem może być wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 lutego 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1308/10. Zgodnie z jego treścią przez zakończenie postępowania podatkowego należy rozumieć stan, w którym sprawa wymiaru zobowiązania podatkowego zostanie ostatecznie rozstrzygnięta.
Należy pamiętać, że organy drugiej instancji wydają decyzje ostateczne.
Z kolei w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 131/09 sąd orzekł, że jeżeli z chwilą wydawania zaświadczenia na podatniku ciążą zaległości podatkowe, które wynikają z decyzji nieostatecznej, to nie ma podstaw do wydania zaświadczenia o braku zaległości w podatkach.
Ponadto “gdyby zapłata zaległości podatkowych, wskazanych w zaświadczeniu stwierdzającym stan zaległości, była odroczona lub rozłożona na raty, wówczas organ podatkowy byłby zobowiązany do wydania zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach.” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 25 września 2008 r. sygn. akt I SA/Po 782/2008).
