Na co dzień przedsiębiorcy mają do czynienia z dwoma rodzajami leasingu: operacyjnym i finansowym. Definicje te również wynikają z przepisów podatkowych. Oczywiście wybór formy zależy wyłącznie od podatnika korzystającego z umowy leasingu, który może być uzależniony od potrzeb rozliczania kosztów podatkowych oraz długości okresu, w którym przewiduje użytkować przedmiot leasingu. Leasing operacyjny a leasing finansowy – podstawowe różnice.
Na czym polega leasing operacyjny?
Przy tej formie umowy przedmiot leasingu zaliczany jest do składników majątkowych leasingodawcy (np. firmy leasingowej). Natomiast kosztami uzyskania przychodu korzystającego z przedmiotu umowy są miesięczne raty leasingowe.
Do każdej raty leasingowej doliczany jest podatek VAT, a więc przy tej formie leasingu w przeciwieństwie do leasingu finansowego nie ma obowiązku opłacania podatku VAT w całości już na samym początku trwania umowy leasingowej. Dodatkowo należy wspomnieć, że do kosztów uzyskania przychodu można również zaliczyć opłatę wstępną. Opłata ta może być ujęta jednorazowo, co potwierdza interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 marca 2016 r. o sygn. ITPB1/4511–1158/15/AK, w której czytamy:
Warto również pamiętać, że suma ustalonych w umowie opłat pomniejszona o należny podatek VAT odpowiadać musi co najmniej wartości początkowej środków trwałych. Po zakończeniu okresu trwania umowy leasingobiorca ma prawo do wykupu użytkowanego przedmiotu.
Pani Małgorzata prowadząca działalność gospodarczą zdecydowała się na zakup pojazdu osobowego, który ma być finansowany leasingiem operacyjnym. Podpisała w związku z tym umowę z leasingodawcą. Czy może ona wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych i amortyzować w czasie?
Nie, z uwagi na to, że w przypadku umowy leasingu operacyjnego przedmiot umowy pozostaje własnością leasingodawcy, to on dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Pani Małgorzata natomiast w kosztach ujmie wartość opłaty wstępnej, a następnie będzie księgować raty leasingowe.
Kto jest właścicielem przedmiotu w leasingu finansowym?
Wybierając ten rodzaj umowy leasingowej, podatnik musi wiedzieć, że przedmiot leasingu zostanie zaliczony do składników majątkowych leasingobiorcy, więc przeciwnie do leasingu operacyjnego to na nim spoczywa obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Leasing operacyjny a leasing finansowy w tym zakresie znacząco się różni. Dodatkowo do kosztów uzyskania przychodów korzystający może jedynie zaliczyć część odsetkową raty leasingowej. Podatek VAT natomiast należy uiścić w całości z góry przy pierwszej racie tuż po odbiorze przedmiotu. Warto wspomnieć, że klient staje się właścicielem przedmiotu leasingu automatycznie po wpłacie ostatniej raty. W kwestii opłaty wstępnej również sytuacja wygląda inaczej, w leasingu finansowym leasingobiorca nie ponosi bowiem kosztów związanych z tą opłatą.
Przykład 2.
Firma XYZ w marcu 2024 roku zakupiła maszynę o wartości 200 000 zł w ramach leasingu finansowego. Czy maszyna może stanowić środek trwały firmy? Czy raty leasingowe będą stanowiły koszt uzyskania przychodu?
Co do zasady w przypadku zawarcia umowy leasingu finansowego maszyna stanowi środek trwały leasingobiorcy czyli Firmy XYZ, tak więc firma dokonuje comiesięcznych odpisów amortyzacyjnych. Raty leasingowe nie stanowią kosztu uzyskania przychodu, z uwagi na to, że kosztem są odpisy amortyzacyjne. W kosztach firmowych można ująć jedynie część odsetkową raty leasingowej, jeżeli zostanie faktycznie opłacona.
Leasing operacyjny a leasing finansowy – najważniejsze różnice
Kryterium | Leasing operacyjny | Leasing finansowy |
Amortyzacja | obowiązek leasingodawcy | obowiązek leasingobiorcy |
Okres trwania umowy | dłuższy niż 40% czasu amortyzacji przedmiotu (nieruchomości – nie mniej niż 10 lat) | powyżej 12 miesięcy |
Koszty uzyskania przychodu | korzystający zalicza do kosztów raty netto oraz opłatę wstępną | korzystający zalicza do kosztów część odsetkową rat leasingowych oraz amortyzację |
Podatek VAT | doliczany do rat leasingowych | opłacony z góry, wraz z pierwszą ratą |
Możliwość wykupu | zależna od stawki amortyzacji i okresu wykupu | wraz z ostatnią ratą przedmiot staje się własnością korzystającego |
W dzisiejszych czasach leasing jest bardzo popularną formą nabywania składników majątku. Przedsiębiorcy w ramach leasingu użytkują nie tylko samochody, lecz także wszelkiego rodzaju maszyny, urządzenia, sprzęt elektroniczny czy nieruchomości. Leasing operacyjny a leasing finansowy to dwie zupełnie inne formy leasingu, które nakładają różne obowiązki na leasingobiorcę.
Decydującym czynnikiem przy wyborze formy leasingu z pewnością są koszty początkowe, które są znacznie niższe w przypadku leasingu operacyjnego, z uwagi na niższe zaangażowanie kapitału własnego. Większość stanowią na polskim rynku zawarte umowy leasingu operacyjnego. Jednym z powodów jest fakt, iż w przypadku leasingu finansowego podatek VAT należy uiścić w całości z góry.
Zaleca się również wybór leasingu operacyjnego, jeżeli przewidywany okres użytkowania przedmiotu jest stosunkowo krótki. Dzięki temu możliwe jest zwiększenie bieżących kosztów działalności, a co za tym idzie zmniejszenie podstawy opodatkowania. Przy czym ostateczny wybór formy umowy leasingowej należy do podatnika, to on jest bowiem w stanie stwierdzić, jaka forma będzie dla niego najkorzystniejsza, biorąc pod uwagę rodzaj wykonywanej działalności, przewidywany okres użytkowania przedmiotu oraz kwestie finansowe.
