Leasing operacyjny a leasing finansowy – jakie są między nimi różnice?

Leasing należy do najpopularniejszych sposobów finansowania działalności. Decydując się na taką formę pozyskania środków, przedsiębiorcy mają do wyboru leasing operacyjny i finansowy. Podatnik ma całkowitą dowolność decyzji. Wybór może być uzależniony od potrzeb wysokości ujmowanych kosztów podatkowych w KPiR oraz długości okresu, w którym przedsiębiorca przewiduje użytkować przedmiot leasingu. Leasing operacyjny a leasing finansowy – poznaj podstawowe różnice między nimi!

Jaki jest czas trwania umowy leasingowej?

Leasing operacyjny i leasing finansowy różnią się okresem, na jaki podpisywana jest umowa. W leasingu operacyjnym ze względów podatkowych czas ten jest zazwyczaj nie krótszy niż 40% tzw. normatywnego okresu amortyzacji środka trwałego i powinien trwać 60 miesięcy, czyli 5 lat – również w przypadku nieruchomości.

Natomiast w leasingu finansowym umowa powinna zostać zawarta na co najmniej 6 miesięcy, a szacunkowy wiek przedmiotu leasingu na koniec trwania umowy nie powinien przekroczyć 10 lat. W praktyce rzadko zdarza się, aby leasing był dłuższy niż 5 lat. 

Leasing operacyjny a leasing finansowy – kto dokonuje amortyzacji?

W przypadku leasingu operacyjnego to firma leasingująca jest właścicielem pojazdu, w związku z czym ujmuje go w swojej ewidencji środków trwałych i dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Natomiast opłata leasingowa, comiesięczne raty, poleasingowy wykup i bieżące wydatki związane z użytkowaniem przedmiotu leasingu stanowią koszt uzyskania przychodu leasingobiorcy. 

W leasingu finansowym przedmiot umowy zalicza się do środków trwałych korzystającego (leasingobiorcy) i to on ma prawo do jego amortyzacji. Natomiast do kosztów uzyskania przychodu ujmowane są odsetki od każdej raty leasingowej, opłacane na podstawie harmonogramu spłaty.

Zgodnie z art. 23f ust. 1 ustawy o PIT do kosztów uzyskania przychodów korzystającego nie zalicza się opłat w części stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

• umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony;

• suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;

• umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający.

Potwierdza to interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 kwietnia 2016 roku, ILPB4/4510–1–52/16–4/ŁM, zgodnie z którą:

„Wnioskodawca jako korzystający w Umowie leasingu finansowego i podmiot zobowiązany do ponoszenia opłat leasingowych powinien rozpoznawać koszty uzyskania przychodów w wysokości części odsetkowej ww. opłat [...]. Jednocześnie korzystający w okresie trwania Umowy powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będącej przedmiotem umowy leasingu”.

Przykład 1.

Pan Adrian korzysta z samochodu firmowego opłaconego leasingiem finansowym. Czy do comiesięcznych kosztów podatkowych będzie zaliczał poszczególną ratę leasingową, czy odpisy amortyzacyjne?

Taka forma finansowania powoduje, że przedsiębiorca powinien wprowadzić samochód do majątku firmowego i dokonywać jego amortyzacji w czasie. Natomiast w kosztach podatkowych będzie mógł ująć część odsetkową raty leasingowej, pod warunkiem że została opłacona.

Czym różni się rozliczenie podatkowe w przypadku leasingu operacyjnego i finansowego?

Różnice dotyczą także rozliczania podatku VAT. Przy leasingu operacyjnym jest on doliczany do każdej raty leasingowej, a przy leasingu finansowym przedsiębiorca płaci podatek VAT w całości z góry przy pierwszej racie, po dokonaniu odbioru przedmiotu leasingu.

Inaczej wygląda również kwestia wykupienia przedmiotu leasingu. Co do zasady przy leasingu finansowym po zakończeniu umowy automatycznie staje się on własnością leasingobiorcy. Natomiast przy leasingu operacyjnym przedsiębiorca ma prawo wykupić przedmiot leasingu po upływie okresu umowy, a wykup może być dokonany na firmę lub na osobę prywatną.

Rozliczenie leasingu na gruncie PIT – samochody osobowe

Decydując się na korzystanie z leasingu, wybór formy finansowania wpływa na rozliczenie kosztów. Nie bez znaczenia jest również deklarowana wartość pojazdu. Graniczną kwotą jest limit 150 000 zł dla samochodów spalinowych i hybrydowych oraz 225 000 zł dla samochodów elektrycznych. Leasingując samochód o wartości poniżej tych kwot, do kosztów uzyskania przychodu możliwe jest zaliczenie pełnej kwoty wydatków poniesionych na czynsz inicjalny (opłatę wstępną) oraz raty leasingowe.

Dla samochodów o wartości przekraczającej ustalone limity ujęciu w kosztach podlega kwota proporcjonalna do wartości tego samochodu z uwzględnieniem obowiązującego limitu.

Przykład 2.

Pani Julia, będąca czynnym podatnikiem VAT, wykorzystuje samochód w leasingu operacyjnym tylko w działalności (prowadzi kilometrówkę VAT oraz zgłosiła pojazd w urzędzie). Wartość samochodu wynosi 250 000 zł. W jaki sposób pani Julia ma rozliczać koszty leasingu samochodu?

Ujęciu w koszty podlega kwota limitowana indywidualnym współczynnikiem kosztu. Ustala się ją na podstawie wartości limitu w stosunku do wartości samochodu. W przypadku pani Julii współczynnik ten wynosi 150 000 / 250 000 = 0,6. Zatem księgowaniu w koszty podlegać będzie 60% wartości netto faktury.

Przykład 3.

Pan Bartek używa samochodu opłacanego leasingiem finansowym o wartości 300 000 zł. W jaki sposób ma ujmować wydatki za leasing samochodu? Czy pełen odpis amortyzacyjny stanowi koszt podatkowy?

Ponieważ wartość samochodu przekracza graniczną kwotę, wydatki na raty leasingowe samochodu limitowane są indywidualnym współczynnikiem kosztu wynoszącym 0,5 (150 000 / 300 000). Ponadto do kosztów nie może zostać zaliczony cały odpis amortyzacyjny, a jedynie kwota możliwa do odliczenia, uwzględniająca limit.

Co ważne, w przypadku leasingu finansowego tylko część odsetkowa raty leasingowej stanowi koszt uzyskania przychodu.

Rozliczenie leasingu na gruncie VAT – samochody osobowe

Leasing operacyjny traktuje się jako usługę, zatem każda rata leasingu powiększana jest o 23% podatku VAT, który czynni podatnicy VAT mogą odliczyć. Istotny jest sposób wykorzystania pojazdu w firmie, ponieważ wpływa on na rozliczenie podatku VAT. W przypadku samochodów wykorzystywanych tylko w działalności możliwe jest odliczanie pełnej kwoty podatku VAT, jednakże muszą zostać spełnione następujące warunki:

• samochód osobowy musi zostać zgłoszony do urzędu skarbowego na druku VAT-26;

• należy założyć i stale prowadzić kilometrówkę dla celów VAT;

• należy sporządzić regulamin zasad użytkowania pojazdu, z którym zaznajomiony zostanie każdy pracownik.

  Brak dopełnienia formalności powoduje, że podatnik traci prawo do odliczenia 100% VAT, a tym samym przysługuje mu odliczenie tylko 50% VAT ze względu na mieszany sposób użytkowania pojazdu w firmie.
  W przypadku leasingu finansowego transakcja jest traktowana jako dostawa towaru. Wraz z pierwszą wpłatą trzeba uiścić cały VAT z góry, przy czym stawka VAT zależy od leasingowanego przedmiotu. Sposób odliczenia VAT w zależności od sposobu wykorzystania pojazdu i rodzaju jego finansowania przedstawiono w poniższej tabeli:

Leasing operacyjny a leasing finansowy – który wybrać?

Korzystniejszy dla firm będzie leasing operacyjny, w przypadku gdy:

• przedmiotem finansowania ma być nowy samochód osobowy, ponieważ amortyzuje się je przez 5 lat;

• chcą uniknąć naliczenia VAT w pełnej wysokości w momencie zakupu/dostawy środka trwałego;

• chcą zaliczyć w koszty wysoką opłatę wstępną.

Leasing operacyjny jest najbardziej popularną formą leasingu w Polsce.

Korzystniejszy dla firm będzie leasing finansowy, w przypadku gdy:

• przedsiębiorcy chcą skorzystać z „uprzywilejowanej” amortyzacji, tj. amortyzacji jednorazowej de minimis dla tzw. małych podatników, czy też amortyzacji o podwyższonej stawce, która może być zastosowana dla przedmiotów używanych;

• korzystającemu zależy na krótkim okresie leasingu;

• leasingobiorca ma możliwość naliczenia VAT od całej wartości przedmiotu leasingu i odsetek już w pierwszym miesiącu umowy.

Reasumując, podczas dokonywania wyboru formy leasingu przedsiębiorca powinien wziąć pod uwagę specyfikę prowadzonej przez siebie działalności oraz to, co dokładnie jest przedmiotem leasingu.

Księgowanie odsetek za leasing finansowy w systemie wFirma.pl

W celu zaksięgowania opłaconej odsetkowej części raty należy wejść w zakładkę: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA (bez VAT), gdzie po uzupełnieniu danych kontrahenta jako rodzaj wydatku trzeba wybrać LEASING LUB DZIERŻAWA SAMOCHODU OSOBOWEGO oraz wskazać pojazd, którego wydatek dotyczy.

Dzięki temu wydatek zostanie ujęty w KPiR w możliwej do ujęcia kwocie, czyli zgodnie z limitem 75% w przypadku użytkowania pojazdu prywatnie i służbowo, lub 100% w przypadku wykorzystywania pojazdu tylko w działalności.