Grudzień to miesiąc przygotowań do zamknięcia roku, to czas porządków i podsumowań. Warto odpowiednio wcześnie ustalić harmonogram prac, co pozwoli na sprawne i rzetelne zamknięcie roku w KPiR. Wówczas wszystkie czynności będą mogły być optymalnie rozłożone w czasie, w tym szczególnym okresie dla przedsiębiorców.
Zamknięcie roku w KPiR - spis z natury
Spis z natury, zwany jest inaczej remanentem. Remanent to faktyczne policzenie ilości towarów posiadanych przez firmę, które nie zostały sprzedane, ale są przeznaczone na handel. Podatnicy prowadzący KPiR mają obowiązek sporządzić tego typu dokument na koniec każdego roku. Obowiązek ten dotyczy również przedsiębiorców, którzy mają zawieszoną działalność gospodarczą.
Spis z natury powinien uwzględniać pozostające na 31 grudnia:
- towary handlowe;
- materiały podstawowe;
- materiały pomocnicze;
- półwyroby;
- wyroby gotowe;
- braki;
- odpady.
W remanencie na 31 grudnia ujmujemy więc te składniki majątku, których zakup został zaksięgowany do kolumny 10 – „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu” w trakcie roku podatkowego, ale składniki te pozostały niesprzedane na 31 grudnia.
Spis z natury powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza jego zakładem, a także towary obce. Towary obce nie podlegają wycenie - wystarczy jedynie określić ich ilość. Przedsiębiorca nie powinien natomiast ujmować środków trwałych i wyposażenia.
Zgodnie z § 25 ust. 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zawierać co najmniej następujące dane:
- nazwisko i imię właściciela zakładu (nazwę firmy);
- datę sporządzenia spisu;
- numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury;
- szczegółowe określenie towaru i innych składników objętych spisem;
- jednostkę miary;
- ilość składników majątku stwierdzoną w czasie spisu;
- cenę w złotych i groszach za jednostkę miary;
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową;
- łączną wartość spisu z natury;
- klauzulę „Spis zakończono na pozycji...”;
- podpisy osób sporządzających spis (w skład komisji sporządzającej remanent muszą wchodzić przynajmniej dwie osoby, w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej drugą osobą uczestniczącą przy spisie z natury może być inny członek rodziny lub małżonek);
- podpis właściciela zakładu (wspólników).
Wycena spisu z natury
Po dokonaniu spisu – tj. po ustaleniu stanu ilościowego - przedsiębiorca jest zobligowany do dokonania wyceny spisanych składników majątku w terminie 14 dni od dnia jego zakończenia. Wycena dokonywana jest przez przedsiębiorcę zgodnie z następującymi zasadami:
- materiały i towary handlowe są wyceniane według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia;
- półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia;
- odpady, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania;
- przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej;
- produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.
Przedsiębiorcy, którzy są czynnymi podatnikami VAT, wyceniają towary, od których przysługiwało prawo odliczenia VAT, według cen netto. W pozostałych przypadkach wyceny należy dokonać zgodnie z wartością brutto.
Ujęcie remanentu w KPiR
Przedsiębiorca po przeprowadzonym remanencie musi na koniec roku ująć jego wartość w ostatniej pozycji KPiR (po podsumowaniu kolumn). Spis z natury do ewidencji podatnik wpisać może według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie to powinno być przechowywane łącznie z księgą. W przypadku gdy firma nie ma na stanie towarów handlowych i wartość remanentu wynosi 0 zł, również powinna zostać wpisana do księgi.
Warto również zaznaczyć, że spis z natury sporządzony na koniec roku podlega również ujęciu w księdze przychodów i rozchodów jako pierwsza pozycja w księdze następnego roku.
Zamknięcie roku w KPiR - ustalenie dochodu
Po przeprowadzeniu remanentu i wyceny ważnym etapem jest ustalenie dochodu. Można go obliczyć poprzez zastosowanie trzech poniższych kroków:
- ustalenie wartości osiągniętego przychodu (kol. 9);
- ustalenie przez przedsiębiorcę wysokości poniesionych kosztów:
- do wartości spisu z natury na początku roku podatkowego należy doliczyć kolumnę 10 i 11 z KPiR, następnie odjąć wartość spisu z natury sporządzonego na koniec roku podatkowego;
- do uzyskanej kwoty z powyższych wyliczeń przedsiębiorca powinien doliczyć kolumnę 14 i dodatkowo pomniejszyć o wartość wynagrodzeń w naturze, w tej części, w której zostały zaksięgowane w innych kolumnach księgi podatkowej;
- ustaloną wartość osiągniętego przychodu (kol. 9) przedsiębiorca powinien pomniejszyć o wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów;
- wyliczona w ten sposób różnica stanowi kwotę dochodu osiągniętego w roku podatkowym.
Tak wyliczony dochód jest przenoszony do zeznania rocznego.
Zamknięcie roku w systemie wFirma.pl
Prowadzenie księgowości w systemie wFirma.pl to również możliwość bezproblemowego zamknięcia roku w KPiR. Wprowadzenie wartości sporządzonego remanentu pozwoli na automatyczne wyliczenie dochodu, który zostanie uwzględniony w zeznaniu rocznym generowanym za poprzedni rok.
Aby wprowadzić wartość remanentu końcowego do systemu należy skorzystać z zakładki: EWIDENCJE » REMANENTY » DODAJ REMANENT » REMANENT KOŃCOWY, gdzie w pojawiającym się oknie należy uzupełnić wymagane pola i zapisać. Wówczas wpis zostanie dodany.
Więcej o dodawaniu remanentu można przeczytać w artykule: Remanenty - jak je wprowadzić w systemie?
Natomiast aby wygenerować zeznanie roczne należy przejść do zakładki: START » PODATKI » DEKLARACJE ROCZNE » DODAJ DEKLARACJĘ i wybrać odpowiedni dla formy opodatkowania formularz.
Szczegół dotyczące generowania zeznania rocznego można znaleźć w artykule: Zeznania roczne przedsiębiorcy - jak sporządzić?
