Wykorzystywanie samochodu w większości firm jest na porządku dziennym. Przedsiębiorcy w toku prowadzonej działalności użytkują pojazdy prywatne, rozliczane w ramach ewidencji przebiegu pojazdu, a także firmowe – wprowadzone na stan środków trwałych. Osoby prowadzące działalność gospodarczą często decydują się kupić samochód używany. Jak należy go amortyzować? Wyjaśniamy poniżej.
Samochód używany jako środek trwały
Samochód, nawet używany, może stanowić środek trwały firmy pod warunkiem, że:
- stanowi własność lub współwłasność podatnika,
- był nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
- jest kompletny i zdatny do użytku,
- będzie użytkowany do celów działalności,
- przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż jeden rok.
Ustalenie wartości początkowej zakupionego samochodu
Gdy samochód spełnia definicję środka trwałego, należy ustalić jego wartość początkową. W przypadku odpłatnego nabycia na wartość początkową samochodu używanego będzie składać się:
- cena nabycia pojazdu, wykazana w umowie sprzedaży, fakturze bądź rachunku,
- koszty transportu, załadunku i wyładunku oraz ubezpieczenia w drodze,
- koszty rejestracji poniesione do dnia przekazania środka trwałego do użytkowania,
- podatek akcyzowy i cło od importu samochodu,
- podatek VAT w części niepodlegającej odliczeniu,
- koszt obsługi zobowiązań, powstałych w związku ze sfinansowaniem zakupu pojazdu, takich jak odsetki bankowe,
- różnice kursowe, gdy zostaną zrealizowane do dnia oddania tego pojazdu do używania.
Amortyzacja samochodu używanego
Aktualnie limit amortyzacji samochodów osobowych stanowiącej koszt uzyskania przychodu, wynosi:
- 225 000 zł – dla elektrycznych i z napędem wodorowym samochodów osobowych,
- 150 000 zł – dla pozostałych samochodów osobowych.
Samochód używany - amortyzacja jednorazowa
Jeżeli wartość początkowa samochodu używanego nie przekracza kwoty 10 000 zł (netto w przypadku czynnych podatników VAT, brutto w przypadku podmiotów zwolnionych z VAT), pojazd można zamortyzować jednorazowo. Jeżeli jednak jego wartość będzie wyższa, to w przypadku samochodów osobowych podatnik musi zastosować amortyzację rozłożoną w czasie.
Amortyzacja liniowa samochodu
Podstawową metodą amortyzacji dla środków transportu, w tym samochodów osobowych, jest amortyzacja liniowa, gdzie stawka amortyzacyjna wynosi 20%. Okres amortyzacji trwa wówczas 5 lat. Podatnik ma obowiązek stosowania jej w przypadku środków trwałych, których wartość początkowa przekracza 10 000 zł. Jednak po spełnieniu ustawowych wymogów można zastosować wyższą stawkę amortyzacji, o czym mowa poniżej.
Samochód używany - indywidualna stawka amortyzacji
Ustawodawcy wyszli naprzeciw przedsiębiorcom, którzy do ewidencji środków trwałych zamierzają wprowadzić samochód używany. Mają wówczas prawo do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacji w wysokości 40% w skali roku. Czas amortyzacji skraca się wówczas do 2,5 roku, czyli jest o połowę krótszy niż w przypadku zastosowania stawki zwykłej metody liniowej. Jest to korzystne rozwiązanie w przypadku firm, którym zależy na odpowiednio wysokich kosztach i tym samym obniżeniu zobowiązań podatkowych (podatek dochodowy).
Zasadniczą sprawą jest ustalenie, jaki pojazd można uznać za używany. Zgodnie z art. 22j ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, środki trwałe uznaje się za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy przez podmiot inny niż podatnik. Oznacza to, że np. w sytuacji wykupu pojazdu z leasingu operacyjnego nie może być on traktowany jako pojazd używany ponieważ o ile podatnik nie był jego właścicielem (pojazd stanowił własność leasingodawcy) to był jego użytkownikiem do momentu wykupu.
Kwestia udowodnienia, że samochód jest pojazdem używanym, leży po stronie podatnika. Najlepszym i najbardziej oczywistym dokumentem będzie z całą pewnością karta pojazdu lub książka serwisowa.
Przykład 1.
Podatnik Pan Jan kupił w grudniu 2024 roku samochód osobowy na umowę kupna sprzedaży od osoby prywatnej. Wartość samochodu to 75 000 zł. Samochód został wyprodukowany w 2021 roki i nabyty przez osobę prywatną, która obecnie dokonuje odsprzedaży na rzecz pana Jana. Czy podatnik może zastosować amortyzację indywidualną? Ile będą wynosiły miesięczne odpisy amortyzacyjne?
Tak, pan Jan może zastosować amortyzację indywidualną. Z racji iż jest to samochód używany, podatnik może zastosować stawkę w wysokości 40%. Amortyzacja roczna będzie wynosiła 30 000 zł. Miesięczny odpis amortyzacyjny natomiast będzie stanowił 2 500 zł. Okres amortyzacji przy stawce 40% będzie wynosił 2,5 roku.
Jak dodać używany pojazd do środków trwałych?
W systemie wFirma.pl aby dodać samochód używany do środków trwałych na podstawie dokumentu zakupu należy przejść do zakładki: WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT » ZAKUP SAMOCHODU OSOBOWEGO - "KŚT. 741"
Po wybraniu rodzaju wydatku i kategorii środka trwałego system automatycznie wypełnia metodę amortyzacji oraz stawkę amortyzacyjną (można dokonać jej modyfikacji aby skorzystać z indywidualnej stawki konieczne jest wskazanie w polu METODA AMORTYZACJI - INDYWIDUALNA i wskazać odpowiednią stawkę amortyzacji). W polu WART. POCZĄTKOWA zaciągnie się wskazana kwota, jeśli inne koszty związane z zakupem samochodu zostały już poniesione do czasu wpisu pojazdu do Środków Trwałych. Po PLN+ można wprowadzić poniesione inne opłaty, takie jak opłaty rejestracyjne przed wniesieniem pojazdu do ewidencji ŚT.
Więcej w tym temacie w artykule pomocy: Zakup samochodu osobowego.
