W momencie zakupu środka trwałego, co do zasady nie ujmuje się jego wartości bezpośrednio w kosztach. Wartość danego składnika należy rozłożyć w czasie zgodnie z ustaloną metodą oraz stawką amortyzacji. Według przepisów istnieją dwa rodzaje amortyzacji: amortyzacja podatkowa i amortyzacja bilansowa. Amortyzację bilansową regulują przepisy ustawy o rachunkowości. Jak więc według nich wygląda rozliczenie amortyzacji bilansowej?
Amortyzacja bilansowa - czym jest?
Amortyzację bilansową reguluje art. 32 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jego brzmieniem odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.
Amortyzacja rozpoczyna się nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie nie później niż z chwilą:
- zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego,
- przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru.
Ustalanie odpisów amortyzacyjnych w amortyzacji bilansowej
Jak wynika z powyższego przepisu amortyzacja bilansowa ma przedstawiać planowany okres użytkowania środka trwałego.
Okres amortyzacji jak i roczna stawka amortyzacyjna ustalana jest zgodnie z warunkami oraz intensywnością użytkowania środka trwałego. Wpływają na nie w szczególności:
- liczba zmian, na których pracuje środek trwały;
- tempo postępu techniczno-ekonomicznego;
- wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem;
- prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego;
- przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Należy tu także podkreślić, że przepisy o rachunkowości nie podają określonych stawek amortyzacyjnych ani długości ich umarzania dla poszczególnych środków trwałych. W związku z tym ustalanie amortyzacji bilansowej ma charakter indywidualny, przy czym należy jednak mieć na uwadze okres ekonomicznego użytkowania danego środka trwałego.
Jednorazowa amortyzacja bilansowa
Jeśli amortyzacja bilansowa ma możliwość ustalenia indywidualnych stawek amortyzacyjnych, to czy możliwe jest zastosowanie jednorazowej amortyzacji bilansowej?
W ustawie o rachunkowości nie znajdują się przepisy, które regulowałby możliowść zastosowania jednorazowej amortyzacji bilansowej, tak jak w przypadku amortyzacji podatkowej. Istnieje jednak pewien wyjątek, dzięki któremu ujęcie pełnej wartości środka trwałego bezpośrednio w kosztach jest możliwe. Został on zawarty w art. 32 ust. 6 ustawy.
