W dobie globalizacji oraz swobodnej wymiany handlowej powszechne jest zjawisko importowania towarów z krajów trzecich. Z tytułu tej czynności podatnik zobowiązany jest do zapłaty nie tylko cła, lecz również podatku od towarów i usług, w katalogu czynności opodatkowanych VAT wymieniono bowiem także import towarów. Podstawą rozliczenia tego podatku jest dokument celny. Należy jednak zastanowić się nad sposobem postępowania, w przypadku gdy dokument zawiera błędy. Co powinien zrobić podatnik kiedy otrzyma błędny dokument celny?
Ogólna charakterystyka importu towarów
Import towarów na terytorium kraju jest jedną z czynności wskazanych w ustawie podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ustawa o VAT podaje, że przez import należy rozumieć przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.
Zgodnie z przepisami ustawy, w przypadku gdy towary zostaną objęte na terytorium kraju procedurą uproszczoną w formie wpisu do rejestru zgłaszającego, podatnik może rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów. Rozliczenie podatku VAT od uproszczonego importu towarów w deklaracji podatkowej składanej właściwemu organowi stosuje się pod warunkiem przedstawienia przez podatnika naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym podatnik dokonuje formalności związanych z importem towarów:
-
zaświadczeń o braku zaległości we wpłatach należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie z każdego tytułu, w tym odrębnie w każdym podatku, odpowiednio 3% kwoty należnych składek i należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie składek lub podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość;
-
potwierdzenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego.
Pomijając kwestie procedur, import rozliczany jest w ramach systemu odwrotnego obciążenia, co oznacza, że nabywca rozlicza w deklaracji podatkowej VAT zarówno podatek należny, jak i naliczony. W myśl ogólnych zasad podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu czynności wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie odpowiedniego dokumentu. W przypadku importu towarów takim dokumentem jest dokument celny. Zatem w przypadku importu towarów dla celów rozliczenia podatku VAT faktura nie jest istotna.
Przykład 1.
Podatnik dokonał importu towarów z Chin. Kwota podatku naliczonego wskazanego w dokumencie celnym wynosi 1500 zł. Oznacza to, że podatnik zobowiązany jest do wykazania w deklaracji podatkowej kwoty podatku naliczonego w wysokości 1500 zł oraz podatku należnego z tego tytułu, również w wysokości 1500 zł.
Podatnik może dokonać odliczenia tego podatku w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał dokument celny lub w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z dokumentu celnego
Ustawa o podatku VAT wskazuje w swojej treści również okoliczności, kiedy wyłączone jest prawo nabywcy do odliczenia podatku naliczonego wynikającego m.in. z dokumentu celnego. W ślad za art. 88 ust. 3a pkt. 4 ustawy VAT nie dają prawa do odliczenia podatku dokumenty:
a) stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
b) podające kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c) potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459) - w części dotyczącej tych czynności.
Z powyższego wynika zatem, że w zakresie odmowy prawa do odliczenia z dokumentu celnego w przypadku błędnego dokumentu celnego istotne jest to, z jakim rodzajem błędu mamy do czynienia.
Błędny dokument celny
Zdarza się, że podatnik otrzymujący dokument celny będący podstawą do dokonania odliczenia od podatku stwierdzi błędy lub nieprawidłowości w jego treści. W takiej sytuacji kluczowe jest, aby dokonać identyfikacji istotności błędu. Jeżeli bowiem błędny dokument celny zawiera opis czynności, które nigdy nie miały miejsca lub podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością, to podatnik nie może dokonać odliczenia podatku naliczonego wynikającego z takiego dokumentu.
Jeżeli natomiast charakter błędu, mimo że dotyczy jednostek miary lub nawet ilości danego towaru, lecz nie wpływa w żaden sposób na ustaloną cenę między stronami, nie powoduje to wyłączenia możliwości dokonania odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu.
Stanowisko to potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 27 marca 2014 r., znak IPTPP2/443-988/13-6/KW, w której stwierdzono:
Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa należy wskazać, że w sytuacji, gdy przedmiotowe zgłoszenie celne dokumentuje faktyczną czynność importu towarów, kwota podatku VAT została wykazana prawidłowo, natomiast błędy w ww. zgłoszeniu celnym dotyczyły ilości zaimportowanych towarów oraz jednostek miary i nie mają one wpływu na cenę faktycznie uzgodnioną pomiędzy stronami transakcji i rzeczywiście zapłaconą, to w świetle tych okoliczności nie wystąpią wymienione przez Wnioskodawcę przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy.
Skoro zatem Zainteresowany jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym i nabyte towary służą do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, to Spółce przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z dokumentu celnego, pod warunkiem niezaistnienia pozostałych przesłanek negatywnych zawartych w art. 88 ustawy.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikowi w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał on dokument celny, zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy. Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia podatku należnego w ww. terminie, wówczas - stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy - ma prawo obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Przykład 2.
Podatnik nabył towary z Arabii Saudyjskiej. W otrzymanym dokumencie celnym stwierdził błędy w ilości otrzymanego towaru, jednak kwota podatku została wykazana prawidłowo i w sposób zgodny z ustaleniami umownymi pomiędzy stronami. W świetle przytoczonej interpretacji indywidualnej podatnik pomimo błędów w dokumencie celnym posiada prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wykazanej w tym dokumencie.
