Co do zasady wymiana handlowa między państwami Unii Europejskiej przypomina zwykłe krajowe transakcje - nie ma tu obciążeń celnych i dodatkowych obowiązków. Mimo to może się zdarzyć także, że przedsiębiorcy dokonujący wewnątrzwspólnotowych nabyć i dostaw będzie zobowiązany do wykazania ich w stworzonym do celów statystycznych systemie Intrastat. W artykule omawiamy kwestie związane z Intrastat.
Czym jest Intrastat?
Intrastat to system statystyczny, dzięki któremu możliwe jest zbieranie informacji i ustalanie stanu transakcji wewnątrzwspólnotowych. Od kiedy bowiem zniesiony został obowiązek wspólnotowy na tego typu wymianę, urzędy zostały pozbawione podstawowego źródła takich danych. Informacje wykazywane są przez podmioty gospodarcze przy wykorzystaniu deklaracji Intrastat-Wywóz oraz deklaracji Intrastat-Przywóz.
Kogo obowiązuje Intrastat?
Dlaczego wobec tego Intrastat nie jest bardziej popularny i znany przedsiębiorcom? Jest to związane z faktem, że nie każdy, kto przeprowadza wewnątrzunijne transakcje, jest zobowiązany do składania deklaracji informacyjnych. Zgodnie z przepisami, obowiązek przekazywania takich informacji spoczywa na osobach fizycznych bądź prawnych oraz na jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którzy są podatnikami VAT i dokonują wymiany z innymi państwami Europy, którzy przekroczyli pewne ustalone progi. Progi takie ogłasza na każdy rok podatkowy Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.
Przedsiębiorca będzie musiał zapoznać się z systemem Intrastat wtedy, kiedy w danym roku podatkowym jego wywóz lub przywóz przekroczy któryś z powyższych progów, lub też kiedy przekroczenie takie nastąpi wobec składek z aktualnego roku, mimo iż transakcje dotyczą roku poprzedniego. Co ważne, podatnik przekraczający próg np. tylko dla wywozu, musi składać deklarację informacyjną wyłącznie w tym zakresie, nie biorąc pod uwagę przywozu.
Czym różnią się progi podstawowe od szczegółowych? W przypadku tych pierwszych przedsiębiorca podaje w deklaracji bardziej ogólne dane na temat swoich transakcji z innymi państwami Unii. Informacje te obejmują:
okres sprawozdawczy,
rodzaj deklaracji,
kod izby celnej, do której adresowana jest deklaracja Intrastat,
odbiorca przy przywozie, nadawca przy wywozie,
przedstawiciel, jeśli zgłoszenie jest dokonywane przez niego,
łączna wartość fakturowa w polskich złotych,
łączna liczba pozycji,
numer pozycji,
opis towaru,
kod kraju wysyłki dla przywozu lub kod kraju przeznaczenia dla wywozu,
kod rodzaju transakcji,
kod towaru,
masa netto,
ilość w uzupełniającej jednostce miary,
wartość fakturowa w polskich złotych,
wypełniający.
Jeśli natomiast chodzi o podatnika, który przekroczył progi szczegółowe, to oprócz wypełnienia w deklaracji pozycji wyżej wymienionych musi on także dodać dane na temat:
łącznej wartości statystycznej w polskich złotych,
kodu warunków dostawy,
kodu rodzaju transportu,
wartości statystycznej w polskich złotych.
Jak i gdzie przekazywać deklaracje Intrastat?
W Polsce urzędem właściwym do przekazywania informacji w ramach systemu jest Izba Celna w Szczecinie. Deklaracje mogą być składane zarówno w formie elektronicznej, jak i papierowej, na specjalnych formularzach. Co ważne, przedsiębiorca wybierający formę elektroniczną, może zdecydować się na różne jej drogi - poprzez Internet, ale też przekazana na nośniku danych CD-ROM lub dyskietce.
Okresem rozliczeniowym w przypadku informacji Intrastat jest miesiąc kalendarzowy, w trakcie którego przedsiębiorca dokonał wewnątrzwspólnotowego nabycia albo dostawy. Na złożenie deklaracji podmiot ma czas do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego będzie ona dotyczyć. Podatnik może także zdecydować się na przedkładanie informacji częściowych, za okresy krótsze niż miesiąc. Wtedy jednak konieczne jest dopilnowanie, aby takie cząstkowe formularze łącznie objęły cały okres sprawozdawczy.
W praktyce więc składanie informacji statystycznej do Intrastat nie różni się zbytnio od zwykłych deklaracji, które przedsiębiorcy są zobowiązani składać w ramach prowadzonej przez siebie działalności. W związku z tym nie jest to obowiązek szczególnie uciążliwy i warto o nim pamiętać, ponieważ uciążliwa stać się może kara za niedopełnienie lub niewłaściwe wypełnienie obowiązków. W takiej sytuacji organ celny dostarcza podatnikowi trzy upomnienia, a jeśli one na zadziałają - nakłada karę w wysokości 3000 zł za każdy okres (miesiąc), w którym przedsiębiorca nie wywiązał się ze swoich obowiązków.
