Członkowie zarządu mogą sprawować swoją funkcję odpłatnie albo nieodpłatnie.
Powołanie członka zarządu
Kodeks spółek handlowych wskazuje sposób powołania członków zarządu. Są oni powoływani uchwałą wspólników. Powołanie nie jest tożsame z powołaniem, o którym mowa w przepisach Kodeksu pracy.
Pełnienie przez członków zarządu powierzonych im funkcji może nastąpić na podstawie umowy o pracę, umowy o świadczenie usług – zlecenia, kontraktu menedżerskiego czy wyłącznie na podstawie stosunku organizacyjnego polegającego na powierzeniu im tej funkcji.
Członek zarządu a umowa o pracę
Członkowie zarządu spółki mogą zostać zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Wówczas zawiera ją w imieniu spółki z o.o. rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników, a członek zarządu i spółka w zakresie łączącego ich stosunku pracy będą podlegać przepisom Kodeksu spółek handlowych i Kodeksu pracy.
W przypadku zawarcia z członkami zarządu umowy o pracę będą oni objęci obowiązkowo następującymi ubezpieczeniami społecznymi:
- emerytalnym,
- rentowym,
- chorobowym,
- wypadkowym,
- ubezpieczeniem zdrowotnym.
Umowy cywilnoprawne członków zarządu
Członkowie zarządu mogą zostać zatrudnieni w ramach umowy cywilnoprawnej – umowy o świadczenie usług, do której zastosowanie znajdują przepisy dotyczące umowy zlecenie uregulowanej w Kodeksie cywilnym.
W razie zawarcia umowy zlecenia członkowie zarządu podlegają następującym obowiązkowym ubezpieczeniom:
- emerytalnemu,
- rentowemu,
- wypadkowemu,
- zdrowotnemu.
Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Kontrakt menedżerski
W razie zawarcia umowy kontraktu menedżerskiego członkowie zarządu podlegają następującym obowiązkowym ubezpieczeniom:
- emerytalnemu,
- rentowemu,
- wypadkowemu,
- zdrowotnemu.
Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Jedyny wspólnik będący członkiem zarządu
Warto wspomnieć o sytuacjach, kiedy jedyny wspólnik jest jednocześnie prezesem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W takim przypadku osoba taka traktowana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.
W związku z tym podlega obowiązkowo ubezpieczeniu:
- emerytalnemu,
- rentowemu,
- wypadkowemu,
- zdrowotnemu.
Osoba taka podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.
Powołanie członka zarządu a jego oskładkowanie w ZUS-ie od 1 stycznia 2022 roku
Jeszcze do niedawna, a konkretniej do 31 grudnia 2021 roku, pełnienie funkcji członka zarządu nie stanowiło tytułu do ubezpieczeń społecznych, jeżeli opierało się wyłącznie na stosunku organizacyjnym polegającym na powierzeniu tej funkcji. Wraz z nadejściem nowego roku i wejściem w życie pakietu rozwiązań określanych jako Polski Ład uległo to zmianie.
Oznacza to, że członkowie zarządu powołani przed 1 stycznia 2022 roku powinni zostać zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego, o ile pobierają wynagrodzenie za pełnienie funkcji.
W stosunku do tych z nich, którzy go nie pobierają za pełnienie tej funkcji, nie ma obowiązku zgłaszania ich do ubezpieczenia zdrowotnego.
Kiedy członek zarządu jest objęty ubezpieczeniem z innego tytułu, np. umowy o pracę zawartej ze spółką, wówczas jego przychody z tego tytułu oskładkowane zostaną na zasadach przewidzianych dla tego rodzaju tytułu ubezpieczenia.
Może zdarzyć się sytuacja, kiedy dojdzie do zbiegu tytułów do ubezpieczenia, np. członek zarządu prowadzi własną jednoosobową działalność gospodarczą, a dodatkowo jest członkiem zarządu. W takiej sytuacji członek zarządu, który uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, odprowadzać musi składki na ubezpieczenie zdrowotne osobno od każdego z tytułów.
Ponadto spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oblicza, pobiera i odprowadza należną składkę zdrowotną.
Podstawą do wyliczenia należnych 9% składki zdrowotnej w przypadku członków zarządu jest kwota wynagrodzenia brutto.
W wypadku członków zarządu powołanych do pełnienia tej funkcji przed wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu każda spółka powinna była dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia w terminie 7 dni od powstania tytułu do ubezpieczenia, czyli do dnia 8 stycznia 2022 roku. Z uwagi na to, że termin ten przypadał na sobotę, doszło do jego przesunięcia na pierwszy dzień roboczy, tj. 10 stycznia 2022 roku.
W przypadku członków zarządu, którzy zostaną powołani do pełnienia funkcji za wynagrodzeniem po 1 stycznia 2022 roku, spółka powinna zgłosić ich do ubezpieczenia w terminie 7 dni od powstania tytułu do ubezpieczenia, czyli ich powołania.
Powołanie prokurenta a jego oskładkowanie w ZUS od 1 stycznia 2022 roku
Prokurenci podobnie jak członkowie zarządu spółki mogą być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia.
W przypadku zatrudnienia prokurenta na podstawie umowy o pracę będzie on objęty obowiązkowo następującymi rodzajami ubezpieczeń społecznych:
- emerytalnym,
- rentowym,
- chorobowym,
- wypadkowym
- zdrowotnym.
W razie zawarcia umowy zlecenia z prokurentem podlega on następującym obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym:
- emerytalnemu,
- rentowemu,
- wypadkowemu,
- zdrowotnemu.
Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Podobnie jak w przypadku członków zarządu do końca 2021 roku w sytuacji powołania prokurenta do pełnienia określonej funkcji, będącego samoistną podstawą podejmowanych czynności, bez konieczności zawierania żadnej umowy, nie skutkowało to koniecznością objęcia go ubezpieczeniami społecznymi. A zatem wynagrodzenie prokurenta nie było oskładkowane w ZUS-ie.
Aktualnie wraz ze zmianą przepisów w ramach wprowadzenia Polskiego Ładu powołanie przez spółkę prokurenta do pełnienia określonej funkcji, będące samoistną podstawą podejmowanych czynności, bez zawarcia z nim żadnej umowy, stanowi tytułu do objęcia go ubezpieczeniem społecznym.
Oznacza to, że prokurenci powołani przed 1 stycznia 2022 roku powinni zostać zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego, o ile pobierają wynagrodzenie za pełnienie funkcji.
W stosunku do prokurentów, którzy nie pobierają wynagrodzenia za pełnienie tej funkcji, nie ma obowiązku zgłaszania ich do ubezpieczenia zdrowotnego.
Kiedy prokurent jest objęty ubezpieczeniem z innego tytułu, np. umowy o pracę zawartej ze spółką, wówczas jego przychody z tego tytułu oskładkowane zostaną na zasadach przewidzianych dla tego rodzaju tytułu ubezpieczenia.
Może zdarzyć się sytuacja, kiedy dojdzie do zbiegu tytułów do ubezpieczenia, np. osoba pracuje na umowę o pracę, a dodatkowo na podstawie powołania pełni funkcję prokurenta.
W takiej sytuacji prokurent, który uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, odprowadzać musi składki na ubezpieczenie zdrowotne osobno od każdego z tytułów.
Należy pamiętać, że prokurentów do ubezpieczenia zdrowotnego zgłasza podmiot, który wypłaca ich wynagrodzenie. Oznacza to, że obowiązek ten obciąża spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Ponadto spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oblicza, pobiera i odprowadza należną składkę zdrowotną od wynagrodzenia prokurenta.
Podstawą do wyliczenia należnych 9% składki zdrowotnej w przypadku prokurentów stanowi kwota wynagrodzenia brutto.
W wypadku prokurentów powołanych do pełnienia tej funkcji przed wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu każda spółka powinna była dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia w terminie 7 dni od powstania tytułu do ubezpieczenia, czyli do dnia 8 stycznia 2022 roku. Z uwagi na to, że termin ten przypadał na sobotę, doszło do jego przesunięcia na pierwszy dzień roboczy, tj. 10 stycznia 2022 roku.
W przypadku prokurentów, którzy zostaną powołani do pełnienie funkcji za wynagrodzeniem po 1 stycznia 2022 roku, spółka powinna zgłosić ich do ubezpieczenia w terminie 7 dni od powstania tytułu do ubezpieczenia, czyli ich powołania.
