Inwestycje w obcych środkach trwałych sprawiają często kłopoty przedsiębiorcom. W przypadku inwestycji dotyczących własnych, posiadanych środków trwałych, przepisy jasno określają, kiedy można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Podatnikom sprawia problem jednak stwierdzenie, czy obowiązujące regulacje odnoszą się również inwestycji w obcych środkach trwałych.
Amortyzacja
Art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1. Takie składniki majątku nazywa się środkami trwałymi. Określone stawki amortyzacji poszczególnych środków trwałych zawiera załącznik nr 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Amortyzacja inwestycji w obcych środkach trwałych
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10.12.2010 w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. nr 242, poz. 1622), wszelkie ulepszenia (inwestycje), czyli przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcje, adaptacje, modernizacje w obcych środkach trwałych, klasyfikowane są w odpowiednich grupach KŚT. Klasyfikacja odbywa się w stosunku do środka trwałego, którego ulepszenie bezpośrednio dotyczy. Czyli jeśli np. podatnik dokona modernizacji maszyny produkcyjnej, to ulepszenie to będzie przypisane do wartości maszyny i zakwalifikowane w odpowiedniej grupie środków trwałych, do której przypisana jest określona maszyna.
Art. 22a ust. 2 ustawy o PIT reguluje, iż przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane "inwestycjami w obcych środkach trwałych”, również podlegają amortyzacji, niezależnie od przewidywanego okresu używania. Inwestycje te nazywane są środkami trwałymi.
Podatnicy mogą (ale nie muszą) samodzielnie ustalać własne stawki amortyzacyjne inwestycji w obcych środkach trwałych. Jednak należy pamiętać, że okres amortyzacji dla:
- inwestycji w obcych budynkach, lokalach, budowlach nie może być krótszy niż 10 lat,
- inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 klasyfikacji środków trwałych (KŚT) wynosi:
- 24 miesiące- gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł
- 36 miesiące- gdy ich wartość początkowa jest większa niż 25.000 zł ale nie przekracza 50.000 zł
- 60 miesięcy w pozostałych przypadkach
inwestycji w obcych środkach transportu, w tym samochodów osobowych minimalny okres amortyzacji musi wynosić 30 miesięcy.
Podatnicy mogą również amortyzować wyżej opisane inwestycje według rocznych składek wymienionych w załączniku do ustawy o PIT.
Tak więc, na podstawie przytoczonych przepisów, inwestycje w obcych środkach trwałych podlegają amortyzacji. Problem dla podatnika może stanowić możliwość dokonania w ich przypadku jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.
Jednorazowy odpis amortyzacyjny
Jeśli chodzi o amortyzację jednorazową, to zgodnie z art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność a także mali podatnicy (czyli tacy, których uzyskany przychód wraz z należnym podatkiem VAT w poprzednim roku nie przekroczył 1,2 mln euro), mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych.
Odpisów tych można dokonywać od środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych. Odpisów dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w jednym roku równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.
Zgodnie z ustawą o PIT, podatnicy prowadzący KPiR, mogą zastosować jednorazowy odpis amortyzacyjny w przypadku środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł.
Ponadto, zgodnie z art. 22k ust. 11 ustawy o PIT, jednorazowej amortyzacji nie może zastosować podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej. Odpisu takiego nie można dokonać, jeśli działalność taką prowadził małżonek tej osoby, a między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Jednorazowy odpis amortyzacyjny inwestycji w obce środki trwałe
W świetle przytoczonych przepisów, inwestycja w obcym środku trwałym stanowi wartość środka trwałego, którego dotyczy i, na podstawie ustawy o PIT, również nazywana jest środkiem trwałym. W ustawie nie ma żadnych szczególnych przepisów, które regulowałyby kwestię możliwości dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych inwestycji w obcych środkach trwałych.
Tak więc zgodnie z tymi ustaleniami, do w.w. inwestycji stosuje się ogólne przepisy dotyczące możliwości dokonywania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. Na ich podstawie uznaje się, iż inwestycję w obcym środku trwałym można jednorazowo zamortyzować, po spełnieniu ww. ogólnych warunków dotyczących środków trwałych. Najważniejszym z nich jest zaliczenie tych inwestycji do grup 3 -8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych.
