Przedłużające się w nieskończoność postępowaniew urzędzie może nie tylko opóźnić planowane inwestycje przedsiębiorstwa, ale także przyczynić się do obniżenia zysków. Warto wiedzieć, że urzędy na rozpatrzenie wniosków oraz spraw bieżących mają określone ustawowe terminy. Jeżeli są one nagminnie przesuwane, czasami nawet bez podawania konkretnych przyczyn - podatnikowi przysługuje prawo do złożenia zażalenia.
Terminy rozpatrywania spraw
Organy administracji publicznej, na przykład urzędy - z którymi przedsiębiorcy mają do czynienia praktycznie przez cały okres prowadzenia działalności gospodarczej - powinny wykonywać swoje obowiązki zgodnie z Ustawą z dnia 14.06.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Kwestii załatwiania spraw poświęcono osobny rozdział siódmy ustawy, w którym określono szczegółowe zasady, jak powinno przebiegać postępowanie w urzędzie.
Według art. 35§ 1 organy administracji publicznej zobowiązane są załatwiać sprawy bieżące bez zbędnej zwłoki. Oznacza to rozpatrywanie spraw w trybie umożliwiającym jak najszybsze zakończenie postępowania oraz wydanie decyzji. Dotyczy to szczególnie spraw, w przypadku których możliwe jest ich rozpatrzenie w oparciu na dowodach dostarczonych wraz z żądaniem wszczęcia postępowania. Wydanie decyzji może zostać oparte na faktach oraz dowodach powszechnie dostępnych oraz znanych urzędowi lub możliwych do zidentyfikowania na podstawie informacji, jakie ma w posiadaniu.
W ustawie wskazano również dokładne okresy, w przeciągu których sprawy powinny zostać rozpatrzone, jeżeli:
- wymagają postępowania wyjaśniającego - nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postępowania,
- wymagają postępowania odwoławczego - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania,
- są szczególnie skomplikowane - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.
Przy ustalaniu wskazanych powyżej okresów nie należy uwzględniać, natomiast terminów określonych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania, a także okresów opóźnień spowodowanych z winy strony bądź z przyczyn niezależnych od organu.
Jeżeli organ administracji publicznej nie jest w stanie rozpatrzyć danej sprawy w ustawowych terminach, zobowiązany jest do poinformowania strony o zaistniałym opóźnieniu wraz z podaniem przyczyn oraz wskazaniem nowego terminu rozpatrzenia. Dotyczy to również sytuacji, w których powodem opóźnień są czynniki niezależne od danego organu.
Kiedy możliwe zażalenie - postępowanie w urzędzie
W przypadku gdy organ administracji nie dokonał rozpatrzenia zgodnie z obowiązującymi przepisami lub postępowanie w urzędzie jest prowadzone w sposób przewlekły - podatnik ma prawo do złożenia odpowiedniego zażalenia. Należy je kierować do organów wyższego stopnia, które zostały wymienione w art. 17 ww. kodeksu, a jeżeli takie nie występują - konieczne będzie złożenie wezwania do usunięcia naruszenia prawa.
| Art. 17 - Kodeksu postępowania administracyjnego "Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są: 1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej; 2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie; 3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością; 4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością." |
Zażalenie może zostać złożone w formie pisemnej, telegraficznej, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu. Powinno natomiast zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i sprecyzowane żądanie. Podanie złożone w formie pisemnej lub ustnie do protokołu powinno być podpisane przez składającego, natomiast sam protokół przez pracownika urzędu. Podatnik ma również możliwość dostarczenia wniosku w formie dokumentu elektronicznego przez skrzynkę podawczą organu administracji publicznej, który powinien:
- być uwiarygodniony specjalnym podpisem elektronicznym potwierdzonym kwalifikowanym certyfikatem lub profilem zaufanym ePUAP (art. 20a ust. 1 Ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne),
- zawierać dane w ustalonym formacie, zawartym we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru.
Rozpatrzenie zażalenia
Do organu wyższego stopnia, o którym mowa wcześniej, należy rozpatrzenie zażalenia. Jeżeli żądanie w nim zawarte zostało uznane za stosowne, wówczas wyznaczany jest kolejny termin załatwienia sprawy. Dodatkowo organ administracji ustala przyczyny oraz osoby winne niedotrzymania obowiązków wynikających z kodeksu, a w razie potrzeby konieczne do podjęcia środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Przy rozpatrywaniu zażalenia brane jest także pod uwagę, czy niezałatwienie sprawy w ustawowym terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem przepisów prawa.
| Ważne! Pracownik organu administracji publicznej, który dopuścił się zaniedbania obowiązków, przyczyniając się do nierozpatrzenia sprawy administracyjnej w terminie - podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa (art. 38 k.p.a). |
Zatem jak widać, przedsiębiorca nie jest całkowicie pozbawiony wpływu na okres trwania rozpatrzenia zgłoszonej przez niego sprawy. Jeżeli terminy są bezustannie przekładane lub zauważono ewentualne naruszenie prawa przez urzędników, postępowanie w urzędzie może zostać przyspieszone poprzez złożenie skutecznego zażalenia. W przypadku gdy takie podanie zostanie rozpatrzone negatywnie - pozostaje tylko zaskarżenie sposobu działania urzędu do sądu administracyjnego.
