W dniu 21 kwietnia 2021 roku zakupiłam firmowy sprzęt komputerowy o wartości 20 000 zł brutto i otrzymałam zwykłą fakturę VAT wystawioną przez firmę XYZ. Czy pomimo obowiązkowego split payment faktura bez oznaczenia mechanizmu podzielonej płatności może zostać uregulowana przeze mnie zwykłym przelewem? Czy niezastosowanie split payment w takiej sytuacji powoduje dla mnie jakieś konsekwencje?
Natalia, Katowice
Mechanizm podzielonej płatności - warunki
W sytuacji gdy dokonała Pani transakcji, która objęta jest mechanizmem podzielonej płatności, ma Pani obowiązek uregulowania zobowiązania z wykorzystaniem split payment. Bez znaczenia pozostaje w tej sytuacji fakt, że sprzedawca wystawił wadliwy dokument, jakim jest faktura bez oznaczenia mechanizmu podzielonej płatności.
Obowiązkowy split payment ma zastosowanie, w przypadku gdy łącznie zostaną spełnione cztery warunki:
- wartość brutto wykazana na fakturze wynosi powyżej 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty;
- co najmniej jedna pozycja z faktury została wymieniona w załączniku 15 ustawy o VAT;
- jest to transakcja B2B, czyli pomiędzy podatnikami bez względu na status VAT sprzedawcy i nabywcy.
W Pani przypadku wszystkie warunki zostały spełnione, ponieważ była to transakcja B2B, wartość brutto transakcji przekroczyła limit 15 000 zł, a zakupiony sprzęt komputerowy został wymieniony w załączniku 15 ustawy o VAT.
Faktura bez oznaczenia mechanizm podzielonej płatności - konsekwencje
Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a faktura dokumentująca transakcję, która spełnia powyższe warunki, powinna zawierać dodatkową adnotację: „mechanizm podzielonej płatności”. Wystawienie faktury zgodnie z obowiązującymi przepisami jest obowiązkiem sprzedawcy. W konsekwencji wystawiona faktura bez oznaczenia mechanizmu podzielonej płatności (pomimo takiego obowiązku) może skutkować nałożeniem na sprzedawcę dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku VAT, która przypada na towary wymienione w załączniku 15 ustawy o VAT wymienione na fakturze.
Jeżeli natomiast ureguluje Pani zobowiązanie przy pomocy zwykłego przelewu bankowego, pomimo obowiązku zastosowania split payment, również zostaną nałożone na Panią dodatkowe sankcje podatkowe.
„W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem ust. 1a, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.”
Oznacza to, że nawet w sytuacji, gdy otrzymała Pani fakturę bez dodatkowej adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”, a transakcja objęta jest obowiązkowym split payment, jest Pani zobligowana do uregulowania zapłaty z wykorzystaniem specjalnego komunikatu przelewu.
W sytuacji gdy otrzymała Pani wadliwie wystawioną fakturę, która nie zawiera oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”, pomimo takiego obowiązku, może Pani wystawić sprzedawcy notę korygującą.
W myśl art. 106k ust. 2 ustawy o VAT, wystawiona nota korygująca powinna zostać zaakceptowana przez sprzedawcę. Jeżeli sprzedawca odmówi akceptacji noty, nie oznacza to, że nie może Pani dokonać płatności z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jeżeli bowiem zostały spełnione warunki do zastosowania obowiązkowego split payment, jest Pani zobligowana do dokonania zapłaty przy użyciu specjalnego komunikatu przelewu, aby uniknąć sankcji podatkowych.
Podsumowując, faktura bez oznaczenia mechanizmu podzielonej płatnościnie jest jednoznaczna z tym, że zapłata z wykorzystaniem split payment nie jest obowiązkowa. Dlatego też zarówno sprzedawca (w momencie wystawiania faktury) oraz nabywca (podczas dokonywania płatności) powinien zweryfikować, czy transakcja nie jest objęta obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem, jakie może Pani zastosować, jest dokonywanie zapłaty za wszystkie faktury, których wartość brutto jest równa lub przekracza 15 000 zł z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności. Dzięki temu wyeliminuje Pani ryzyko nałożenia dodatkowych sankcji podatkowych, a w przyszłości również braku możliwości ujęcia wydatku w kosztach podatkowych.
