Transakcja z instytucją utworzoną przez Unię Europejską

Dokonałem sprzedaży towarów na rzecz Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Jaką stawką powinna być opodatkowana transakcja z instytucją utworzoną przez Unię Europejską? Czy możliwe jest zastosowanie zerowej stawki VAT?

Tomasz, Kraków

Stosowanie stawki 0% VAT uzależnione jest od wielu czynników, m.in. statusu VAT sprzedawcy oraz odpowiedniej kwalifikacji nabywcy.

Kiedy stosuje się stawkę 0% VAT dla eksportu towarów?

Co do zasady faktura ze stawką VAT 0% może być wystawiona wyłącznie przez czynnego podatnika VAT. Zgodnie z art. 41 ust. 3 i 4 ustawy o VAT zerową stawkę podatku VAT stosuje się w eksporcie i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, z zastrzeżeniem spełnienia warunków określonych w art. 41 ust. 5 i 6 oraz art. 42 tej ustawy. Szczególne przypadki zastosowania stawki VAT 0% przy sprzedaży towarów i usług są wykazane w art. 83 ww. ustawy, gdzie wśród nich można wymienić m.in.:

• dostawy – różnego rodzaju statków armatorom morskim, części do środków transportu morskiego, rybołówstwa morskiego i statków ratowniczych morskich, środków transportu lotniczego oraz części zamiennych do nich, towarów służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków, towarów do wolnych obszarów celnych itp.;

• usługi – w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, świadczone na obszarze portów morskich, usługi ratownictwa morskiego, nadzoru nad bezpieczeństwem żeglugi morskiej i śródlądowej, usługi najmu, dzierżawy, leasingu lub czarteru środków transportu morskiego itp.; 

• import – środków transportu morskiego, rybołówstwa morskiego i statków ratowniczych morskich, środków transportu lotniczego oraz części zamiennych do nich i wyposażenia pokładowego itp. 

Taka transakcja jest nadal traktowana jako sprzedaż opodatkowana, mimo że faktycznie rozliczenie nie wpłynie na wysokość podatku należnego. Oznacza to, że podatnik może ubiegać się o zwrot podatku VAT w przypadku nabycia związanego ze sprzedażą opodatkowaną 0% stawką podatku VAT. 

Sprzedaż towarów i stosowanie stawki 0% WDT – kiedy jest możliwe?

Z uwagi na wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i usług, w której kontrahent posiada siedzibę w kraju należącym do Unii Europejskiej – wymagane jest, aby posiadał aktualny numer VAT UE służący tego typu transakcjom.

Co do zasady, dokonując transakcji zagranicznej, należy zarejestrować się do VAT UE – dotyczy to zarówno podatników czynnych, jak i zwolnionych.

W przypadku podatników VAT zwolnionych nie stosuje się stawek VAT podczas wystawiania faktur. Więcej o rozliczaniu transakcji nievatowców w artykule: Sprzedaż towarów do UE a zwolnienie z VAT.

Dokonując sprzedaży towaru na rzecz podmiotu z innego kraju UE, ma miejsce WDT, czyli wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru. Rozumie się przez nie wywóz towarów z kraju na rzecz podatnika prowadzącego działalność gospodarczą na terenie innego państwa znajdującego się na terenie Unii Europejskiej oraz przeniesienie prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Ponadto:

• nabywca musi być czynnym podatnikiem podatku VAT posiadającym numer VAT UE spoza Polski;

• sprzedawca musi zarejestrować się do VAT UE i posługiwać się numerem VAT UE z prefiksem PL.

Podstawowym warunkiem do zastosowania obniżonej stawki VAT 0% jest obowiązek rejestracji sprzedawcy do VAT UE oraz posiadanie numeru VAT z prefiksem kraju członkowskiego (dla Polski prefiks PL), a dostawca powinien posiadać dokumenty potwierdzające, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego UE. Ponadto, zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o VAT, zastosowanie stawki 0% WDT jest możliwe, gdy:

• podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer NIP dla transakcji wewnątrzwspólnotowych VAT UE, który nabywca podał podatnikowi;

• podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej (część deklaracyjna pliku JPK_V7) za dany okres rozliczeniowy posiada dowody potwierdzające wywóz sprzedanych towarów z terytorium RP oraz dostarczenie do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego;

• podatnik, składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Stawka VAT 0% a sprzedaż na rzecz instytucji międzynarodowej

Inaczej wygląda sytuacja, gdy transakcja dokonywana jest z instytucjami o charakterze międzynarodowym. Zerową stawkę VAT, jaką można zastosować w ich przypadku, reguluje § 8 ust. 1 pkt 1–5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych, zgodnie z którym:

„Obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się również do dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz:

1. instytucji Unii Europejskiej lub organów utworzonych przez Unię Europejską, do których ma zastosowanie Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. poz. 864/4, z późn. zm.3), zwanych dalej „instytucjami lub organami Unii Europejskiej”, posiadających siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju – do celów służbowych tych instytucji lub organów;

2. organizacji międzynarodowych posiadających siedzibę lub przedstawicielstwo:

1. na terytorium innego niż terytorium kraju państwa członkowskiego,

2. na terytorium państwa trzeciego – uznanych za takie przez państwo siedziby i przez Rzeczpospolitą Polską, w granicach i na warunkach ustalonych przez konwencje międzynarodowe ustanawiające takie organizacje lub przez umowy dotyczące ich siedzib – do celów służbowych tych organizacji;

3. sił zbrojnych, o których mowa w art. I ust. 1 lit. a Umowy między Państwami-Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotyczącej statusu ich sił zbrojnych, sporządzonej w Londynie dnia 19 czerwca 1951 r. (Dz. U. z 2000 r. poz. 257 oraz z 2008 r. poz. 1052), posiadających siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju – do celów służbowych takich sił lub personelu cywilnego im towarzyszącego lub też w celu zaopatrzenia ich mes i kantyn, jeżeli siły takie biorą udział we wspólnych działaniach obronnych;

4. posiadających przedstawicielstwo na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz członków ich personelu, a także innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych;

5. sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych, o których mowa w art. 2 lit. a Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o statusie sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podpisanej w Warszawie dnia 11 grudnia 2009 r. (Dz. U. z 2010 r. poz. 422), zwanej dalej „Umową o statusie sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”, przebywających na terytorium kraju, gdy towary lub usługi nabywane przez siły zbrojne Stanów Zjednoczonych lub na ich rzecz przeznaczone są do wyłącznego użytku służbowego tych sił zbrojnych lub też do zaopatrzenia ich wojskowej usługowej działalności wspierającej, o której mowa w art. 23 tej umowy, jeżeli siły takie biorą udział we wspólnych działaniach obronnych”.

Jak wynika z powyższego rozporządzenia, transakcja z instytucją utworzoną przez Unię Europejską, gdy są ku temu spełnione warunki, może być opodatkowana zerową stawką VAT.

Co ważne, zastosowanie zerowej stawki VAT jest możliwe, gdy podmiot dokonujący dostawy towarów lub świadczący usługi przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiada wypełnione na potrzeby podatku świadectwo zwolnienia z podatku VAT lub podatku akcyzowego oraz zamówienie dotyczące przedmiotu sprzedaży (wraz z ich specyfikacją).

Transakcja z instytucją utworzoną przez Unię Europejską a wystawianie faktury z krajową stawką VAT 0%

W celu wystawienia faktury sprzedaży w systemie wFirma.pl należy przejść do zakładki PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ, gdzie w przypadku kontrahenta z UE opcję NIP trzeba zmienić na VAT UE i wpisać jego numer. Następnie po uzupełnieniu wymaganych danych jako stawkę VAT wybiera się 0%.

Transakcja zostanie wykazana w strukturze JPK_V7 z oznaczeniem 100 jako transakcja krajowa opodatkowana krajową zerową stawką VAT.