Jak zgłosić sprzedaż samochodu i jakie dokumenty skompletować?

Zarówno zakup, jak i sprzedaż samochodu to istotna chwila, i to nie tylko dla właściciela, lecz także dla odpowiednich organów państwowych oraz zakładów ubezpieczeń. Posiadanie auta wiąże się bowiem z obowiązkami ustawowymi, których nieprzestrzeganie jest karane. Dlatego też tak ważne jest, aby właściwe podmioty otrzymywały aktualne informacje o zmianie posiadania pojazdu. Jak, kiedy i komu zgłosić sprzedaż auta?

Sprzedaż samochodu a obowiązek zawiadomienia

Przy zakupie samochodu nowy właściciel raczej nie zapomina zgłosić tego faktu w odpowiednim urzędzie. W końcu musi dokonać przerejestrowania go oraz zawrzeć nową umowę ubezpieczenia. Inaczej bywa już w przypadku sprzedaży. Jeżeli pozbyliśmy się auta, to mamy problem z głowy. Szybko o tym zapominamy i cieszymy się zarobionymi pieniędzmi. To błąd.

Obowiązek zawiadomienia o sprzedaży samochodu jest obowiązkiem byłego właściciela określonym wprost w ustawie – Prawo o ruchu drogowym. Przepis art. 78 ust. 2 ustawy mówi, że właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę o:

1. nabyciu lub zbyciu pojazdu;
2. zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym.

Powyższe oznacza, że po zbyciu pojazdu były właściciel jest zobligowany do poinformowania starosty o tym fakcie. Ma na to 30 dni, licząc od dnia sprzedaży (daty wskazanej na umowie).

Warto przy tym zaznaczyć, że obowiązek ten ma charakter porządkowy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt: II SA/Ga 237/14), nie ma on wpływu na skuteczność zawartej umowy przenoszącej prawo własności pojazdu. Jeżeli zatem sprzedawca nie dokona zawiadomienia, organ nie będzie miał prawa „cofnąć” i unieważnić umowy. Ta cały czas pozostaje w mocy. Może natomiast nałożyć sankcję administracyjną za niedochowanie ustawowego obowiązku.

Kto ma obowiązek zawiadomienia o sprzedaży samochodu?

Nie będzie tu niespodzianki. Obowiązek zawiadomienia o zbyciu pojazdu spoczywa na właścicielu (byłym właścicielu).

Często zdarza się jednak, że auto nie ma jednego właściciela, a jest ich wielu. W takim wypadku dokumenty zgłoszeniowe może wypełnić i podpisać tylko jeden z nich. Dla skuteczności zawiadomienia o zbyciu pojazdu wystarczające jest zawiadomienie przez jednego ze współwłaścicieli.

Jakie dokumenty należy skompletować?

Skuteczne zawiadomienie o zbyciu nie polega jedynie na podejściu do okienka w urzędzie i złożeniu ustnego oświadczenia. Zgłaszający musi przekazać organowi komplet wymaganych dokumentów.

Do wniosku zgłoszeniowego należy dołączyć:

1. kopię dokumentu, na podstawie którego nastąpiło zbycie pojazdu (np. faktura, umowa);
2. dowód osobisty – do wglądu;
3. w przypadku firm – aktualny wypis z KRS;
4. w przypadku działania przez pełnomocnika stosowne pełnomocnictwo wraz z opłatą skarbową (17 zł).

Gdzie zgłosić sprzedaż samochodu?

Sprzedaż samochodu należy zgłosić do Wydziału Komunikacji lub Spraw Obywatelskich i Uprawnień Komunikacyjnych w urzędzie właściwym dla miejsca zamieszkania dotychczasowego właściciela. Taki urząd może się mieścić w:

• starostwie;
• urzędzie miasta;
• urzędzie dzielnicy.

W jakiej formie składany jest wniosek?

Na szczęście czasy, kiedy z każdą sprawą administracyjną trzeba było udać się do właściwego urzędu, mamy za sobą. Teraz petenci mają różne alternatywy.

Zawiadomienie o sprzedaży samochodu można złożyć:

• w sposób tradycyjny, czyli osobiście przy okienku w urzędzie;
• za pośrednictwem pełnomocnika posiadającego przy sobie odpowiednie upoważnienie; należy pamiętać, że pełnomocnictwo musi zostać wcześniej opłacone w kwocie 17 zł (opłaty dokonuje się na rachunek bankowy urzędu miasta lub gminy, na którego terenie znajduje się urząd, w którym składany jest wniosek);
• za pośrednictwem operatora pocztowego – wybierając tę formę, wnioskodawca musi dołączyć do zawiadomienia odpis dowodu osobistego;
• online – wniosek można podpisać elektronicznym profilem zaufanym, podpisem kwalifikowanym czy też przez aplikację mObywatel.

Ile kosztuje zgłoszenie?

Jeżeli zgłoszenie sprzedaży samochodu będzie dokonywane osobiście w urzędzie lub online, były właściciel auta nic za to nie zapłaci. Jedyne koszty, jakie mogą się wiązać z przesłaniem wniosku, to koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa lub cena znaczków pocztowych, jeżeli pismo zostanie nadane na poczcie.

Sprzedaż samochodu bez zgłoszenia – może skończyć się karą

Podmiot zobowiązany do dokonania zgłoszenia sprzedaży pojazdu ma na to 30 dni. Jeżeli nie wywiąże się z tego obowiązku, organ może nałożyć na niego karę pieniężną. Co istotne, sankcja może zostać nałożona również, gdy wniosek zostanie złożony, ale już po terminie (nawet przy opóźnieniu o jeden dzień). W praktyce jednak, jeżeli zgłoszenie dotrze do organu z uchybieniem terminu, ale przed zorientowaniem się przez urząd o jego braku, ten odstępuje od nakładania sankcji.

Ile może wynieść kara? Tutaj z odpowiedzią przychodzi art. 140mb ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z jego treścią kto, będąc właścicielem pojazdu zarejestrowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisowi art. 78 ust. 2 pkt 1 nie zawiadamia starosty o zbyciu pojazdu w terminie, podlega karze pieniężnej w wysokości 250 zł. Nie jest to może wygórowana kwota, ale mimo wszystko zgłoszenie jest o wiele tańsze, nie należy zatem lekceważyć omawianego obowiązku. 

Zgłoszenia sprzedaży pojazdu należy dokonać również z innego, istotnego powodu. Otóż nie jest nigdzie zagwarantowane, że kupujący zarejestruje samochód w terminie. W takim wypadku mandaty z fotoradarów czy od straży miejskiej za parkowanie będą trafiały do dawnego właściciela. W przypadku zgłoszenia zbycia pojazdu ten może się w łatwy sposób bronić, dzięki czemu komornik nie będzie ściągał należności z jego rachunku bankowego.

Co z ubezpieczycielem?

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (OC) pojazdu jest obligatoryjne. A to rodzi dodatkowy obowiązek. Sprzedaż samochodu nakłada na byłego właściciela zobowiązanie do zgłoszenia tego faktu dotychczasowemu ubezpieczycielowi.

Brak poinformowania zakładu ubezpieczeniowego nie daje ubezpieczycielowi prawa do nakładania na sprzedawcę kar administracyjnych. Jednakże niedopełnienie obowiązku może i tak sporo kosztować byłego właściciela auta.

Przepis art. 32 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych nakłada na posiadacza pojazdu mechanicznego, który przeniósł prawo własności tego pojazdu, powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia przeniesienia prawa własności pojazdu, o fakcie przeniesienia prawa własności tego pojazdu i o danych posiadacza, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu.

W gruncie rzeczy to w interesie zbywcy, a nie nabywcy, leży jak najszybsze dokonanie powiadomienia ubezpieczyciela o zmianie właściciela pojazdu, gdyż zbywca wraz z nabywcą ponoszą solidarną odpowiedzialność za uiszczenie składki ubezpieczeniowej należnej do dnia powiadomienia. Jeżeli były właściciel tego nie dokona, w razie gdyby obecny posiadacz pojazdu nie opłacił OC, zakład ubezpieczeniowy może żądać zapłaty od zbywcy pojazdu.

Po dokonaniu zawiadomienia wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia dotyczą wyłącznie nabywcy.

Warto wspomnieć również, że brak poinformowania ubezpieczyciela o zmianie własności może spowodować u zbywcy utratę zniżek. W sytuacji, gdy nowy właściciel samochodu wyrządzi szkodę, zakład ubezpieczeniowy nieświadomy przejścia tytułu własności, tym faktem obciąży sprzedawcę. Jak widać, nie trzeba kary administracyjnej, aby narobić sobie kłopotów za swoją opieszałość.