Każdy przedsiębiorca ma świadomość, jakie obowiązki ciążą na nim w zakresie podatków dochodowych oraz podatku od towarów i usług. W gąszczu przepisów nie należy jednak zapominać o innych podatkowych zobowiązaniach wobec państwa. Jednym z takich zobowiązań jest podatek od środków transportowych. W dzisiejszym artykule zajmiemy się zagadnieniem powinności zapłaty podatku, w sytuacji gdy nastąpi sprzedaż samochodu.
Charakterystyka podatku od środków transportowych
Przystępując do analizy zagadnienia, trzeba pamiętać, że podatkowi od środków transportowych podlegają ściśle określone pojazdy. Jak bowiem stanowi art. 8 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają wyłącznie:
-
samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton;
-
samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton;
-
ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton;
-
ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton;
-
przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
-
przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
-
autobusy.
Podatek od środków transportowych stanowi dochód budżetów gmin. Organem podatkowym jest tu zatem odpowiednio wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Podatek płaci się na rzecz tej gminy, na terenie której znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika.
Obowiązek podatkowy ciąży na podatnikach będących właścicielami ww. środków transportowych. Ponadto pojazd ten musi być zarejestrowany na terytorium Polski. Jak zatem wynika z powyższego, płatność podatku jest ściśle powiązana z własnością. W rezultacie oddanie środka transportowego w najem, leasing lub inną umowę o podobnych charakterze nie powoduje zmiany podatnika – nadal będzie nim właściciel pojazdu.
Potwierdza to interpretacja indywidualna wydana przez Prezydenta Miasta Suwałki z 15 lipca 2009 r, nr Fn.0550/1/2009, gdzie organ podkreślił, że strony umowy nie mogą zatem, na mocy umowy cywilnoprawnej, ustanowić podatnikiem podatku od środków transportowych innego podmiotu niż jego właściciel.
Sprzedaż samochodu
Naturalnie może zdarzyć się sytuacja, w której dojdzie do odpłatnego zbycia środka transportowego. W takim przypadku należy pamiętać, że po stronie nabywcy obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty. Natomiast na sprzedającym obowiązek ciąży do końca miesiąca, w którym nastąpiło przeniesienie własności.
Przykład 1.
Podatnik A sprzedał podatnikowi B samochód ciężarowy 23 października. Na podatniku A obowiązek podatkowy będzie ciążył do 31 października, natomiast podatnik B będzie zobowiązany do zapłaty podatku od środków transportowych od 1 listopada.
Dodatkowym obowiązkiem przedsiębiorcy, który sprzedaje pojazd, jest konieczność dokonania korekty deklaracji w razie zaistnienia okoliczności mających wpływ na powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z brzmienia art. 9 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Jest to bardzo istotny zapis, w przypadku niezgłoszenia faktu sprzedaży obowiązek podatkowy będzie bowiem nadal ciążył na poprzednim właścicielu. Właściwą dla tego podatku deklaracją jest deklaracja DT-1 wraz z załącznikiem DT-1/A.
Przykład 2.
Podatnik A sprzedał samochód ciężarowy 1 października. Nie zgłosił tego faktu właściwemu organowi poprzez złożenie korekty deklaracji podatkowej. W konsekwencji nadal pozostaje on podatnikiem podatku od środków transportowych choć fizycznie nie posiada tego pojazdu i nie jest jego właścicielem.
Warto w tym miejscu przytoczyć fragment wyroku NSA z 22 lutego 2017 r., II FSK 3302/14:
„Z żadnego fragmentu zacytowanych wyżej przepisów nie wynika, że konieczność opłacania podatku od środków transportowych uzależniona jest od użytkowania pojazdu czy też jego fizycznego posiadania. To oznacza, że okoliczność faktycznego niekorzystania z pojazdu, ze względu na jego zezłomowanie, czy odbywanie kary pozbawienia wolności przez skarżącego, wcale nie oznacza, że doszło do wygaśnięcia obowiązku podatkowego. Do tego niezbędne jest bowiem wyrejestrowanie pojazdu lub wydanie decyzji organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu.
Wbrew zarzutom skargi kasacyjnej, uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie dostarcza jakichkolwiek argumentów, które pozwalałyby stwierdzić, że Sąd I instancji błędnie zinterpretował te przepisy opacznie je rozumiejąc. WSA w Lublinie te jednoznaczne przepisy powołał i wyjaśnił ich znacznie dla sprawy zarówno w zakresie powstania obowiązku podatkowego, jak i jego wygaśnięcia. Należy zatem jeszcze raz podkreślić, że w rozpoznanej sprawie nie została spełniona żadna z przesłanek skutkujących wygaśnięciem obowiązku podatkowego. Dopóki bowiem sporny pojazd jest zarejestrowany, na jego właścicielu ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych, nawet jeśli pojazdu tego faktycznie nie posiada czy z niego nie korzysta”.
Sprzedaż samochodu a zawiadomienie
Obowiązek powiadomienia odpowiedniej instytucji o sprzedaży środka transportu wynika nie tylko z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Jak bowiem stanowi § 13 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów, w przypadku zawiadomienia o zbyciu pojazdu zarejestrowanego dotychczasowy właściciel do zawiadomienia dołącza kopię dokumentu, na podstawie którego nastąpiło zbycie pojazdu. Zawiadomienia takiego podatnik powinien dokonać w terminie 30 dni od dnia zbycia pojazdu. Przez organ rejestrujący rozumie się przez to odpowiednio starostę lub Wojewodę Mazowieckiego.
Konsekwencje niewywiązania się z powyższych przepisów mogą być dla podatnika dokonującego sprzedaży środka transportu bardzo poważne. W skrajnych przypadkach podatnik może być zobowiązany do zapłaty podatku nawet pomimo braku własności czy też braku posiadania pojazdu. Wszelkie formalności związane z powiadomieniem właściwych organów ciążą bowiem na sprzedającym, który musi dopilnować, aby w terminie 14 dni od dnia zmiany właściciela dokonać korekty deklaracji DT-1.
