Wielu podatników w pośpiechu składa zeznania albo wręcz o tym zapomina, w efekcie czego system dla niektórych z nich sporządza zeznanie roczne w sposób automatyczny. Po terminie zauważają oni, że nie zostały odliczone ulgi, do których mieli uprawnienie. Czy w takiej sytuacji możliwa jest korekta zeznania rocznego?
Obowiązek składania zeznania rocznego
Obowiązek składania zeznania rocznego za poprzedni rok kalendarzowy w przypadku osób fizycznych został uregulowany chociażby w art. 45 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawą o PIT).
Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, która nie osiąga żadnych dochodów, nie musi składać zeznania rocznego.
Niemniej osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą, musi złożyć obowiązkowo zeznanie roczne za poprzedni rok kalendarzowy, nawet jeżeli będzie ono w całości zerowe (podatnik nie osiągnął w ogóle przychodów).
Za osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą uważa się również osobę fizyczną prowadzącą działalność jako:
- wspólnik spółki cywilnej,
- wspólnik spółki jawnej,
- wspólnik spółki partnerskiej.
Warto podkreślić, że w wyjątkowych sytuacjach, np. wypłaty zysku spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, jawnej z roku 2020 czy 2021 (czyli do momentu zmiany statusu podatkowego spółek na podatników CIT), osoby fizyczne będące wspólnikami tych spółek mogą być zobligowane do złożenia zeznania rocznego PIT-36 (niekiedy PIT-36L), jeżeli wypłata zysku z ww. lat nastąpiła w roku 2023 albo nastąpi w roku 2024.
Trzeba wspomnieć, że wiele spółek przekazało osiągnięty zysk w całości lub w części z lat 2019, 2020 czy 2021 do momentu zmiany statusu podatkowego na tzw. kapitał zapasowy, rezerwowy. Spółka może w późniejszych latach dokonać wypłaty zysku na rzecz wspólników właśnie ze zgromadzonego zysku na kapitale zapasowym czy rezerwowym.
Opodatkowanie wypłaty tego zysku będzie uregulowane według zasad sprzed dnia, w którym spółki stały się podatnikami CIT.
To z kolei będzie skutkowało obowiązkiem złożenia zeznania rocznego przez wspólników tych spółek będących osobami fizycznymi, a więc opodatkowania otrzymanego zysku jeszcze według starych zasad (sprzed dnia zmiany statusu podatkowego spółki na podatnika CIT).
Ulgi podatkowe przewidziane dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mogą korzystać z wielu ulg podatkowych, m.in.:
- odliczenia składek ZUS,
- odliczanie strat z lat ubiegłych,
- odliczenie części lub całości przekazanych niektórych darowizn,
- ulgi na dziecko,
- ulgi termomodernizacyjnej,
- ulgi rehabilitacyjnej,
- ulgi na odliczenie wpłat na IKZE,
- ulgi na nowe technologie,
- ulgi dla krwiodawców,
- ulgi abolicyjnej.
Nie można także zapominać o uldze dla młodych, dla seniorów czy dla rodzin wielodzietnych.
Oczywiście z ulg podatkowych mogą skorzystać osoby fizyczne, które spełniają warunki przewidziane dla ulgi, której kwota ma być odliczona.
Termin złożenia zeznania rocznego już minął. W tym miejscu powstaje zasadnicze pytanie. Co, jeżeli ktoś zapomniał lub błędnie odliczył kwotę ulgi?
Korekta zeznania rocznego
Nawiązując do art. 81 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa (zwanej dalej Ordynacją podatkową), jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację.
Skorygowanie deklaracji rocznej to złożenie zeznania rocznego, w którym podatnik:
- zaznacza kwadrat, przy którym widnieje opis „Korekta zeznania”, oraz
- zaznacza kwadrat, przy którym widnieje opis „Korekta zeznania, o której mowa w art. 81 Ordynacji podatkowej”, oraz
- ujmuje w zeznaniu wszystkie dane, jakie występowały w pierwotnym zeznaniu rocznym z pominięciem nieprawidłowych wartości, a następnie wpisuje na ich miejsce prawidłowe.
Warto podkreślić, że osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej na dzień rozwiązania spółki, także może skorygować uprzednio złożoną deklarację w zakresie stwierdzenie nadpłaty.
Przykład 1.
Przedsiębiorca, składając zeznanie roczne PIT-36 za 2023 rok, zapomniał odliczyć część pozostałej kwoty ulgi termomodernizacyjnej. 6 maja 2024 roku złożył korektę zeznania PIT-36 oraz ujął w załączniku PIT-O odliczenie pozostałej kwoty ulgi termomodernizacyjnej.
Przykład 2.
Przedsiębiorca złożył zeznanie roczne PIT-36 za 2023 rok i zapomniał odliczyć ulgi na drugie dziecko. Otrzymał już zwrot podatku. Czy może złożyć korektę po terminie złożenia zeznania rocznego (po 30 kwietnia 2024 roku)?
Przedsiębiorca pomimo otrzymania nadpłaty ma prawo do złożenia korekty po terminie złożenia zeznania rocznego oraz po otrzymaniu zwrot podatku na konto bankowe.
W tym miejscu warto wspomnieć o jednej rzeczy. Jeżeli w wyniku złożenia rocznego zeznania u podatnika będącego osobą fizyczną wystąpił zwrot podatku i podatnik otrzymał ten zwrot podatku albo nie wystąpił zwrot podatku tylko kwota do zapłaty, a następnie podatnik po terminie złożenia zeznania rocznego (po 30 kwietnia 2024 roku):
- składa korektę rocznego zeznania, w którym ujmuje ulgę podatkową i w efekcie tej korekty kwota nadpłaty ulega zwiększeniu albo
- składa korektę rocznego zeznania, w którym ujmuje ulgę podatkową i w efekcie tej korekty powstaje nadpłata (wcześniej była dopłata)
– wraz z zeznaniem rocznym podatnik składa wniosek o stwierdzenie nadpłaty.
Przykład 3.
Przedsiębiorca poza zeznaniem rocznym PIT-28 miał obowiązek złożyć zeznanie roczne PIT-37 za 2023 rok, co uczynił. Niemniej ujął w nim zbyt dużą kwotę ulgi rehabilitacyjnej. 13 maja 2024 roku zorientował się w kwestii popełnionego błędu i złożył korektę zeznania rocznego PIT-37. W efekcie korekty z pierwotnej kwoty nadpłaty powstała kwota do zapłaty. Przedsiębiorca powinien niezwłocznie zapłacić zaległość podatkową i obliczyć, czy należy także zapłacić odsetki liczone od dnia następnego po dniu terminu płatności.
Kwota ta wynosi 3 × 2,90 zł = 8,70 zł
W tym miejscu należałoby uwypuklić, że nie w każdej sytuacji podatnik ma prawo do złożenia korekty zeznania rocznego.
- ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej – w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą,
- przysługuje nadal po zakończeniu:
- kontroli podatkowej,
- postępowania podatkowego – w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.
Korekta zeznania a zmiana trybu rozliczenia rocznego
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i nieprowadzące jej, których dochody opodatkowane są skalą podatkową, mogą (przy spełnieniu warunków) skorzystać z następujących trybów rozliczenia rocznego:
- indywidualnie,
- wspólnie z małżonkiem
- w sposób przewidziany dla wdów i wdowców,
- jako osoba samotnie wychowująca dziecko (dzieci).
Nierzadko się zdarza, że podatnicy będący osobami fizycznymi z różnych względów nie rozliczą się w sposób optymalny podatkowo. Po terminie złożenia zeznania rocznego 30 kwietnia 2024 roku mogli zdać sobie sprawę, że lepiej było rozliczyć się indywidualnie albo wręcz wspólnie z małżonkiem. Jak aktualnie wygląda możliwość korekty zeznania rocznego w kwestii zmiany trybu rozliczenia rocznego?
W roku 2019 uchylono m.in. przepisy dotyczące zakazu korekty zeznania rocznego i zmiany trybu rozliczenia rocznego.
Na razie korekta zeznania rocznego i zmiana trybu rozliczenia rocznego po terminie złożenia zeznania rocznego jest dozwolona. Przed terminem także jest dopuszczalna.
Przykład 4.
Osoba fizyczna złożyła automatycznie poprzez usługę twój e-PIT zeznanie roczne PIT-37 za 2023 rok w trybie indywidualnym. Jednakże finalnie chciałaby rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Termin złożenia zeznania rocznego minął 30 kwietnia 2024 roku. Niemniej nawet po tej dacie osoba fizyczna może złożyć korektę zeznania rocznego PIT-37 i wybrać tryb rozliczenia wspólnie z małżonkiem.
Przykład 5.
Przedsiębiorca złożył zeznanie roczne PIT-36 za 2023 rok w trybie indywidualnym. Zapomniał, że miał prawo do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Termin złożenia zeznania rocznego minął 30 kwietnia 2024 roku. Przedsiębiorca ma jednak prawo do złożenia korekty złożonego zeznania rocznego PIT-36 za 2023 rok w trybie rozliczenia indywidualnego. 16 maja 2024 roku złożył korektę zeznania rocznego PIT-36 w trybie osoby samotnej wychowującej dziecko.
Przykład 6.
Przedsiębiorca i małżonek złożyli wspólne rozliczenie roczne PIT-36 za 2023 rok. Po 30 kwietnia 2024 roku okazało się, że nie uwzględnili wszystkich możliwych scenariuszy obliczeń. 17 maja 2024 roku oboje zdecydowali, że każdy z nich złoży korektę do wspólnego zeznania rocznego PIT-36 za 2023 rok:
- przedsiębiorca złożył korektę zeznania PIT-36 za 2023 rok w trybie indywidualnym,
- osoba fizyczna złożyła korektę zeznania, ale już PIT-36 za 2023 rok w trybie indywidualnym.
Gdzie i kiedy wysłać korektę zeznania rocznego?
Zgodnie z tym, co mówią przepisy Ordynacji podatkowej, korektę zeznania rocznego należy złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika będącego osobą fizyczną.
Korektę zeznania rocznego można złożyć:
- elektronicznie za pomocą usługi twój e-PIT,
- elektronicznie za pomoc jednego z wielu systemów dostępnych na rynku,
- w formie papierowej za pomocą listu poleconego,
- w formie papierowej osobiście, udając się do właściwego urzędu skarbowego.
Poza tym korektę podatnik powinien złożyć oczywiście niezwłocznie po tym, jak zauważył błąd.
Do kiedy podatnik może skorygować zeznanie roczne?
Pamiętając o przepisach Ordynacji podatkowej, korekty zeznania rocznego PIT podatnik może dokonać aż do upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, którego dotyczy złożone zeznanie roczne. Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego PIT to 5 lat. Jednakże należy go liczyć od końca roku, w którym podatnik zobowiązany jest złożyć zeznanie roczne za dany rok.
Przykładowo korekta zeznania rocznego PIT za 2023 rok powinna być złożona najdalej do końca 2029 roku.
