Rozliczenie transakcji z zagranicznymi kontrahentami jest dość skomplikowane, ponieważ miejsce opodatkowania danej czynności zależy od wielu czynników, takich jak np. rodzaj sprzedaży, kraj sprzedawcy i nabywcy itd. W niniejszym artykule omówimy nabycie towarów od unijnego dostawcy posługującego się polskim NIP-em.
Nabycie towarów od unijnego dostawcy posługującego się polskim NIP-em – transport z innego państwa członkowskiego
Z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT) mamy do czynienia wówczas, gdy zakupione towary są wysyłane lub transportowane do nabywcy na terytorium Polski z innego państwa członkowskiego oraz gdy obie strony transakcji są podatnikami. Jeżeli wszystkie warunki wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów są spełnione i dostawca nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, sam fakt posługiwania się polskim numerem NIP przez dostawcę towarów nie zmienia charakteru rozliczenia danej transakcji jako (WNT).
„Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz”.
Przykład 1.
Pan Grzegorz jest czynnym podatnikiem VAT i zajmuje się sprzedażą słodyczy. Nabył towary od czeskiego kontrahenta będącego podatnikiem VAT. Słodycze są wysyłane z Czech do Polski. Sprzedawca wystawił fakturę, na której widnieje czeski i polski numer NIP, jednak nie ma on siedziby w Polsce. W jaki sposób pan Grzegorz powinien rozliczyć transakcję?
Wszystkie warunki wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów są spełnione, a zatem pan Grzegorz ma obowiązek rozliczyć transakcję jako WNT.
Zakup towarów od dostawcy unijnego – transport z Polski
W razie gdy dostawca towarów nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski, nie posługuje się polskim numerem NIP, a towary są wysyłane lub transportowane do polskiego przedsiębiorcy z terytorium kraju, czyli z Polski, mamy do czynienia z tzw. dostawą towarów, dla której podatnikiem jest nabywca.
Dostawę towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, należy wykazać w deklaracji VAT-7/VAT-7K w rubrykach 32 i 33. Jeżeli przedsiębiorcy przysługuje prawo odliczenia podatku VAT od zakupu, kwotę tego podatku trzeba wykazać także w części D tej samej deklaracji VAT.
W sytuacji gdy dostawca towarów (innych niż gaz, energia elektryczna, cieplna lub chłodnicza) dokona rejestracji do VAT w Polsce, po jego stronie będzie wówczas leżał obowiązek rozliczenia podatku należnego od danej transakcji.
„Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku dostawy towarów innych niż gaz w systemie gazowym, energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym, energia cieplna lub chłodnicza przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4;
b) nabywcą jest:
– w przypadku nabycia gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej – podmiot zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 lub art. 97 ust. 4;
– w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana zgodnie z art. 97 ust. 4;
c) dostawa towarów nie jest dokonywana w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju”.
Przykład 2.
Pan Marcin, czynny podatnik VAT, w ramach działalności sprzedaje kawę. Produkt ten, stanowiący towar w działalności, kupuje od belgijskiego dostawcy, również czynnego podatnika VAT. Kawa jest dostarczana z Polski, a pan Marcin otrzymał fakturę, na której widnieje belgijski numer NIP, belgijski dostawca nie ma siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce. W jaki sposób należy rozliczyć transakcję nabycia towarów? Czy sposób rozliczenia zmieni się w sytuacji, gdyby belgijski kontrahent zarejestrował się do VAT-u w Polsce?
Warunki wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów nie są spełnione, ponieważ towar jest dostarczany do nabywcy bezpośrednio z Polski. Nabycie stanowi dostawę towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, co oznacza, że pan Marcin powinien rozliczyć VAT od danej transakcji. W razie gdyby belgijski kontrahent zarejestrował się do VAT-u w Polsce, wówczas sam rozliczałby podatek należny.
Podsumowanie
Rozliczenie zakupu towarów od kontrahenta z UE zależy od wielu czynników, które decydują o tym, czy mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów, z dostawą towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, czy też z dostawą towarów rozliczanych na zasadach analogicznych jak w przypadku standardowego zakupu w Polsce od polskiego dostawcy.
