Prowadząc działalność gospodarczą, jesteśmy narażeni na różnego rodzaju uszkodzenia i zniszczenia majątku: środków trwałych, wyposażenia, towarów handlowych, materiałów itd. Takie zdarzenia mogą implikować otrzymanie przez przedsiębiorcę odszkodowań, w odniesieniu do rozliczenia których ustawodawcy, począwszy od 2019 roku, wprowadzili pewne zmiany. Dowiedz się, jak wygląda opodatkowanie odszkodowań podatkiem dochodowym!
Opodatkowanie odszkodowań otrzymanych przez podatników podatku dochodowego
Przedsiębiorcy dbający o zabezpieczenie swojego majątku korzystają z ubezpieczeń, dzięki czemu w razie wystąpienia szkody mogą szybko i sprawnie przywrócić dany składnik majątku do użytkowania lub zakupić nowy.
Odszkodowania otrzymywane przez przedsiębiorców co do zasady są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Przychód z ich tytułu powinien być rozpoznany w momencie otrzymania środków pieniężnych stanowiących odszkodowanie.
Opodatkowanie odszkodowań - co zmieniło się w 2019 roku?
Począwszy od 1 stycznia 2019 roku, odszkodowania otrzymane z tytułu szkód w składnikach majątku wprowadzonych do ewidencji środków trwałych zostały zwolnione z opodatkowania
-
remont,
-
zakup,
-
wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego zaliczonego do tej samej grupy środków trwałych zgodnie z obowiązującą Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT) co środek trwały, którego dotyczyło otrzymane odszkodowanie. Środek trwały musi należeć do tej samej grupy środków trwałych KŚT, ponieważ powinien to być składnik majątku tożsamy z tym, który uległ uszkodzeniu bądź zniszczeniu, mający zastąpić poprzedni środek trwały w działalności.
Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że opodatkowanie odszkodowań z tytułu szkody w środku trwałym na gruncie PIT nie nastąpi, zatem implikuje to brak możliwości rozliczenia w kosztach podatkowych wydatków (również odpisów amortyzacyjnych) w części sfinansowanej z tego odszkodowania, odnoszących się do remontu, zakupu bądź wytworzenia środka trwałego.
Nie ma znaczenia, kiedy dokładnie środki pieniężne z tytułu odszkodowania zostaną przeznaczone na remont, zakup czy wytworzenie nowego środka trwałego, oczywiście pod warunkiem zmieszczenia się w terminie do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym przedsiębiorca otrzymał zwolnione z podatku odszkodowanie. Z uwagi na to, że uszkodzony lub zniszczony środek trwały może być niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej, a formalności związane z wypłatą odszkodowania często się przedłużają, nie ma przeciwwskazań, aby naprawy czy zakupu potrzebnego w firmie składnika majątku dokonać jeszcze przed otrzymaniem środków pieniężnych od ubezpieczyciela.
„Przychody uzyskane z tytułu odszkodowania za szkody w środku trwałym, z wyłączeniem samochodu osobowego, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego zaliczonego zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT) wydaną na podstawie odrębnych przepisów, zwaną dalej "Klasyfikacją", do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była ta szkoda, przy czym przepis art. 23 ust. 1 pkt 45 stosuje się odpowiednio”.
Zmiany w zakresie odszkodowań z tytułu szkody w środku trwałym w praktyce
Przykład 1.
Pan Paweł prowadzi firmę produkcyjną. W maju 2019 roku jedna z głównych maszyn wykorzystywanych do produkcji towarów handlowych sprzedawanych w ramach prowadzonej przez pana Pawła działalności uległa uszkodzeniu. Szkoda okazała się na tyle poważna, że naprawa maszyny byłaby nieopłacalna. W związku z tym, aby zachować ciągłość produkcji pan Paweł musiał jak najszybciej (jeszcze w maju) nabyć nowy sprzęt. Uszkodzona maszyna była ubezpieczona, dlatego po dopełnieniu odpowiednich formalności przedsiębiorca w czerwcu 2019 roku otrzymał odszkodowanie z tytułu szkody w środku trwałym w kwocie niższej niż wyniósł go zakup nowego sprzętu do firmy. Czy ma obowiązek opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymaną od ubezpieczyciela kwotę?
Pan Paweł na podstawie wprowadzonych od 2019 roku zmian w przepisach nie musi opodatkowywać otrzymanego odszkodowania z tytułu szkody w środku trwałym, z uwagi na to, że równowartość środków pieniężnych została przeznaczona na zakup nowego, tożsamego z poprzednim środka trwałego w tym samym roku podatkowym, w którym otrzymał odszkodowanie. Przedsiębiorca musi mieć jednak na uwadze, że odpisy amortyzacyjne w części sfinansowanej z tego odszkodowania przeznaczonego na zakup nowej maszyny produkcyjnej są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów.
Jaki jest cel wprowadzonych zmian?
Celem wprowadzonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zmian odnoszących się do braku obowiązku opodatkowania odszkodowania otrzymanego z tytułu szkody w środku trwałym jest poprawa płynności finansowej poszkodowanych przedsiębiorców. Dzięki takiemu rozwiązaniu podatnicy z uszkodzonym bądź zniszczonym środkiem trwałym niezbędnym do prowadzenia działalności gospodarczej będą mogli szybciej i sprawniej sfinansować wydatki na przywrócenie uszkodzonego składnika majątku do stanu jego używalności albo na zakup nowego, który będzie mógł zastąpić poprzedni środek trwały, który uległ zniszczeniu bądź uszkodzeniu.
