Podatek Exit Tax, czyli od dochodów z niezrealizowanych zysków wciąż wywołuje sporo kontrowersji. Nie jest to jednak zobowiązanie podatkowe o charakterze bezwzględnym, ponieważ ustawa PIT przewiduje możliwość zastosowania pewnych kategorii wyłączeń i zwolnień w tym zakresie. Całość zagadnienia przedstawiamy w poniższym artykule.
Kiedy występuje podatek Exit Tax?
W pierwszej kolejności warto przypomnieć okoliczności, w których podatnicy mogą spotkać się z koniecznością zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków.
Jak wskazuje art. 30da ust. 2 ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków podlega:
przeniesienie składnika majątku poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku którego Rzeczpospolita Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia tego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu;
zmiana rezydencji podatkowej przez podatnika podlegającego w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w której wyniku Rzeczpospolita Polska w całości albo w części traci prawo do opodatkowania dochodów ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika, w związku z przeniesieniem jego miejsca zamieszkania do innego państwa.
Zasadniczo zatem możemy wyróżnić dwa przypadki implikujące obowiązek podatkowy w Exit Tax. Pierwszy dotyczy przeniesienia składnika majątku na teren innego kraju. Z taką sytuacją będziemy mieli przykładowo do czynienia, gdy przedsiębiorca z Polski przenosi środek trwały do swojego zagranicznego zakładu, gdzie może go sprzedać przy zastosowaniu niższych stawek podatkowych niż w Polsce.
Drugi przypadek obejmuje zmianę rezydencji podatkowej, czyli przeniesienie ośrodka interesów życiowych do innego kraju. Przy czym nie jest opodatkowane samo przeniesienie rezydencji, lecz utrata przez polskie państwo możliwości opodatkowania majątku podatnika. Tytułem przykładu można tu wskazać zysk ze zbycia ogółu praw w spółce jawnej w RP, który po zmianie rezydencji podatkowej będzie podlegał opodatkowaniu w zagranicznym kraju.
Limit wartości składników opodatkowanych podatkiem Exit Tax
W dalszej kolejności należy przejść do kwestii ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków. W ramach tego zagadnienia będziemy bowiem mieć do czynienia z pierwszym wyłączeniem od opodatkowania.
Otóż przepisy wskazują, że podstawę opodatkowania podatkiem od dochodów z niezrealizowanych zysków stanowi suma dochodów z niezrealizowanych zysków ustalonych dla poszczególnych składników majątku.
Natomiast dochód z niezrealizowanych zysków stanowi nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.
Jednakże jak podaje art. 30db ustawy PIT, przepisów dotyczących podatku Exit Tax nie stosuje się, jeżeli łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku nie przekracza kwoty 4 000 000 zł.
Jest to bardzo ważny przepis, ponieważ określa on limit wartości składników majątku przenoszonych za granicę i podlegających opodatkowaniu. Jeżeli suma wszystkich składników majątku nie przekracza kwoty 4 mln złotych, to podatek Exit Tax w ogóle nie występuje.
Warto także podkreślić, że wskazany limit ma charakter łączny, co oznacza, że dotyczy wszystkich składników majątku podatnika, a nie wartości pojedynczych rzeczy czy praw.
Wyłączenie od opodatkowania składników majątkowych czasowo przeniesionych poza granice
Kolejne wyłączenie zostało określone w art. 30dc ustawy PIT i dotyczy składników majątku przeniesionych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na czas określony, nie dłuższy jednak niż 12 miesięcy.
Należy jednak podkreślić, że ww. wyłączenie dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy:
przeniesienie tego składnika majątku związane jest bezpośrednio z polityką zarządzania płynnością przedsiębiorstwa podatnika położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i terytorium innego państwa;
przeniesienie papierów wartościowych lub innych składników majątku następuje na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności.
Exit tax a możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego
W kwestii możliwych do zastosowania zwolnień od podatku w pierwszej kolejności wskażmy, że w myśl art. 30dd ust. 2 ustawy PIT zwolnienia podatkowe określone w art. 21 ustawy PIT nie mają zastosowania do podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków.
To oznacza, że wszelkie zwolnienia określone w tym przepisie nie będą miały w ogóle zastosowania do dochodu z niezrealizowanego zysku.
W opisanej sprawie możemy wskazać jedynie na dwa potencjalne zwolnienia określone w art. 30dd ust. 1 ustawy PIT.
Wskazana regulacje podaje, że zwalnia się od podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków:
składniki majątku przekazane na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego organizacjom równoważnym do organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele – w przypadku gdy podatnik nie posiada praw do udziału w zysku lub majątku tej organizacji;
składniki majątku przeznaczone do służbowego użytku pracowników, bezpośrednio związane z wykonywaną pracą, niestanowiące aktywów trwałych lub obrotowych w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
Pierwszy rodzaj zwolnienia dotyczyć może każdego podatnika, natomiast drugie zwolnienie dotyczy stricte działalności gospodarczej.
Niezrealizowane zyski stanowią osobne źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 8b ustawy PIT. Dla tego rodzaju dochodu przewidziano również szczególne kategorie wyłączeń oraz zwolnień podatkowych, które omówiliśmy na łamach dzisiejszego artykułu. Osoby fizyczne potencjalnie podlegające pod regulacje podatku Exit Tax przede wszystkim powinny pamiętać o limicie wartości składników majątkowych, poniżej której podatek nie występuje.
