Wprowadzone do porządku prawnego zwolnienie z PIT dla osób, które nie ukończyły 26 roku życia, niesie za sobą szereg utrudnień w zakresie rozliczeń podatkowych. Rok 2019 był szczególnie newralgiczny dla przedmiotowej materii – cezurą czasową przedmiotowego zwolnienia był bowiem 1 sierpnia 2019 r. Z tym dniem zaczął obowiązywać art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, który zwalnia z opodatkowania „przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł”. Dla roku 2019 limit zwolnienia wynosił jednak 35 636,67 zł z uwagi na fakt, że ta regulacja obowiązywała tylko przez część roku.
Na co zwrócić uwagę przy rozliczeniach rocznych? – o tym poniżej!
Instrukcja wypełniania PIT z Ministerstwa Finansów
Kontrowersje wokół sporządzania PIT-11 sprawiły, że Ministerstwo Finansów w połowie stycznia 2020 r. zamieściło na swojej stronie internetowej (https://www.gov.pl/web/finanse/jak-wypelnic-pit-11-z-uwzglednieniem-tzw-ulgi-dla-mlodych) objaśnienia w zakresie sposobu wypełnienia najnowszej, dwudziestej piątej wersji tego formularza.
Wątpliwości dotyczyły zasadniczo sposobu wypełnienia PIT-11 w związku z tzw. ulgą dla młodych, ponieważ Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) początkowo udzielała błędnych wskazówek. Z pewnością część płatników mogła w związku z tym nieprawidłowo sporządzić informacje. Płatnicy i podatnicy (a więc osoby do 26. roku życia) winny zatem zachować czujność, zamieszanie wokół nowych przepisów może bowiem doprowadzić do błędnych rozliczeń.
W związku z powyższym część płatników może błędnie sporządzić PIT-11, z kolei młodzi podatnicy mogą nieprawidłowo rozliczyć swoje zeznania roczne!
Raportowanie przychodów – aż trzy sposoby
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, za sprawą której zaimplementowano tzw. ulgę dla młodych, zapewnia podatnikom możliwość wyboru w zakresie pobierania zaliczek na podatek dochodowy od przychodów uzyskanych po 1 sierpnia 2019 r.:
- jeżeli podatnik złożył stosowne oświadczenie – płatnik nie pobierał zaliczek na PIT;
- jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia – płatnik obliczał, pobierał i odprowadzał zaliczkę do urzędu skarbowego na dotychczasowych zasadach.
Powyższe sprawiło, że przychody osób, które nie ukończyły 26. roku życia, za rok 2019 mogą być raportowane na PIT-11 aż na trzy sposoby. W poniższej tabeli zaprezentowano na podstawie najnowszego formularza PIT-11 w wersji dwudziestej piątej oraz objaśnień MF co do sposobu jego wypełniania, w jaki sposób zadeklarować przychody młodych podatników.
| Ulga dla młodych a sposób wypełniania PIT-11 za 2019 rok | ||
| Kategoria przychodu | Miejsce raportowania w PIT-11 | Uwagi |
| Przychody uzyskane przed 1 sierpnia oraz po ukończeniu 26 lat | Część E. Wiersz nr 1 (stosunek pracy) i/lub wiersz nr 5 (um. zlecenia). | Dotyczy przychodów uzyskiwanych na „starych zasadach”. Sposób raportowania analogiczny w stosunku do lat poprzednich. |
| Przychody uzyskane po 1 sierpnia (podatnik nie złożył oświadczenia lub przekroczył limit zwolnienia) | Część E. Wiersz nr 2 (stosunek pracy) i/lub wiersz nr 6 (um. zlecenia). | Dotyczy przychodów opodatkowanych na „starych zasadach”, pomimo że podatnik nie ukończył 26. roku życia. Płatnik pobierał zaliczki, ponieważ podatnik nie złożył oświadczenia lub przekroczył limit zwolnienia. |
| Przychody uzyskane po 1 sierpnia (podatnik złożył oświadczenie) | Część G. Poz. 86 (kwota łączna), z tego poz. 87 (stosunek pracy) i poz. 88 (um. zlecenia). | Dotyczy przychodów, od których płatnik nie pobierał zaliczek na PIT. Kwota ta nie może przekraczać limitu zwolnienia. |
W związku z faktem, że przychody młodych podatników można wykazywać na trzy sposoby, ustawodawca nakazuje odpowiednie raportowanie składek ZUS od tych przychodów. Formularz PIT-11 przewiduje rozgraniczenie składek ZUS społecznych i zdrowotnych wg trzech kategorii przychodów zgodnie z tabelą powyżej. Przeznaczone są do tego poz. 69-74.
Zwolnienie z pit - osoby korzystające ze zwolnienia powinny zachować czujność
Niejasności wynikające z nowych przepisów mogą narazić młodych podatników na nieprawidłowości w zakresie rozliczenia rocznego i doprowadzić jednocześnie do strat finansowych.
Podkreślić w tym miejscu należy, że niezłożenie oświadczenia o niepobieraniu zaliczek na PIT nie ma wpływu na skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT.
Celem złożenia oświadczenia było wyłącznie poinformowanie płatnika, że ten ma zaprzestać pobierania zaliczek, o czym stanowi art. 5 ust. 2 i ust. 3 ustawy zmieniającej, zgodnie z którym:
- ust. 2: „[p]rzy obliczaniu zaliczek na podatek od dochodów uzyskanych w 2019 r. nie stosuje się zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy zmienianej w art. 1, chyba że podatnik złoży płatnikowi pisemne oświadczenie, że uzyskane w okresie od dnia 1 sierpnia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy zmienianej w art. 1 będą w całości zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy zmienianej w art. 1”;
- ust. 3: „[w] przypadku otrzymania oświadczenia, o którym mowa w ust. 2, płatnik nie pobiera zaliczek na podatek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, do końca miesiąca, w którym przychody z tytułów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy zmienianej w art. 1 uzyskane od tego płatnika od dnia 1 sierpnia 2019 r. podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy zmienianej w art. 1”.
Podsumowanie – rzetelność płatników i świadomość podatników
Co do zasady ważne jest prawidłowe sporządzenie PIT-11 przez płatników, dzięki czemu młodzi podatnicy korzystający ze zwolnienia będą mogli prawidłowo rozliczyć swoje dochody w zeznaniu rocznym. W tej sytuacji kluczowe mogą okazać się wyjaśnienia Ministerstwa Finansów co do sposobu wypełniania tych formularzy.
Podatnicy z kolei powinni mieć świadomość utrudnień związanych ze zmianą przepisów, a także początkowych niejasności co do sposobu wypełniania najnowszego druku PIT-11. W pewnych sytuacjach błędy płatników mogą skutecznie utrudnić prawidłowe zadeklarowanie podatku i uzyskanie zwrotu w zeznaniu rocznym.
Na koniec należy przypomnieć, że podatnicy mają możliwość pozyskania informacji poprzez tzw. „Twój e-PIT”, często przed fizycznym otrzymaniem PIT-11 od swoich płatników.
