Przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych są zobowiązani do stosowania kas fiskalnych. Jednak nie oznacza to, że od pierwszego dnia należy stosować kasę. W ustawie o VAT przewidziany jest limit, którego przekroczenie może powodować taki obowiązek. Przy nie przekroczeniu pewnych dochodów przysługuje zwolnienie z kasy fiskalnej.
Kiedy przysługuje zwolnienie z kasy fiskalnej?
Zgodnie z art. 111 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są zobowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Szczegółowe regulacje dotyczące kas są zawarte obecnie w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Limit obrotu uprawniający do skorzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy fiskalnej dla kontynuujących i rozpoczynających działalność wynosi 20.000 zł rocznie. Jak widać, jest on niewielki, oznacza to, że wiele podmiotów dokonujących nawet sporadycznie sprzedaży na rzecz osób fizycznych może być zobowiązana do stosowania kas, czyli do zakupu kasy fiskalnej i ewidencjonowania przy jej użyciu sprzedaży zobowiązani będą wszyscy przedsiębiorcy, których miesięczne obroty wynoszą około 1.667 zł.
Jednak należy pamiętać, że niektóre czynności wymagają rejestracji za pomocą kasy fiskalnej bez względu na limit. Zostały one wymienione w § 4 wskazanego powyżej rozporządzenia.
Co istotne, według rozporządzenia jeśli chodzi o zwolnienie z kasy fiskalnej zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później niż do 31 grudnia 2021 r., wszystkie czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.
Zwolnienie z kasy fiskalnej przy sprzedaży dokonywanej poza terytorium RP
Pod pojęciem sprzedaży – zgodnie z treścią art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Dlatego też usługi wykonane poza terytorium RP nie podlegają wliczeniu do limitu. Stanowisko takie potwierdził w interpretacji indywidualnej z 10 listopada 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPP3/4512-610/15/SR, wskazując, że:
(…) gdy miejscem świadczenia usług będzie terytorium UE lub kraju trzeciego, Wnioskodawca nie będzie obowiązany ewidencjonować tej sprzedaży, bowiem nie będzie świadczył odpłatnie usług na terytorium kraju, a zatem nie będzie dokonywał sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy. Obowiązek ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych za pomocą kasy rejestrującej dotyczy tylko świadczonych usług, dla których miejscem świadczenia (opodatkowania) jest terytorium kraju (…).
Zwolnienie z kasy fiskalnej w działalności sezonowej
Przedsiębiorcy prowadzący działalność sezonową, którzy zawieszają ją po zakończeniu sezonu, mają problem, czy po odwieszeniu działalności limit na kasę przysługuje w pełnej kwocie, czy też należy obliczyć go proporcjonalnie.
Czasowe zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wyniku zawieszenia działalności przez osobę fizyczną, a następnie ponowne (w kolejnym sezonie) wznowienie ich wykonywania, bez względu na to, czy o tym samym profilu czy innym, powoduje, że mamy do czynienia z tym samym podatnikiem posługującym się tym samym Numerem Identyfikacji Podatkowej (NIP). Wznowienie działalności po kilkumiesięcznej przerwie w rozumieniu odrębnych przepisów nie ma wpływu na byt osoby fizycznej jako podatnika podatku od towarów i usług. Ustanie bytu prawnopodatkowego w zakresie podatku od towarów i usług powoduje bowiem zmiana formy prawnej prowadzonej działalności, np. zlikwidowanie działalności prowadzonej jednoosobowo jako osoba fizyczna i podjęcie w formie spółki cywilnej lub odwrotnie, a nie zaniechanie na pewien czas wykonywania czynności opodatkowanych.
Dlatego też dla ustalenia prawa do skorzystania ze zwolnienia po wznowieniu z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej przysługuje cała kwota limitu 20.000 zł, która nie ulega zmniejszeniu w proporcji do okresu wykonywania działalności gospodarczej.
Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie nr ITPP1/443-210/13/TS z 29 maja 2013 r., w którym czytamy:
(…) dla ustalenia prawa do skorzystania w 2013 r. ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej przysługuje Pani cała kwota limitu 20.000 zł, która nie ulega zmniejszeniu w proporcji do okresu wykonywania działalności gospodarczej w miesiącach lipiec-sierpień 2012 r.
Wznawiając bowiem w lipcu 2013 r. prowadzenie działalności gospodarczej należy Panią uznać, jak wyżej wyjaśniono, za podatnika podatku od towarów i usług kontynuującego dotychczasową sprzedaż, a nie rozpoczynającego nową działalność (…).
Czy zwolnienie z kasy fiskalnej przysługuje przy ponownej działalności?
Przedsiębiorcy otwierający ponownie działalność gospodarczą, w której poprzednio używali kas fiskalnych, mają problem z ustaleniem, czy od początku rozpoczęcia działalności gospodarczej mają obowiązek instalacji kasy fiskalnej. Wznowienie działalności po przerwie spowodowanej likwidacją poprzedniej działalności, nie ma wpływu na byt osoby fizycznej jako podatnika podatku od towarów i usług. Na podstawie przepisów ustawy VAT nie jest to zatem podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych, o którym mowa w art. 113 ust. 9 ustawy o VAT.
W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, podejmując ponownie działalność gospodarczą w niezmienionej formie prawnej (jako osoba fizyczna), mamy do czynienia z podmiotem kontynuującym działalność gospodarczą, a nie rozpoczynającym wykonywanie działalności gospodarczej.
Tym samym od dnia rozpoczęcia „nowej” działalności przedsiębiorca jest zobowiązany do używania kasy fiskalnej. Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPP2/4512-1-903/15-2/AKr, z 11 lutego 2016 r., gdzie możemy przeczytać:
(...) zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wyniku likwidacji działalności przez osobę fizyczną, a następnie ponowne rozpoczęcie ich wykonywania, bez względu na to, czy o tym samym profilu czy innym, powoduje, że mamy do czynienia z tym samym podatnikiem posługującym się tym samym Numerem Identyfikacji Podatkowej (NIP). Wznowienie działalności w rozumieniu odrębnych przepisów, nie ma wpływu na byt osoby fizycznej jako podatnika podatku od towarów i usług.
(...) Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa w sytuacji, gdy u podatnika wystąpił obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej traci moc zwolnienie podmiotowe. Ponadto, należy podkreślić, że w rozpatrywanej sytuacji istotny jest fakt, że u Wnioskodawczyni wystąpił obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej. (...)
