Ustawa Prawo zamówień publicznych reguluje status podwykonawców i wprowadza wymogi, jakie powinna spełniać umowa o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych. Przeczytaj poniższy artykuł i sprawdź, co warto wiedzieć o podwykonawstwie w zamówieniach publicznych.
Podwykonawstwo w zamówieniach publicznych – podstawowe zasady
Zgodnie z przepisamiustawy Prawo zamówień publicznych, wykonawca może powierzyć wykonanie jedynie części zamówienia podwykonawcy.
W przypadku zamówień na roboty budowlane oraz usługi, które mają być wykonane w miejscu podlegającym bezpośredniemu nadzorowi zamawiającego, zamawiający żąda, aby przed przystąpieniem do wykonania zamówienia wykonawca podał nazwy, dane kontaktowe oraz przedstawicieli podwykonawców zaangażowanych w takie roboty budowlane lub usługi, jeżeli są już znani.
Wykonawca obowiązkowo zawiadamia zamawiającego o wszelkich zmianach w odniesieniu do powyższych informacji o podwykonawcach w trakcie realizacji zamówienia, a także przekazuje wymagane informacje na temat nowych podwykonawców, którym w późniejszym okresie zamierza powierzyć realizację robót budowlanych lub usług.
Zamawiający może żądać powyższych informacji:
- w przypadku zamówień na dostawy oraz zamówień na usługi inne niż dotyczące usług, które mają być wykonane w miejscu podlegającym bezpośredniemu nadzorowi zamawiającego, lub
- dotyczących dalszych podwykonawców, lub
- dotyczących dostawców uczestniczących w wykonaniu zamówienia na roboty budowlane lub usługi.
W przypadkach podwykonawców wskazanych w ofercie przez wykonawcę i w przypadku podwykonawców dla zamówień na roboty budowlane oraz usługi, które mają być wykonane w miejscu podlegającym bezpośredniemu nadzorowi zamawiającego, zamawiający może badać, czy nie zachodzą wobec takiego podwykonawcy niebędącego podmiotem udostępniającym zasoby podstawy wykluczenia, o ile przewidział to w dokumentach zamówienia. Wykonawca na żądanie zamawiającego przedstawia także stosowne oświadczenie lub podmiotowe środki dowodowe dotyczące tego podwykonawcy.
Jeżeli zmiana albo rezygnacja z podwykonawcy dotyczy podmiotu, na którego zasoby wykonawca powoływał się w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, wykonawca jest obowiązany wykazać zamawiającemu, że proponowany inny podwykonawca lub wykonawca samodzielnie spełnia je w stopniu nie mniejszym niż podwykonawca, na którego zasoby wykonawca powoływał się w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia.
Podwykonawstwo w zamówieniach w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa
Zamawiający w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa albo w czasie wykonywania umowy w sprawie zamówienia publicznego w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa może odmówić wyrażenia zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą zaproponowanym przez wykonawcę w przypadku zaistnienia podstaw wykluczenia lub niespełnienia przez podwykonawcę warunków udziału w postępowaniu przewidzianych dla wykonawcy zamówienia.
Zamawiający zawiadamia wykonawcę o powodach odmowy wyrażenia zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą, wskazując warunki udziału w postępowaniu, których proponowany podwykonawca nie spełnia, lub podstawy wykluczenia, które zachodzą wobec podwykonawcy.
Jeżeli wykluczenie lub zmiana podwykonawcy dotyczy podmiotu, na którego zasoby powoływał się wykonawca, zamawiający obowiązkowo zażąda, aby wykonawca w terminie określonym przez zamawiającego wykazał, że proponowany inny podwykonawca lub wykonawca samodzielnie spełnia je w stopniu nie mniejszym niż podwykonawca, na którego zasoby wykonawca powoływał się w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia.
Podwykonawstwo w zamówieniach publicznych a umowa
Umowa o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych nie może zawierać postanowień kształtujących prawa i obowiązki podwykonawcy w zakresie kar umownych oraz postanowień dotyczących warunków wypłaty wynagrodzenia, w sposób dla niego mniej korzystny niż prawa i obowiązki wykonawcy, ukształtowane postanowieniami umowy zawartej między zamawiającym a wykonawcą.
W przypadku zamówień na roboty budowlane wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia zamierzający zawrzeć umowę o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych, której przedmiotem są roboty budowlane, jest obowiązany w trakcie realizacji zamówienia do przedłożenia zamawiającemu projektu tej umowy, przy czym podwykonawca lub dalszy podwykonawca jest obowiązany dołączyć zgodę wykonawcy na zawarcie umowy o podwykonawstwo o treści zgodnej z projektem umowy.
Zamawiający w terminie określonym w przepisach zgłasza w formie pisemnej pod rygorem nieważności zastrzeżenia do projektu umowy o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych, której przedmiotem są roboty budowlane, w przypadku gdy:
- nie spełnia ona wymagań określonych w dokumentach zamówienia;
- przewiduje ona termin zapłaty wynagrodzenia dłuższy niż ten, o którym była mowa powyżej;
- zawiera ona postanowienia niezgodne z zasadami, o których była mowa powyżej.
Niezgłoszenie w terminie zastrzeżeń do przedłożonego projektu umowy o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych, której przedmiotem są roboty budowlane, uważa się za akceptację projektu umowy przez zamawiającego.
Wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia na roboty budowlane przedkłada zamawiającemu poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię zawartej umowy o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych, której przedmiotem są roboty budowlane, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia.
Zamawiający w terminie ustawowym może również zgłosić w formie pisemnej pod rygorem nieważności sprzeciw do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, w przypadkach odpowiadających tym, które uprawniają do zgłoszenia sprzeciwu wobec projektu umowy. Niezgłoszenie w terminie sprzeciwu do przedłożonej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, uważa się za akceptację umowy przez zamawiającego.
W przypadku umów, których przedmiotem są roboty budowlane, wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca przedkłada zamawiającemu poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię zawartej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia. Obowiązek ten nie dotyczy umów o podwykonawstwo o wartości mniejszej niż 0,5% wartości umowy oraz umów o podwykonawstwo, których przedmiot został wskazany przez zamawiającego w dokumentach zamówienia. Wyłączenie nie dotyczy jednak umów o podwykonawstwo o wartości większej niż 50 000 złotych. Zamawiający może określić niższą wartość, od której będzie zachodził obowiązek przedkładania umowy o podwykonawstwo.
Podwykonawstwo w zamówieniach publicznych a zapłata wynagrodzenia
W przypadku umów, których przedmiotem są roboty budowlane, zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo w zamówieniach publicznych, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę.
Przykład 1.
Zamawiający zaakceptował umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane. Przed akceptacją stało się wymagalne wynagrodzenie podwykonawcy, a wykonawca uchylił się od jego zapłaty. W takim wypadku zamawiający nie jest zobowiązany do bezpośredniej zapłaty tego wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy, ponieważ taki obowiązek dotyczy wyłącznie należności powstałych po zaakceptowaniu przez zamawiającego umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub po przedłożeniu zamawiającemu poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi.
Bezpośrednia zapłata obejmuje wyłącznie należne wynagrodzenie, bez odsetek należnych podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy.
