Połączenie spółek i zasady związane z przejmowaniem praw i obowiązków w jego ramach zostały uregulowane w Kodeksie spółek handlowych. Ordynacja podatkowa reguluje natomiast zasady sukcesji praw i obowiązków w obszarze podatkowym. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, jakie zasady dotyczą korekty faktur VAT w przypadku toku łączenia się spółek!
Połączenie spółek – co warto wiedzieć?
Spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi. Spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną. Spółki osobowe mogą się łączyć między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej.
Nie może się łączyć spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.
Połączenie spółek może być dokonane:
- przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie);
- przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).
Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.
Wykreślenie spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki nie może nastąpić przed dniem wpisania do rejestru nowej spółki.
Połączenie spółek - sukcesja praw i obowiązków
Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.
Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej.
Majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną oddzielnie, aż do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądali na piśmie zapłaty.
Za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie organów spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej odpowiadają solidarnie.
W okresie odrębnego zarządzania majątkami spółek wierzycielom każdej spółki służy pierwszeństwo zaspokojenia z majątku swojej pierwotnej dłużniczki przed wierzycielami pozostałych łączących się spółek.
Wierzyciele łączącej się spółki, którzy zgłosili swoje roszczenia w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu i uprawdopodobnili, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie, mogą żądać, aby sąd właściwy według siedziby spółki przejmującej albo nowo zawiązanej udzielił im stosownego zabezpieczenia ich roszczeń, jeżeli zabezpieczenie takie nie zostało ustanowione przez łączącą się spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną.
Połączenie spółek - sukcesja prawno-podatkowa
Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:
- osób prawnych,
- osobowych spółek handlowych,
- osobowych i kapitałowych spółek handlowych
– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.
Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:
- innej osoby prawnej (osób prawnych);
- osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).
Podobne zasady stosuje się do banku przejmującego inny bank oraz spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, banku lub instytucji kredytowej przejmujących spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową.
Sukcesja znajduje zastosowanie, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Zasady sukcesji mają zastosowanie również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.
Połączenie spółek a wystawianie faktur w okresie łączenia
Kwestią wystawiania faktur w okresie łączenia spółek zajęły się organy podatkowe w interpretacji indywidualnej z 5 maja 2017 roku wydanej przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (nr 0114-KDIP1-1.4012.7.2017.1.DG).
Organ podatkowy wskazał w interpretacji, że:
„[…] ustanie bytu prawnego podatników […] którzy złożyli pierwotne deklaracje podatkowe nie oznacza braku możliwości złożenia korekt tych deklaracji, gdy będzie istniał ich następca prawny. […] Ze względu więc na okoliczność, że prawa i obowiązki Spółek przejętych przez Wnioskodawcę z zakresu prawa podatkowego w wyniku sukcesji przejdą na Wnioskodawcę, a takim uprawnieniem jest prawo do złożenia korekty deklaracji zgodnie z art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej, to uprawnienie to w odniesieniu do deklaracji dotyczących rozliczeń podatkowych Spółek przed dniem połączenia przejdzie na Wnioskodawcę”;
„[…] faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Dlatego też kwoty, o które zmniejsza się podstawę opodatkowania oraz podatku należnego muszą zostać udokumentowane fakturą korygującą. […] Co do zasady faktury korygujące wystawia ten podmiot, który wystawił fakturę pierwotną. Jednakże wskutek sukcesji podatkowej, to spółka przejmująca – Wnioskodawca – przejmie obowiązek wystawienia faktury korygującej. Zatem, w przypadku zdarzeń mających wpływ na wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wykazanych w fakturach wystawianych przez spółkę przejmowaną, zaistniałych od dnia przejęcia, Wnioskodawca jako następca prawny Spółek Przejmowanych w rozumieniu przywołanych przepisów będzie uprawniony/zobowiązany do wystawienia faktur korygujących do faktur wystawionych przez Spółki Przejmowane przed połączeniem oraz uwzględnienia tych korekt w składanej deklaracji VAT”;
„[…] w przypadku faktur korygujących wystawionych na Spółki przed dniem połączenia Wnioskodawca nie będzie obowiązany korygować danych dotyczących adresata takiej faktury, tj. Spółki istniejącej jako podatnik VAT. Natomiast w przypadku faktur korygujących wystawionych na Spółki po dniu połączenia Wnioskodawca będzie zobligowany do wystawienia not korygujących zmieniających dane adresata takich faktur, gdyż w momencie wystawienia tych faktur Spółki przejmowane nie będą już istnieć jako podmioty gospodarcze”.
