Przedmiotem rozważań artykułu jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych. W szczególności zostanie wskazana definicja odpadów niebezpiecznych, która jest de facto określona na podstawie różnych przepisów ustaw i unijnych aktów normatywnych. Wskażemy też przesłanki, które nakładają na wytwórcę odpadów niebezpiecznych obowiązek uzyskania pozwolenia, a także to, do kogo należy złożyć stosowny wniosek oraz co należy w nim zawrzeć.
Czym są odpady niebezpieczne?
Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, odpady niebezpieczne to te, które wykazują co najmniej jedną spośród właściwości niebezpiecznych. Są one określane w rozporządzeniach unijnych:
-
Komisji (UE) nr 1357/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. zastępującego załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. Urz. UE L 365 z 19.12.2014, str. 89, z późn. zm.),
-
Rady (UE) 2017/997 z dnia 8 czerwca 2017 r. zmieniającego załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w odniesieniu do niebezpiecznej właściwości HP 14 „Ekotoksyczne” (Dz. Urz. UE L 150 z 14.06.2017, str. 1).
Odpadami niebezpiecznymi są:
-
odpady sanitarne ze szpitali, ośrodków medycznych i klinik,
-
odpady z produkcji i przygotowywania produktów farmaceutycznych,
-
zużyte środki farmaceutyczne i leki,
-
odpady pochodzące z:
-
produkcji i stosowania biocydów i fitofarmaceutyków,
-
wytwarzania i stosowania chemikaliów do konserwacji drewna,
-
produkcji i wykorzystania rozpuszczalników organicznych,
-
odpady zawierające cyjanki pochodzące z obróbki cieplnej oraz procesów hartowania,
-
odpadowe oleje mineralne nienadające się do ich pierwotnie zamierzonego zastosowania,
-
zaolejone ścieki, mieszaniny węglowodory-woda, emulsje,
-
odpadowe substancje i artykuły zawierające lub zanieczyszczone polichlorowanymi dwufenylami (PCB) i/lub polichlorowanymi trifenylami (PCT) i/lub polibromowanymi dwufenylami (PBB),
-
odpady smołowe z procesów rafinowania, destylacji i obróbki pirolitycznej,
-
odpady z produkcji lub stosowania tuszów, barwników, pigmentów, farb, lakierów i pokostów, żywic, lateksu, plastyfikatorów, klejów/spoiw, chemikaliów fotograficznych i materiałów znajdujących zastosowanie w fotochemii,
-
odpadowe substancje chemiczne powstające w badaniach naukowych i działalności rozwojowej lub szkoleniowej, które nie są zidentyfikowane i/lub nowo powstałe, a których skutki działania na człowieka i/lub środowisko są nie znane,
-
odpady o właściwościach wybuchowych nieobjęte inną legislacją,
-
odpady z procesów powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych,
-
pozostałości z procesów unieszkodliwiania odpadów przemysłowych.
Niebezpieczne są także odpady, które zawierają następujące substancje: karbonylki metali, beryl; związki berylu, chromu sześciowartościowego, miedzi, cynku, arsen, selen, kadm, antymon, tellur, rtęć, tal, ołów i ich związki, nieorganiczne związki fluoru, bez fluorku wapnia, cyjanki nieorganiczne, roztwory kwaśne, kwasy w postaci stałej, roztwory zasadowe, zasady w postaci stałej, azbest, organiczne związki fosforu, cyjanki organiczne, fenole i ich związki, etery, rozpuszczalniki organiczne zawierające i niezawierające chlorowców, polichlorowany dwubenzofuran i związki chemiczne o podobnym składzie, polichlorowana dwubenzo-p-dioksyna i związki chemiczne o podobnym składzie, chlorowcopochodne innych związków organicznych inne poza wymienionymi.
Wynika stąd, że bardzo wielu przedsiębiorców wytwarza produkty niebezpieczne – ośrodki medyczne, apteki, drukarnie, zakłady fotograficzne. Ważne jest, by przedsiębiorca wiedział, jakie substancje są używane przy wytwarzaniu odpadów, aby mógł podjąć świadomą i prawidłową decyzję w zakresie tego, czy stanowią one odpady niebezpieczne.
Kiedy niezbędne jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych?
-
o masie powyżej 1 Mg rocznie – w przypadku odpadów niebezpiecznych lub
-
o masie powyżej 5000 Mg rocznie – w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne.
1 Mg to 1 tona.
Podmiot wytwarzający powyżej 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie musi uzyskać pozwolenie na ich wytwarzanie.
Kto może uzyskać pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych?
Pozwolenie na wytwarzanie odpadów wydawane jest na wniosek osoby, która prowadzi instalację lub jest wytwórcą odpadów. Może nim być:
-
polski przedsiębiorca,
-
zagraniczny przedsiębiorca, który jest reprezentowany przez pełnomocnika,
-
inny podmiot, który prowadzi instalację, na przykład rolnik.
Tryb uzyskiwania pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych
Zgodnie z przepisami ustawy prawo ochrony środowiska, pozwolenie wydaje w drodze decyzji organ ochrony środowiska. W praktyce jest nim właściwy starosta. O udzieleniu, wygaśnięciu, cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia informuje on niezwłocznie wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
Co istotne, przed wydaniem pozwolenia na wytwarzanie odpadów, komendant powiatowy/miejski Państwowej Straży Pożarnej dokonuje kontroli instalacji, obiektu budowlanego lub jego części, w tym miejsca magazynowania odpadów. Zakres tej kontroli dotyczy spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej.
To organ – starosta występuje do właściwego komendanta Państwowej Straży Pożarnej z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli i przekazuje mu kopię niezbędnej dokumentacji, w szczególności wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Nie stara się zatem o to sam zainteresowany, a zajmuje się tym organ wydający pozwolenie.
Jeżeli wszystkie wymogi są spełnione, komendant wydaje postanowienie w tym przedmiocie. Jeżeli jest ono negatywne, nie przysługuje na nie zażalenie, a starosta ma obowiązek odmówić wydania pozwolenia na wytwarzanie odpadów.
Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych
Podmiot, który stara się o pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, musi złożyć wniosek do właściwego starosty. Do niezbędnych elementów wniosku należą:
-
oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby,
-
oznaczenie głównego prowadzącego instalację lub określenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych prowadzących oznaczone części instalacji za eksploatację instalacji zgodnie z przepisami ochrony środowiska, w przypadku określonym w art. 183b prawa ochrony środowiska,
-
adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji,
-
informacja o tytule prawnym do instalacji,
-
informacja o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystyka techniczna źródeł powstawania i miejsc emisji,
-
ocena stanu technicznego instalacji,
-
informacja o rodzaju prowadzonej działalności,
-
opis zakładanych wariantów funkcjonowania instalacji,
-
blokowy (ogólny) schemat technologiczny wraz z bilansem masowym i rodzajami wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska,
-
informacja o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację,
-
wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji – aktualnych i proponowanych – w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich jak rozruch i wyłączenia,
-
warunki lub parametry charakteryzujące pracę instalacji, określające moment zakończenia rozruchu i moment rozpoczęcia wyłączania instalacji,
-
informacja o planowanych okresach funkcjonowania instalacji w warunkach odbiegających od normalnych,
-
informacja o istniejącym lub przewidywanym oddziaływaniu emisji na środowisko,
-
wyniki pomiarów wielkości emisji z instalacji, jeżeli przeprowadzenie pomiarów było wymagane,
-
zmiany wielkości emisji, jeżeli nastąpiły po uzyskaniu ostatniego pozwolenia dla instalacji,
-
proponowane działania, w tym wyszczególnienie środków technicznych mających na celu zapobieganie lub ograniczanie emisji, a jeżeli działania mają być realizowane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie – również proponowany termin zakończenia tych działań,
-
proponowane procedury monitorowania procesów technologicznych istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w szczególności pomiaru lub ewidencjonowania wielkości emisji oraz wymagań ochrony przeciwpożarowej w przypadku pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów,
-
deklarowany termin i sposób zakończenia eksploatacji instalacji lub jej oznaczonej części, niestwarzający zagrożenia dla środowiska, jeżeli zakończenie eksploatacji jest przewidywane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie,
-
deklarowany łączny czas dalszej eksploatacji instalacji, jeżeli ma on wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska, oraz deklarowany sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji,
-
deklarowany termin oddania instalacji do eksploatacji,
-
czas, na jaki wydane ma być pozwolenie.
Do wniosku należy także dołączyć:
-
tytuł prawny do miejsca magazynowania odpadów,
-
zaświadczenie o niekaralności prowadzącej instalację osoby fizycznej, wspólnika, prokurenta, członka rady nadzorczej, członka zarządu osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej za przestępstwa przeciwko środowisku,
-
operat przeciwpożarowy, zawierający warunki ochrony przeciwpożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów,
-
postanowienie Komendanta Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej,
-
plan z zaznaczonymi miejscami magazynowania odpadów,
-
potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej od wniosku – 2011 zł lub dla działalności wytwórczej w rolnictwie, dla mikroprzedsiębiorców oraz dla małych i średnich przedsiębiorców – 506 zł.
