0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Praca jako wkład do spółki - czy to możliwe?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Każda spółka musi funkcjonować na podstawie zgromadzonych funduszy – są one pokrywane przez wspólników w formie wkładów, które z reguły przyjmują postać pieniężną. Czy wkład do spółki może jednak przybrać inną postać? Okazuje się, że tak – wszystko zależy od rodzaju danej spółki.

Rodzaje spółek handlowych

Obecnie możemy wyróżnić dwie kategorie spółek handlowych:

  • spółki osobowe – wśród których odnajdziemy spółkę jawną, partnerską, komandytową oraz komandytowo-akcyjną,
  • spółki kapitałowe – należą do nich spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna.

Jeśli chodzi o możliwość wnoszenia wkładów określonego typu, rodzaj spółki ma olbrzymie znaczenie.

O ile wkłady pieniężne są dopuszczalne przy każdej spółce, o tyle wkład pod postacią świadczenia pracy jest dozwolony tylko przy konkretnych podmiotach i po spełnieniu pewnych przesłanek.

Czym jest wkład do spółki?

Wkład do spółki prawa handlowego jest szczególnego rodzaju inwestycją, którą decyduje się przekazać wspólnik na rzecz tworzonego podmiotu. Innymi słowy, jest to sposób na zasilenie majątku spółki, który ma służyć realizacji celów wspólników i pozwala im partycypować w udziałach danego podmiotu.

Wkłady do spółek dzielą się na dwa rodzaje:

  • wkłady pieniężne – są nimi konkretne kwoty finansowe wnoszone przez wspólników do spółki, zarówno pod postacią gotówkową, jak i bezgotówkową,
  • wkłady niepieniężne (określane także jako aporty) – są nimi m.in. prawa majątkowe, wierzytelności, praca, know-how, udziały w innych spółkach.

Praca jako wkład do spółki osobowej

„Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki.
W przypadku zawarcia lub zmiany umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca umowy wkład wspólnika może być wyłącznie pieniężny”.
art. 48 §2 i 21 ksh
Jeśli chodzi o spółki osobowe, możliwość wnoszenia pracy w charakterze wkładu do spółki została wyraźnie wskazana przez obowiązujące przepisy. Wyjątkiem od tej zasady jest zawarcie lub zmiana umowy spółki przy wykorzystaniu wzorca umowy – w tej sytuacji wnoszenie aportów do spółek jest niedopuszczalne.

W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej wniesienie pracy pokrywającej kapitał zakładowy będzie wymagało bezpośredniego zastosowania przepisów regulujących dopuszczalność wnoszenia aportu do spółek akcyjnych.

Kolejnym odstępstwem będzie także wniesienie pracy komandytariusza do spółki komandytowej. Zgodnie z treścią art. 107 § 2 KSH, „zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej”. Co do zasady, praca przy powstawaniu spółki będąca aportem komandytariusza, jest niedopuszczalna.

Czym jest praca na rzecz spółki osobowej?

Praca będąca wkładem do spółki osobowej może przybierać różne formy – najczęściej jest to jednak wiedza danego wspólnika, zdobyte przez niego doświadczenie lub umiejętność działania w określonej branży gospodarczej.

Z drugiej strony do pracy będącej aportem nie zaliczymy działań wiążących się z prowadzeniem spraw spółki lub jej reprezentacją. Świadczenia tego rodzaju należą bowiem do kategorii prawa i obowiązków wspólników, o czym wyraźnie stanowi art. 39 KSH.

Praca wniesiona do spółki osobowej pod postacią wkładu może pojawić się zarówno na etapie tworzenia spółki (przed wpisaniem jej do Krajowego Rejestru Sądowego), jak i już po dokonaniu wpisu do KRS.

Problemy przy wnoszeniu pracy do spółki osobowej

Wniesienie pracy w charakterze aportu do spółki osobowej jest prawnie dopuszczalne, wiąże się jednak z pewnym problemem. Ustawodawca wymaga, aby tego rodzaju wkłady były precyzyjnie określane w umowie spółki, szczególnie pod kątem wyceny świadczonych usług.

Obowiązek ustalenia wartości pracy będącej wkładem do spółki każdorazowo spoczywa na wspólnikach. Głównym problemem w tym zakresie jest brak „mierzalności” takich wkładów. W praktyce trudno więc o wycenę pracy – wkładu do spółki, a jest to bezwzględnie konieczne.

Równie kłopotliwe mogą być:

  • egzekucja wkładów będącymi pracą (w przypadku niespłaconych długów spółki),
  • podwyższone ryzyko osobiste w przypadku śmierci lub choroby wspólnika, który wniósł pracę jako jedyny wkład do spółki.

Czy praca będąca wkładem do spółki jest odpłatna?

Praca będąca aportem nie podlega ogólnym zasadom wynagradzania. Innymi słowy, za jej świadczenie pracownikowi nie należy się wynagrodzenie.

Od powyższej zasady istnieje jednak wyjątek. Jeżeli praca świadczona przez wspólnika na rzecz danej spółki nie jest wkładem, to pracownik ma prawo do pełnego wynagrodzenia. Uzyskanie pieniężnej gratyfikacji w takim przypadku wymaga jednak zastosowania właściwego zapisu w umowie spółki. Wspólnik będzie mógł wówczas otrzymywać wynagrodzenie na podstawie wystawianych faktur.

Praca jako wkład do spółek kapitałowych

Zupełnie inaczej uregulowana została kwestia pracy będącej wkładem do spółek kapitałowych (odnosi się to także do spółki komandytowo-akcyjnej, która posiada swój kapitał zakładowy). Wkłady polegające na pracy nie funkcjonują co do zasady ani przy spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, ani przy spółkach akcyjnych.

Ustawodawca przyjął tutaj zasadę, zgodnie z którą wkłady wspólników muszą przybierać realny i namacalny charakter, a takich cech nie ma niestety praca wykonywana na rzecz spółki kapitałowej.

Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług”.
art. 14 §1 ksh
Zakaz wnoszenia pracy jako wkładu do spółki kapitałowej ma charakter bezwzględny, tj. pojawia się on zarówno na etapie tworzenia spółki (przed rejestracją spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym), jak i już po jej rejestracji w KRS.

Istotne jest także to, że wynagrodzenia za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie można wypłacać ze środków wpłaconych na pokrycie kapitału zakładowego, jak również zaliczać na poczet wkładu wspólnika.

Praca na rzecz spółki kapitałowej

Świadczenie usług czy pracy na rzecz spółki z o.o. lub spółki akcyjnej nie jest całkowicie zakazane, pod warunkiem jednak, że nie będą one stanowiły wkładu do spółki.

Takie rozwiązanie skutkuje w praktyce możliwością zatrudnienia wspólnika na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej (o dzieło lub zlecenie) przy pełnej odpłatności. Nie mamy tu styczności z pracą występującą w charakterze aportu.

Nowelizacja KSH a wkład do spółki

Zakaz wnoszenia pracy jako wkładów do spółek kapitałowych w niedługim czasie może ulec zmianie. Wszystko przez nowelizację szykowaną przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

Nowe przepisy zakładają powstanie tzw. prostej spółki akcyjnej (PSA), wobec której mają być stosowane zupełnie inne przepisy, niż te regulujące obecne spółki kapitałowe. Możliwość wniesienia pracy jako aportu ma pojawić się przy PSA, pod warunkiem jednak, że będzie ona przedstawiała majątkową wartość (pojawi się wówczas konieczność dokładnego określenia wartości pracy w umowie prostej spółki akcyjnej). W odniesieniu do spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej omawiany zakaz zostanie jednak utrzymany.

Praca – wkład do spółki

Praca może być wkładem do spółek osobowych – zarówno na etapie tworzenia danej spółki, jak i już po jej zarejestrowaniu w KRS. Przepisy nie przewidują w tym zakresie większych ograniczeń pod warunkiem, że praca będąca aportem nie będzie równocześnie prowadzeniem spraw spółki lub jej reprezentacją.

Zupełnie inaczej będzie w przypadku spółek kapitałowych – w tym przypadku praca nie może być przedmiotem wkładów, które pokryją kapitał zakładowy.

Niezależnie od rodzaju spółki, praca wspólnika może pojawić się jako element świadczenia usług, o ile nie będzie stanowiła wkładu do spółki. W takim przypadku jest ona także pełnopłatna.

 

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów