Wśród zatrudnianych pracowników z każdym rokiem jest coraz więcej pracowników innego wyznania. Czy pracownik innego wyznania ma prawo do dnia wolnego w celu celebrowania świąt swojego wyznania?
Święta wolne ustawowo
Jak zostało udowodnione w prowadzonych badaniach, Polska jest krajem katolickim. W związku z tym prawo określa dni ustawowo wolne od pracy, które w większości są świętami kościelnymi. Dni wolne ustawowo są wolne dla wszystkich pracowników bez względu na wyznanie, dlatego też nie można skierować do pracy pracownika, argumentując to wyznawaną religią.
Kodeks pracy gwarantuje równość
Swoboda sumienia i wyznania to jedne z podstawowych praw człowieka, a nierespektowanie go jest jawną dyskryminacją na tle religijnym. Dyskryminacja z jakiegokolwiek powodu w Polsce jest zabroniona i naraża na konsekwencje. Artykuł 42 ustawy z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 231, poz. 1965 ze zm.) wskazuje, że osoby należące do kościołów lub związków wyznaniowych mogą na własny wniosek otrzymać dzień wolny w celu obchodów świąt swojego wyznania, które nie są dniem wolnym ustawowo.
Jak pracownik innego wyznania może otrzymać dzień wolny?
Pracownik innego wyznania w celu otrzymania dnia wolnego od pracy w celu obchodów świąt swojego wyznania powinien złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie dnia wolnego. Dokładne wytyczne określa rozporządzenie Ministrów Pracy i Polityki Socjalnej oraz Edukacji Narodowej z dnia 11.03.1999 r. w sprawie zwolnień od pracy lub nauki osób należących do kościołów i innych związków wyznaniowych w celu obchodzenia świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy. Rozporządzenie wskazuje, że pracownik zobowiązany jest złożyć wniosek najpóźniej 7 dni przed planowanym dniem wolnym. Z kolei pracodawca najpóźniej na 3 dni przed rozpoczęciem zwolnienia powinien poinformować pracownika o warunkach odpracowania tego dnia.
Dzień wolny a wynagrodzenie
Pracownik innego wyznania za dzień wolny nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Zobowiązany jest on odpracować ten dzień w innym terminie, po uzgodnieniu tego z pracodawcą, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych. Nieprawidłowym jest wykonywanie pracy w dni wolne ustawowo w zamian za dni wolne w innych terminach.
Święta przypadające w każdym dniu tygodnia
Powyższe regulacje dotyczą świąt, które przypadają raz w roku. Jeśli religia pracownika nakłada na niego święta obchodzone cyklicznie, np. raz w tygodniu (np. dla wyznawców judaizmu szabat rozpoczyna się w każdy piątek po zachodzie słońca do soboty po zachodzie słońca), należy ustalić indywidualny system czasu pracy.
Czy pracodawca może odmówić udzielenia dnia wolnego?
Pracodawca ma prawo odmówić pracownikowi udzielenia dnia wolnego, jednak jedynie przy obiektywnych powodach, które kierowane są organizacją pracy w zakładzie pracy lub interesem pracodawcy. W rzeczywistości jednak odmowa udzielenia pracownikowi dnia wolnego w celu obchodów świąt swojej religii jest prostym sposobem na osądzenie pracodawcy o dyskryminację na tle religijnym.
