Obowiązkiem pracodawcy użytkownika jest zapewnienie w miejscu pracy pracownikowi tymczasowemu identycznego poziomu bezpieczeństwa pracy, jak w przypadku zatrudnienia pracowników oraz osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy. Przedstawiamy pracownik tymczasowy, a szkolenie BHP!
Pracownik tymczasowy - kto ma obowiązek zapewnienia mu bezpiecznych warunków pracy?
Za zapewnienie pracownikowi tymczasowemu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy odpowiedzialny jest pracodawca użytkownik. W związku z tym zobowiązany jest on dostarczyć pracownikowi tymczasowemu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, zapewnić napoje i posiłki profilaktyczne, przeprowadzić szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz oceny ryzyka zawodowego, a także poinformować o tym ryzyku. Pracodawca użytkownik ustala także okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy, jeżeli pracownik tymczasowy mu ulegnie.
Przed zawarciem umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym agencja pracy tymczasowej i pracodawca użytkownik uzgadniają na piśmie zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązków związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, innych niż wskazane powyżej.
Profilaktyczne badania lekarskie
Zgodnie z zasadą, która wynika z Kodeksu pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Niedopuszczenie do pracy pracownika bez ważnego orzeczenia o braku przeciwwskazań do pracy dotyczy także przypadków świadczenia pracy przez pracowników tymczasowych.
Kwestia skierowania pracownika tymczasowego na badania profilaktyczne nie została uregulowana w Ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych – dalej u.z.p.t. – jednak w art. 9 ust. 3 pkt 2 ustawodawca zastrzegł, że przed zawarciem umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym strony mogą uzgodnić na piśmie zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązków związanych z bhp, innych niż określone w art. 9 ust. 2a u.z.p.t. W związku z tym obowiązek skierowania na badania profilaktyczne może spoczywać zarówno na agencji pracy tymczasowej, jak i na pracodawcy użytkowniku.
Szkolenia bhp
Obowiązek zapewnienia szkoleń bhp pracownikom tymczasowym przed dopuszczeniem do pracy spoczywa na pracodawcy użytkowniku i wynika z art. 9 ust. 2a u.z.p.t.
Pracodawca użytkownik nie może dopuścić pracownika tymczasowego do wykonywania pracy, do której nie posiada wymaganych kwalifikacji lub umiejętności, a także wystarczającej znajomości przepisów oraz zasad bhp.
Odzież i obuwie robocze
Zapewnienie odzieży i obuwia roboczego pracownikowi tymczasowemu leży po stronie pracodawcy użytkownika. Podobnie jak w przypadku pracowników zatrudnionych bezpośrednio przez pracodawcę, jeżeli odzież własna pracownika tymczasowego może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu lub wymagają tego względy technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa pracy, obowiązkiem pracodawcy użytkownika jest dostarczenie nieodpłatnie odzieży i obuwia roboczego. Pracodawca użytkownik jest obowiązany zapewnić, aby stosowana odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, a także zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.
Jeżeli pracodawca użytkownik nie jest w stanie zapewnić prania odzieży roboczej, może przekazać ten obowiązek pracownikowi tymczasowemu, pod warunkiem przyznania mu ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych przez niego kosztów. Rozwiązanie takie jest dopuszczalne pod warunkiem dokonania na piśmie odpowiednich uzgodnień w tym zakresie między agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem.
Środki ochrony indywidualnej
Obowiązek dostarczenia środków ochrony indywidualnej obciąża pracodawcę użytkownika, jeżeli wymaga tego rodzaj świadczonej pracy. Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w przypadkach, gdy nie ma możliwości uniknięcia zagrożeń lub nie można ich ograniczyć w stopniu wystarczającym, stosując odpowiednią organizację pracy lub środki ochrony zbiorowej.
Ocena ryzyka zawodowego
Do obowiązków pracodawcy użytkownika należy dokonanie oceny ryzyka związanego z wykonywaną pracą, jak również stosowanie niezbędnych środków profilaktycznych, które je minimalizują. Spoczywa na nim również obowiązek zapoznania pracownika tymczasowego z przeprowadzoną oceną ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy. Pracownik tymczasowy powinien natomiast potwierdzić własnoręcznym podpisem, że został poinformowany o zagrożeniach występujących na jego stanowisku pracy.
Napoje i posiłki profilaktyczne
Zgodnie z art. 9 ust. 2a u.z.p.t. obowiązki związane z dostarczaniem napojów i posiłków profilaktycznych obciążają pracodawcę użytkownika. Odbywa się to na takich samych zasadach jak wobec pracowników bezpośrednio zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika. Pracodawca powinien zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych odpowiednie posiłki oraz napoje, jeżeli jest to konieczne ze względów profilaktycznych. Szczegóły w zakresie rodzajów posiłków, napojów, przypadki oraz warunki ich wydawania określone zostały w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.
Wypadek przy pracy
Na pracodawcy użytkowniku, który korzysta z usług pracowników tymczasowych, ciąży także obowiązek ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
Jeśli na terenie zakładu pracy doszło do wypadku, w którym został poszkodowany pracownik tymczasowy, pracodawca użytkownik powinien niezwłocznie:
-
zapewnić udzielenie pomocy poszkodowanemu;
-
zabezpieczyć miejsce wypadku;
-
zawiadomić o wypadku agencję pracy tymczasowej, która zatrudnia poszkodowanego pracownika tymczasowego;
-
udostępnić miejsce wypadku i niezbędne materiały oraz udzielić informacji, a także wszechstronnej pomocy zespołowi powypadkowemu, który ustala okoliczności i przyczyny wypadku.
Postępowanie powypadkowe prowadzi zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę użytkownika, który następnie przekazuje agencji pracy tymczasowej dokumentację powypadkową do zatwierdzenia. Agencja pracy tymczasowej na podstawie zgromadzonych protokołów powypadkowych prowadzi rejestr wypadków oraz sporządza statystyczną kartę wypadku. W celu wypłaty poszkodowanemu przysługujących świadczeń powypadkowych agencja powinna przesłać także stosowne dokumenty do ZUS.
Jeżeli zdarzenie wypadkowe miało cechy wypadku ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego, pracodawca użytkownik, który posiada największą wiedzę o wypadku, powinien zawiadomić o nim właściwą miejscowo jednostkę prokuratury oraz Państwową Inspekcję Pracy.
Zakaz powierzania pracy szczególnie niebezpiecznej
Pracownik tymczasowy nie może świadczyć pracy każdego rodzaju. Pracodawca użytkownik nie może powierzyć mu bowiem wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należą do nich:
-
roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części;
-
prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych;
-
prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych, którymi w szczególności są substancje i preparaty chemiczne sklasyfikowane jako niebezpieczne zgodnie z przepisami o substancjach i preparatach chemicznych oraz materiały zawierające szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do 3 lub 4 grupy zagrożenia zgodnie z przepisami w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki;
-
prace na wysokości.
Odpowiedzialność pracodawcy użytkownika
Jeżeli pracodawca użytkownik nie zapewnia pracownikowi tymczasowemu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy tymczasowej lub nie wyposaża stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, podlega karze grzywny od 1000 do 30 000 zł.
Tej samej karze podlega także wówczas, gdy nie wypełnia uzgodnionych na piśmie z agencją pracy tymczasowej obowiązków, w tym:
-
nie dostarcza pracownikowi tymczasowemu odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej;
-
nie zapewnia pracownikowi tymczasowemu napojów i posiłków profilaktycznych;
-
nie zapewnia przeszkolenia pracownika tymczasowego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz szkolenia okresowego;
-
nie zapewnia ustalenia w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, któremu uległ pracownik tymczasowy;
-
nie informuje pracownika tymczasowego o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami;
-
nie wypełnia innych obowiązków uzgodnionych z agencją pracy tymczasowej, związanych z wykonywaniem pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego;
-
powierza mu wykonywanie pracy szczególnie niebezpiecznej.
Karze grzywny od 1000 do 30 000 zł podlega także agencja pracy tymczasowej, jeżeli kieruje pracownika tymczasowego do wykonywania pracy szczególnie niebezpiecznej.
Podsumowując, pracodawca użytkownik zapewnia pracownikowi tymczasowemu bezpieczne i higieniczne warunki pracy w ten sam sposób, jak pracownikowi przez niego zatrudnionemu. Zobowiązany jest dostarczyć pracownikowi tymczasowemu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, zapewnić napoje i posiłki profilaktyczne, przeprowadzić szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ocenę ryzyka zawodowego, a także poinformować o tym ryzyku. Ustala także okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy, jeżeli pracownik tymczasowy mu ulegnie. Ze względu na ochronę zdrowia i życia pracownika tymczasowego pracodawca nie może powierzyć mu pracy szczególnie niebezpiecznej.
