Prowadzę działalność gospodarczą. W bieżącym roku korzystam z ulgi w opłacaniu składek na ZUS w postaci Małego ZUS-u Plus, ponieważ w roku ubiegłym moje przychody z biznesu nie przekroczyły kwoty 120 tys. zł. Wstępne szacunki za rok bieżący oraz analiza dotychczasowych zysków wskazują, że w tym roku limit 120 tys. zł przychodu ulegnie przekroczeniu. Czy to oznacza, że będę zmuszona dopłacać do dużego ZUS-u?
Malwina, Zgierz
Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba sięgnąć w pierwszej kolejności do przepisów regulujących zasady stosowania trybu rozliczeń określanego mianem Mały ZUS Plus.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą mogą skorzystać z preferencyjnych form opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jednym z takich rozwiązań jest Mały ZUS Plus umożliwiający dogodny sposób ustalenia należności składkowych. Warunkiem zastosowania tego sposobu rozliczania jest jednak osiągnięcie przez przedsiębiorcę przychodu z działalności, który nie przekracza 120 tys. zł w poprzednim roku kalendarzowym. Czy przekroczenie przychodu przy Małym ZUS Plus będzie skutkować dopłatą do składek ubezpieczeniowych na ogólnych zasadach? Informacje na ten temat zawarliśmy w niniejszym artykule.
Mały ZUS Plus – podstawa prawna oraz najważniejsze informacje
Formę preferencyjnego sposobu ustalania składek na ZUS dla przedsiębiorcy pod nazwą „Mały ZUS Plus” uregulowano w art. 18c Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, dalej określanej jako ustawa systemowa.
Przedsiębiorca zamierzający skorzystać z możliwości opłacania składek na ZUS na preferencyjnych zasadach przewidzianych w ramach Małego ZUS-u Plus, powinien spełniać następujące warunki:
- jego przychody uzyskane z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez pełny poprzedni rok kalendarzowy nie przekroczyły 120 000 zł;
- przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym przez co najmniej 60 dni kalendarzowych.
Z Małego ZUS-u Plus nie mogą jednak skorzystać osoby, które lub do których:
- w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i które korzystały ze zwolnienia z podatku VAT;
- spełniają warunki do objęcia opłacaniem obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych;
- wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej;
- ustalały podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z preferencyjnymi zasadami przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Do powyższych limitów wlicza się, jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym osoba odpowiednio ustalała podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem lub prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy.
Z obniżenia wysokości składek ubezpieczeniowych w ramach Małego ZUS-u Plus nie skorzystają ponadto przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku kalendarzowym prowadzili także pozarolniczą działalność w charakterze:
- twórcy i artysty;
- osoby prowadzącej działalność w zakresie wolnego zawodu;
- wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
- akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług;
- komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej;
- osoby prowadzącej publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie przepisów Ustawy – Prawo oświatowe.
W art. 18c ust. 2 ustawy systemowej wyznaczono zakres ograniczenia podstawy wymiaru składek na ZUS w odniesieniu do przedsiębiorcy. Oznacza to, że podstawa oskładkowania nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w styczniu danego roku. Wynika stąd, że w roku 2023 górny limit podstawy wymiaru składek wynosi 4 161 zł, dolny natomiast to 1 047 zł.
Sposób obliczania przeciętnego miesięcznego dochodu oraz rocznego limitu przychodu z działalności gospodarczej
Zgodnie z art. 18c ust. 4 ustawy systemowej przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym oblicza się według następującego wzoru:
- roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy podzielić przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia wspomnianej działalności w poprzednim roku kalendarzowym, a następnie
- uzyskany wynik trzeba pomnożyć przez 30 oraz
- zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeżeli jest niższa.
Otrzymany w powyższym trybie wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.
Przekroczenie w bieżącym roku 120 tys. zł – odpowiedź na pytanie osoby prowadzącej działalność gospodarczą
Pytanie pani Malwiny, prowadzącej działalność gospodarczą, dotyczy przekroczenia przychodu z tej działalności w roku bieżącym. W świetle przytoczonych regulacji prawnych należy uznać, że prawo do korzystania z możliwości opłacania niższych składek na ubezpieczenia społeczne w ramach Małego ZUS-u Plus – w roku 2023 – uzależnione jest od dochodu z pozarolniczej działalności w roku poprzednim (art. 18c ust. 1 ustawy systemowej).
Reasumując, przekroczenie limitu przychodu na dany rok kalendarzowy wynoszącego 120 tys. zł w roku 2023 będzie miało skutek na przyszłość, tzn. przy ustalaniu uprawnienia do omawianej ulgi na rok 2024. Przekroczenie to spowoduje wyłączenie możliwości stosowania Małego ZUS-u Plus, ponieważ jest to jeden z podstawowych warunków korzystania z tego rozwiązania.
Przekroczenie przychodu przy Małym ZUS Plus - podsumowanie
Metoda ustalania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne określana mianem Małego ZUS-u Plus jest adresowana do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Dzięki temu rozwiązaniu istnieje możliwość płacenia niższych składek na ZUS przez maksymalnie 36 miesięcy w okresie kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych wykonywania działalności gospodarczej. Warunkiem zastosowania tej ulgi jest między innymi osiągnięcie przychodu ze wspomnianej działalności w wysokości nieprzekraczającej 120 000 zł w poprzednim roku kalendarzowym. Przekroczenie tego limitu w bieżącym roku będzie miało skutek przy ustalaniu prawa do Małego ZUS-u Plus w roku 2024.
