Wybór konkretnego rodzaju opodatkowania to ważna decyzja, mająca istotny wpływ na funkcjonowanie firmy. Musimy wziąć pod uwagę opłacalność ekonomiczną, ale też ograniczenia związane m.in. z limitem przychodów czy rodzajem prowadzonej działalności. W artykule przedstawiamy możliwe rodzaje opodatkowania do wyboru!
Jakie rodzaje opodatkowania mamy do wyboru?
Przedsiębiorcy w naszym kraju mają do wyboru trzy rodzaje opodatkowania. Należą do nich:
skala podatkowa (zasady ogólne),
podatek liniowy,
ryczałt ewidencjonowany.
Wyboru konkretnej formy opodatkowania musimy dokonać podczas rejestrowania firmy na druku CEIDG-1. Warto pamiętać, że możemy zmienić ją w kolejnym roku podatkowym, a dokładnie do 20 dnia następującego po miesiącu, w którym osiągnęliśmy pierwszy przychód w nowym roku podatkowym. Konieczne jest złożenie pisemnego oświadczenia w odpowiednim urzędzie skarbowym lub dokonanie zmiany w formularzu CEIDG-1. Uwaga – to ogólna zasada dotycząca zmiany formy opodatkowania, w niektórych przypadkach obowiązują inne terminy (głównie przy przejściu na inne rodzaje opodatkowania z karty podatkowej).
Skala podatkowa, czyli rozliczenie na zasadach ogólnych
Skala podatkowa, czyli zasady ogólne, to najczęściej wybierana opcja. W ten sposób rozliczają się nie tylko przedsiębiorcy, ale też osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej. W tym przypadku mamy do czynienia z opodatkowaniem dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu. Zostaje on opodatkowany wg dwustopniowej skali – granicę między progami stanowi kwota w wysokości 120 000 zł. Jeżeli uzyskamy mniejszy dochód, rozliczamy się według stawki wynoszącej 17%. Jeżeli okaże się wyższy, nadwyżkę rozliczamy według stawki 32%. W obu przypadkach pomniejszajmy podatek o kwotę wolną od podatku.
Decydując się na rozliczenie na podstawie skali podatkowej, musimy prowadzić księgę przychodów i rozchodów, a na koniec roku rozliczeniowego przygotować spis z natury. Jesteśmy również zobowiązani do wpłacania miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. Wpłacamy je do 20 dnia miesiąca następującego po danym okresie rozliczeniowym lub do najbliższego temu terminowi dnia roboczego (gdy termin rozliczenia wypada w dzień wolny). Nie ma obecnie konieczności składania comiesięcznych deklaracji – wystarczy raz do roku złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie roczne PIT-36, w terminie do 30 kwietnia następnego roku podatkowego.
Plusy i minusy skali podatkowej
Do plusów skali podatkowej należy przede wszystkim prawo do korzystania z wielu ulg podatkowych, rozliczania się wspólnie z małżonkiem czy skorzystania z kredytu podatkowego. Dla wielu przedsiębiorców ważna jest możliwość pomniejszania przychodów o koszty ich uzyskania oraz prawo do rozliczenia wszystkich przychodów na jednym zeznaniu rocznym.
Minusem jest głównie wysoka stawka podatku przy przekroczeniu progu podatkowego. Trzeba także pamiętać o konieczności prowadzenia księgi przychodów i rozchodów oraz innej dokumentacji.
Podatek liniowy – na czym to polega?
Podatek liniowy to wyjątkowo proste rozwiązanie. Niezależnie od wysokości dochodu, przedsiębiorca zawsze płaci podatek w wysokości jego 19%. Konieczne jest prowadzenie księgi przychodów i rozchodów. Podobnie jak w przypadku skali podatkowej, decydując się na tę opcję, musimy płacić zaliczki miesięczne lub kwartalne do 20 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym. Składamy jedynie zeznanie roczne PIT-36L, w terminie do 30 kwietnia następnego roku podatkowego.
Podatek liniowy: plusy i minusy
Podstawową zaletą podatku linowego, oprócz jego prostoty, jest możliwość uniknięcia wysokiej stawki podatku związanej z wejściem w drugi próg przy rozliczaniu na zasadach ogólnych. Z tej przyczyny często decydują się na niego osoby wykazujące wysokie dochody. Dużym plusem jest możliwość odliczania od przychodu kosztów związanych z prowadzeniem działalności.
Niestety na podatku liniowym nie możemy korzystać z większości ulg podatkowych, rozliczyć się wspólnie z małżonkiem czy liczyć na otrzymanie kredytu podatkowego. Nie możemy też skorzystać z kwoty wolnej od podatku.
Czym jest ryczałt ewidencjonowany?
Do nieco mniej popularnych rodzajów opodatkowania należy ryczałt ewidencjonowany. Ważną różnicą w porównaniu do poprzednich form opodatkowania jest to, że w tym przypadku nie ma możliwości pomniejszenia przychodów o koszty związane z prowadzeniem działalności. Istnieje wiele stawek ryczałtu (2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15%, 17%) – wybór konkretnej zależy od rodzaju prowadzonej działalności.
Musimy pamiętać, że skorzystanie z ryczałtu obwarowane jest kilkoma warunkami:
limit przychodów uzyskanych w roku poprzedzającym rok podatkowy – przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielne, nie mogą przekroczyć 2 000 000 euro,
podmiot nie może prowadzić działalności wymienionej w katalogu działalności, które bezwzględnie nie mogą być opodatkowane ryczałtem.
Decydując się na ryczałt ewidencjonowany, musimy prowadzić ewidencję przychodów, gromadzić dowody zakupu oraz prowadzić wykaz środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych. Zaliczki wpłacamy również miesięcznie lub kwartalnie, do 20 dnia następnego miesiąca – wyjątkiem jest grudzień, bo termin płatności wydłuża się do końca lutego kolejnego roku. Termin ten jest jednocześnie datą złożenia zeznania rocznego PIT-28.
Jakie są wady i zalety ryczałtu ewidencjonowanego?
Główne zalety ryczałtu to niskie stawki i uproszczona forma prowadzenia księgowości. Podstawowym minusem jest brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu, przez co dla przedsiębiorców ponoszących wysokie koszty opcja ta jest mało opłacalna. Musimy też pamiętać, że nie każdy może skorzystać z tej formy rozliczenia. Dodatkowo osoby na ryczałcie nie korzystają z ulg czy możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem.
Co to jest karta podatkowa?
Karta podatkowa należy do specyficznych rodzajów opodatkowania. Jest to forma zryczałtowana, w której wysokość podatku nie zależy od osiąganych przychodów. O wysokości podatku decyduje m.in. rodzaj prowadzonej działalności, liczba zatrudnionych osób, rozmiar prowadzonej działalności czy wielkość miejscowości, w jakiej jest prowadzona. Trzeba dodać, że karta podatkowa przeznaczona jest tylko dla pewnych ściśle określonych przedsiębiorców.
Przy tej formie opodatkowania musimy wydawać rachunki i faktury na żądanie klienta. Jeżeli zatrudniamy pracowników, naszym obowiązkiem jest prowadzenie ewidencji zatrudnienia oraz rozliczanie zaliczek podatkowych i składek ZUS naszych pracowników. Podatek płacimy do 7. dnia następnego miesiąca, a w przypadku grudnia obowiązuje nas termin 28 grudnia. Zeznanie roczne składane jest na formularzu PIT-16A do 31 stycznia następnego roku.
Zalety i wady karty podatkowej
Plusem karty podatkowej jest jej prostota – kwota podatku jest zawsze taka sama, niezależnie od przychodów, do tego dość atrakcyjna. Nie musimy prowadzić księgi przychodów i rozchodów.
Minusem okazuje się brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów; możemy odliczyć tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Co więcej, opcja skorzystania z tej formy opodatkowania jest dość ograniczona.
Rodzaje opodatkowania różnią się między sobą wysokością składki, możliwością skorzystania z różnych ulg czy odliczenia kosztów uzyskania przychodu. Wybór odpowiedniej formy opodatkowania wpływa nie tylko na finanse firmy, ale też na sposób prowadzenia księgowości, dlatego warto starannie przyjrzeć się możliwościom i ograniczeniom związanym z konkretnymi opcjami.
