Fundusz Pracy jest państwowym funduszem celowym. Głównym jego przeznaczeniem jest zrealizowanie zadań związanych z przeciwdziałaniem bezrobociu. Między innymi finansuje zasiłki dla osób bezrobotnych, a także szkolenia i możliwość przekwalifikowania dla osób pozostających bez pracy. Składka na Fundusz Pracy opłacana jest według zasad określonych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wiele osób zastanawia się jednak, jak prawidłowo naliczać składki na ten fundusz za tych, którzy mają kilka umów. Odpowiadamy na to pytanie w artykule.
Za kogo opłaca się składki na Fundusz Pracy?
Składka na Fundusz Pracy jest w całości finansowana przez płatnika składek (pracodawcę lub zleceniodawcę). Składki nalicza się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a wysokość składki na Fundusz Pracy wynosi 2,45%. Pracodawca ma obowiązek opłacać Fundusz Pracy między innymi za osoby zatrudnione na podstawie:
- umowy o pracę;
- umowy o pracę nakładczą;
- umowy zlecenia.
Składki z powyższych tytułów naliczane są pod warunkiem, że łączna podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowej w przeliczeniu na okres miesiąca jest wyższa lub równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę w danym roku. Kwota minimalnego wynagrodzenia w 2021 roku wynosi 2800 zł brutto.
Składka na Fundusz Pracy przy zatrudnieniu na umowę o pracę na pełny etat
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę w wymiarze pełnego etatu na podstawie przepisów prawa pracy ma zagwarantowane minimalne wynagrodzenie za pracę. Tym samym co do zasady składka na Fundusz Pracy jest zawsze obowiązkowa, nawet jeżeli zatrudnienie nastąpiło w trakcie miesiąca i w danym miesiącu pracownik osiągnął faktycznie niższy przychód niż wartość minimalnego wynagrodzenia. W przypadku:
- zatrudnienia w trakcie miesiąca,
- choroby pracownika,
- urlopu bezpłatnego
lub innych okoliczności powodujących zmniejszenie wynagrodzenia należy wziąć pod uwagę kwotę wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, jakie pracownik otrzymałby, przepracowując cały miesiąc.
Za kogo nie trzeba opłacać składek na Fundusz Pracy?
Istnieją sytuacje, kiedy pracodawca jest zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy za osoby zatrudnione. Zwolnienie może być czasowe lub ogólne (bezterminowe). Płatnik składek nie jest zobowiązany do opłacania składek za:
- pracowników, którzy osiągają wynagrodzenie niższe niż minimalna krajowa (w 2021 roku – 2800 zł brutto);
- osoby, które wracają do pracy z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego (zwolnienie z opłacania składek wynosi 36 miesięcy, licząc od miesiąca po powrocie z urlopu);
- osoby zatrudnione, które ukończyły 50 lat i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy (zwolnienie trwa przez 12 miesięcy);
- osoby, które zostały skierowane do pracy przez powiatowy urząd pracy i które nie ukończyły 30 lat (zwolnienie trwa przez 12 miesięcy);
- pracowników, którzy ukończyli 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni).
Składka na Fundusz Pracy przy zatrudnieniu na podstawie umowy zlecenia
Podstawa wymiaru składek z umowy zlecenia stanowiącej obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń emerytalno-rentowych ulega przeliczeniu na miesiąc, jeżeli:
- umowa zlecenie jest zawarta na kilka miesięcy oraz
- wynagrodzenie w umowie zostało określone stawką miesięczną.
Jeżeli umowa zlecenie została zawarta w trakcie miesiąca, należy ustalić, ile wyniosłaby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, gdyby zatrudniona osoba wykonywała zlecenie przez cały miesiąc. W sytuacji gdy wyliczona w ten sposób podstawa jest równa lub wyższa minimalnemu wynagrodzeniu, zleceniodawca ma obowiązek opłacenia składek na Fundusz Pracy za tego zleceniobiorcę.
Fundusz Pracy w przypadku kilku umów w tym samym okresie
Jeżeli zatrudniona osoba (pracownik/zleceniobiorca) osiąga dochody z kilku umów, które stanowią obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych, pracodawca powinien uzyskać od pracownika/zleceniobiorcy oświadczenie o wysokości dochodów osiąganych z innych źródeł. Dzięki temu oświadczeniu będzie mógł ustalić obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy.
Jeśli suma wynagrodzenia pracownika z kilku tytułów obejmuje przynajmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia (2800 zł brutto), to każdy z pracodawców/zleceniodawców ma obowiązek opłacać za tę osobę składki na Fundusz Pracy, mimo że kwota wynagrodzenia danego płatnika składek jest niższa niż minimalna krajowa.
Przykład 1.
Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na ¾ etatu z wynagrodzeniem 2100 zł brutto. Ponadto z innym przedsiębiorcą zawarł umowę zlecenie na kwotę 1000 zł brutto. Łączny przychód z obu tytułów wynosi 3100 zł brutto, więc jest wyższy od kwoty minimalnego wynagrodzenia. W takim przypadku zarówno pracodawca, jak i zleceniodawca mają obowiązek opłacić składkę na Fundusz Pracy.
Składka na Fundusz Pracy z umowy o pracę:
2100 zł x 2,45% = 51,45 zł
Składka na Fundusz Pracy z umowy zlecenia:
1000 zł x 2,45% = 24,50 zł.
Przykład 2.
Zleceniobiorca wykonuje umowę zlecenie w weekendy i w przeliczeniu na miesiąc otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1400 zł. Natomiast od poniedziałku do piątku zatrudniony jest na etacie (u innego pracodawcy), z którego otrzymuje wynagrodzenie w kwocie minimalnej, czyli 2800 zł. W tym przypadku z tytułu umowy zlecenia opłacana jest jedynie składka zdrowotna, ponieważ dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczenia. Jest to jednoznaczne z tym, że za zleceniobiorcę nie jest opłacana składka na Fundusz Pracy.
Zaliczenie składek na Fundusz Pracy w koszty uzyskania przychodu
Zgodnie z art. 22 ust. 6bb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych składki na Fundusz Pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są one należne. Składki mogą stanowić koszt podatkowy, pod warunkiem że są opłacone.
Kosztów uzyskania przychodów nie stanowią składki na Fundusz Pracy odprowadzone od nagród i premii wypłaconych w gotówce lub w papierach wartościowych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Podsumowując, płatnik składek, ustalając obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy, musi podejść do każdego pracownika indywidualnie. Podstawą do opłacania lub zwolnienia z konieczności opłacania składek na Fundusz Pracy powinno być oświadczenie pracownika/zleceniobiorcy o posiadaniu lub braku posiadania innych tytułów do objęcia ubezpieczeniem emerytalno-rentowym.
